Konieczna jest uchwała rady gminy o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego
Warunkiem otrzymania pieniędzy przez sołectwo jest podjęcie przez radę gminy uchwały o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego. Taka uchwała musi zostać podjęta do 31 marca roku poprzedzającego rok budżetowy. Środki te wyodrębnia się z budżetu gminy, a kwota przypadająca na dane sołectwo obliczana jest na podstawie specjalnego wzoru zamieszczonego w Ustawie o funduszu soleckim. Kwota, która przypadnie każdemu sołectwu jest ściśle związana z liczbą jego mieszkańców i tzw. kwotą bazową, wyliczaną przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Należy pamiętać, że kwota wyliczona wg tego wzoru nie może być jednak większa niż dziesięciokrotność kwoty bazowej. Rada gminy może zwiększyć środki funduszu sołeckiego ponad to, co przewiduje ustawa, jednak taka nadwyżka nie jest wliczana do wydatków wykonanych w ramach funduszu, od których przysługuje częściowy zwrot z budżetu państwa. Informację o wysokości kwot dla poszczególnych sołectw przedstawia wójt, burmistrz lub prezydent w terminie do 31 lipca roku poprzedzającego rok budżetowy, w którym poniesione zostaną wydatki.
Wniosek o dofinansowanie z funduszu sołeckiego
Środki z funduszu przyznawane są w danym roku budżetowym. Warunkiem ich przyznania jest złożenie przez sołectwo wniosku do wójta (burmistrza, prezydenta miasta). O przeznaczeniu pieniędzy w konkretnym sołectwie decydują mieszkańcy głosując w trakcie zebrania wiejskiego. Propozycję wniosku dotyczącego funduszu sołeckiego może złożyć sołtys, rada sołecka lub 15 pełnoletnich mieszkańców sołectwa. Poprawnie sformułowany wniosek o dofinansowanie z funduszu sołeckiego powinien zawierać wskazanie przedsięwzięć do realizacji na terenie danego sołectwa, oszacowanie kosztów realizacji planowanych przedsięwzięć oraz uzasadnienie. Koszty przedsięwzięć muszą mieścić się w limicie środków przeznaczonych dla danego sołectwa a w uzasadnieniu należy przede wszystkim wskazać, w jaki sposób realizacja danego przedsięwzięcia przyczyni się do poprawy warunków życia mieszkańców danego sołectwa. Należy bowiem pamiętać, że przedsięwzięcie, które ma być realizowane w ramach funduszu sołeckiego, powinno należeć do zadań własnych gminy, służyć poprawie życia mieszkańców oraz być zgodne ze strategią rozwoju gminy. Środki funduszu mogą być również przeznaczone na pokrycie wydatków na działania zmierzające do usunięcia skutków klęski żywiołowej w rozumieniu ustawy z dnia 18 kwietnia 2002r. o stanie klęski żywiołowej. Przedmiotowy wniosek o dofinansowanie z funduszu sołeckiego należy dostarczyć wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi, w terminie do 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy, którego dotyczy. W przypadku, gdy wójt (burmistrz, prezydent miasta) uzna, że wniosek nie spełnia wszystkich koniecznych wymogów, odrzuca go i w ciągu 7 dni od dnia jego otrzymania informuje o tym sołtysa. Sołtys może, w terminie 7 dni od dnia otrzymania tej informacji, podtrzymać wniosek, kierując go do rady gminy za pośrednictwem wójta (burmistrza, prezydenta miasta). W przypadku podtrzymania wniosku przez sołtysa, rada gminy rozpatruje ten wniosek w terminie 30 dni od dnia jego otrzymania. Co istotne, wójt (burmistrz, prezydent miasta) związany jest rozstrzygnięciem rady gminy w tym zakresie. Jeżeli wniosek zostanie zaakceptowany, wówczas rada gminy podejmuje uchwałę o włączeniu przedsięwzięć finansowanych ze środków funduszu sołeckiego do budżetu gminy.
Gmina może otrzymać zwrot części wydatków poniesionych na fundusz sołecki
Dodatkową zachętą dla gmin do wyodrębniania funduszu sołeckiego jest możliwość otrzymania z budżetu państwa, w formie dotacji celowej, zwrotu części wydatków poniesionych w ramach funduszu. Zwrot obejmuje wydatki wykonane w roku poprzedzającym rok budżetowy i może dotyczyć 10, 20 lub 30% poniesionych kosztów, w zależności od zamożności danej gminy. Największy procentowo zwrot otrzymują gminy najbiedniejsze.
