Zgodnie z przepisami ustawy ocenę i opinię funkcjonariusza celnego sporządza się, biorąc pod uwagę następujące kryteria: wiedzę specjalistyczną i umiejętność jej wykorzystania, realizację zadań i czynności, rozwój własny i doskonalenie kwalifikacji, planowanie i organizowanie służby, pracę w zespole, komunikację, zdolności analityczne, samodzielność, kreatywność, dyspozycyjność oraz radzenie sobie w sytuacjach kryzysowych. W przypadku funkcjonariusza pełniącego służbę na stanowisku kierowniczym w jednostce organizacyjnej Służby Celnej ocenę i opinię sporządza się, uwzględniając powyższe kryteria oraz dodatkowo należy wziąć pod uwagę: zdolność zarządzania, umiejętność negocjowania, myślenie strategiczne, zarządzanie zmianą.
Sporządzenie oceny będzie obejmować 3 etapy. Pierwszy z nich polega na przyznaniu ocen cząstkowych odpowiednio do poziomu spełniania przez funkcjonariusza kryteriów, odrębnie za każde kryterium powyżej wymienione, według skali ocen:
-
1 punkt – niezadowalająca,
-
2 punkty – przeciętna,
-
3 punkty – dobra,
-
4 punkty – bardzo dobra.
Drugi etap polega na ustaleniu ogólnego poziomu spełniania przez funkcjonariusza kryteriów – przez wyliczenie średniej arytmetycznej z ocen cząstkowych – według skali ocen:
-
od 1 punktu do 1,5 punktu – niezadowalająca,
-
powyżej 1,5 punktu do 2,5 punktów – przeciętna,
-
powyżej 2,5 punktów do 3,5 punktów – dobra,
-
powyżej 3,5 punktów do 4 punktów – bardzo dobra;
Ostatni – trzeci etap polega na przyznaniu oceny końcowej pozytywnej albo negatywnej.Przyznanie końcowej oceny pozytywnej – oznacza, że funkcjonariusz wywiązuje się z obowiązków służbowych – w przypadku ustalenia ogólnego poziomu spełniania kryteriów oceny na poziomie "bardzo dobra", "dobra" albo "przeciętna", pod warunkiem uzyskania przez funkcjonariusza nie więcej niż dwóch ocen cząstkowych na poziomie "niezadowalająca". Z kolei przyznanie oceny negatywnej oznacza, że funkcjonariusz nie wywiązuje się z obowiązków służbowych – w przypadku ustalenia ogólnego poziomu spełniania kryteriów oceny na poziomie "niezadowalająca", a także w przypadku uzyskania przez funkcjonariusza co najmniej trzech ocen cząstkowych na poziomie "niezadowalająca".
Ocenę funkcjonariusza sporządza się na kwestionariuszu oceny okresowej, którego wzór określa załącznik nr 2 do rozporządzenia. Sporządzając ocenę funkcjonariusza, kierownik urzędu, w rozumieniu art. 24 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej weźmie pod uwagę samoocenę funkcjonariusza oraz stanowisko bezpośredniego przełożonego. Samooceny funkcjonariusz dokonuje przez wypełnienie kwestionariusza oceny okresowej. Natomiast stanowisko, bezpośredni przełożony sporządza po przeprowadzeniu rozmowy z funkcjonariuszem, wypełniając kwestionariusz oceny okresowej. Na wniosek funkcjonariusza w rozmowie będzie mógł wziąć udział przedstawiciel wskazanego przez funkcjonariusza związku zawodowego funkcjonariuszy.
Z treścią oceny zapoznaje funkcjonariusza bezpośredni przełożony oraz wręczy funkcjonariuszowi egzemplarz kwestionariusza oceny okresowej. Fakt zapoznania się z oceną funkcjonariusz będzie musiał potwierdzić własnoręcznym podpisem. W przypadku odmowy złożenia podpisu bezpośredni przełożony sporządzi na tę okoliczność adnotację na kwestionariuszu oceny okresowej.
Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy dotyczącej oceny funkcjonariusz składa za pośrednictwem bezpośredniego przełożonego. Na prośbę funkcjonariusza, zawartą we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy dotyczącej oceny, kierownik urzędu zawiadomia o złożeniu tego wniosku wskazany przez funkcjonariusza związek zawodowy funkcjonariuszy. Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy dotyczącej oceny kierownik urzędu rozpatrzy po wysłuchaniu funkcjonariusza. Po rozpatrzeniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy dotyczącej oceny kierownik urzędu: utrzymuje w mocy ocenę albo uchyla ocenę i wydaje nową. Rozstrzygnięcie kierownik urzędu będzie zobowiązany wydać w terminie 30 dni od dnia otrzymania wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy dotyczącej oceny.
Z kolei opinię wydaje się na wniosek kierownika urzędu lub funkcjonariusza. Opinię funkcjonariusza sporządza się na kwestionariuszu opinii służbowej, którego wzór określa załącznik nr 3 do rozporządzenia. Przy wydawaniu opinii bezpośredni przełożony musi wziąć pod uwagę samoocenę funkcjonariusza. Samooceny funkcjonariusz dokonuje przez wypełnienie kwestionariusza opinii służbowej. Na wniosek funkcjonariusza opinia może zostać przekazana, w celu zajęcia stanowiska, wskazanemu przez funkcjonariusza związkowi zawodowemu funkcjonariuszy. Odwołanie od opinii funkcjonariusz składa za pośrednictwem bezpośredniego przełożonego.
Warto zaznaczyć, iżodwołanie od opinii bezpośredni przełożony może uwzględnić w całości i wydać nową opinię. Odwołanie, które uzna za nieuzasadnione, prześle w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania kierownikowi urzędu, wraz z własnym stanowiskiem w sprawie i dokumentami będącymi podstawą wydania opinii. Na wniosek funkcjonariusza, zawarty w odwołaniu od opinii, kierownik urzędu zawiadomi o złożeniu tego odwołania wskazany przez funkcjonariusza związek zawodowy funkcjonariuszy. Po zapoznaniu się z całością sprawy kierownik urzędu może utrzymać w mocy zaskarżoną opinię albo uchylić zaskarżoną opinię i polecić wydanie nowej opinii, wskazując, jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę przy jej wydawaniu, albo uchylić zaskarżoną opinię i wydać nową. Rozstrzygnięcie kierownik urzędu będzie zobowiązany wydać w terminie 30 dni od dnia otrzymania odwołania.
