Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wówczas wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący wyłączenia z podatku od towarów i usług przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Chodziło o rozstrzygnięcie w sprawie zgodności art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług w zakresie, w jakim określa czynności, których wykonanie nie jest w rozumieniu art. 15 ust. 2 tej ustawy uznane za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą z art. 2 Konstytucji. W ocenie wnioskodawcy sformułowanie przepisu jest niejasne i nieprecyzyjne. Znaczna część jego adresatów, np. biegli sądowi czy obrońcy działający z urzędu – ma poważne problemy z ustaleniem, czy przepis ich dotyczy. Przepis ten formułuje, jako przesłankę wyłączenia z opodatkowania wymóg, by ze stosunku prawnego między zleceniodawcą, a zleceniobiorcą wynikała odpowiedzialność zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.
Przepis nie określa, o jakiego rodzaju odpowiedzialność chodzi. Zawarcie umowy cywilnej powoduje, że obie strony są wobec siebie odpowiedzialne za prawidłowe jej wykonanie, a tym samym stosunek prawny istniejący między stronami jest określany, co do odpowiedzialności zlecającego za wykonanie tych czynności wobec osób trzecich. Ustawodawca wprowadzając ten przepis pragnął ograniczyć możliwość zawierania umów wymienionych w art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nieobciążonych VAT. Stworzył jednak stan niejasności oraz niezrozumiałości prawa. Z kolei Minister Finansów dokonując interpretacji przepisu wskazał, jakie zaistniałe zdarzenia spowodowane zachowaniem się osób wymienionych w kwestionowanym przepisie podlegają obowiązkowi podatkowemu. Wydaną przez siebie interpretacją rozszerzył krąg podatników VAT. W opinii wnioskodawcy ustawodawca poprzez niejasne sformułowanie kwestionowanego przepisu pozostawił organom podatkowym nadmierną swobodę przy ustalaniu w praktyce podmiotowego zakresu jego działania. Naruszone zostały w ten sposób konstytucyjne zasady: przyzwoitej legislacji, zaufania obywatela do państwa, oraz jawności i pewności prawa.
Jak przypomniał wówczas Trybunał Konstytucyjny, zarzut niejasności przepisu może uzasadniać stwierdzenie niezgodności z konstytucją tylko wówczas, gdy niejasność jest tak daleko posunięta, że wynikających z niej rozbieżności nie da się usunąć za pomocą wykładni W tym przypadku zakwestionowany przepis wraz z innymi przepisami ustawy o VAT oraz z ustawą Ordynacja podatkowa pozwala podatnikom świadczącym usługi w formie samodzielnej działalności gospodarczej oraz ich zleceniodawcom na poprawne ustalenie statusu prawnopodatkowego w zakresie VAT oraz właściwe wywiązywanie się z nałożonych przez ustawę obowiązków z należytą ochroną ich uzasadnionych interesów prawnych.
Warto przypomnieć, iż na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy o TK — Trybunał może przedstawiać właściwym organom stanowiącym prawo uwagi uchybieniach stwierdzonych uchybieniach i lukach w prawie, których usunięcie jest niezbędne dla zapewnienia spójności systemu prawnego RP. TK skorzystał z tego prawa i zasygnalizował „potrzebę podjęcia inicjatywy prawodawczej w związku z luką prawną w regulacjach dotyczących zasad i procedury zaliczania podatku od towarów i usług do kosztów sądowych z tytułu należności poddanych opodatkowaniu tym podatkiem biegłych sądowych i innych osób wykonujących czynności im zlecone w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym”.
Zaproponowana treść przepisu nie odbiega od treści przepisów regulujących wynagrodzenie adwokatów i radców prawnych, zamieszczonych w przywoływanych rozporządzeniach ich dotyczących. Konieczność uregulowania sprawy „zwrotu” podatku VAT biegłym wprost w akcie o randze ustawy, wynika z tego, iż w dekrecie brak jest upoważnienia do regulowania spraw wynagrodzenia biegłych w rozporządzeniu. Istniejące w nim upoważnienie dla Ministra Sprawiedliwości przyznaje tylko fakultatywne upoważnienie do regulowania wynagrodzenia biegłych i to tylko biegłych tych kategorii, których wynagrodzenia nie regulują normy urzędowe. Proponowany ust. 2a pozwala na „doliczanie” podatku VAT do wynagrodzenia biegłych wszystkich kategorii, z wyjątkiem tych, którzy nie są płatnikami VAT.
