Spis treści
Dziedziczenie ustawowe po dziecku
Jeśli chodzi o dziedziczenie ustawowe, to należy wskazać, ze rodzice nie należą do grupy spadkobierców, która jest w pierwszej kolejności powołana do spadku. Zgodnie bowiem z art. 931 kodeksu cywilnego, w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Powyższą zasadę stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych.
Natomiast w braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice. Udział spadkowy każdego z rodziców, które dziedziczy w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy, wynosi jedną czwartą całości spadku. W sytuacji, gdy ojcostwo rodzica nie zostało ustalone, udział spadkowy matki spadkodawcy, dziedziczącej w zbiegu z jego małżonkiem, wynosi połowę spadku. Z kolei w braku zstępnych (dzieci) i małżonka spadkodawcy cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych. Jeśli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych. Natomiast, jeśli którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. Podział tego udziału następuje według zasad, które dotyczą podziału między dalszych zstępnych spadkodawcy. Należy również wskazać, że jeżeli jedno z rodziców nie dożyło otwarcia spadku i brak jest rodzeństwa spadkodawcy lub ich zstępnych, udział spadkowy rodzica dziedziczącego w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy wynosi połowę spadku.
Powyższe zasady nie będą miały zastosowania, w przypadku, gdy spadkodawca pozostawił po sobie testament. W teorii możliwe jest wówczas, że cały spadek będzie przypadać rodzicom. Jednakże należy pamiętać, że w przypadku takiego zstępnym oraz małżonkowi może przysługiwać prawo do zachowku.
W jaki sposób sprawdzić, czy zmarły pozostawił testament?
Od ponad trzech lat działa Notarialny Rejestr Testamentów, który pozwala potwierdzić istnienie sporządzonego testamentu i łatwiej dotrzeć do poszukiwanego dokumentu. Każdy kto jest zainteresowany odnalezieniem informacji na temat sporządzonego testamentu w Notarialnym Rejestrze Testamentów powinien złożyć w tym celu odpowiedni wniosek. Należy pamiętać o tym, że co prawda z rejestru nie będzie możliwe odczytanie treści testamentu, ale będzie można uzyskać informację na temat tego, w której kancelarii został złożony testament. Do wniosku należy dołączyć akt zgonu spadkodawcy. Jeśli natomiast chodzi o koszt wyszukania informacji o zarejestrowanym testamencie, to notariusz pobiera opłatę od 100 do 150 zł.
Jeśli okaże się, że testament nie został sporządzony albo nie udało się go odnaleźć, to sąd podzieli spadek na podstawie ustawy. W celu wszczęcia postępowania w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku należy skierować do sądu rejonowego odpowiedni wniosek. Natomiast gdyby doszło do sytuacji, że po uprawomocnieniu się postanowienia o stwierdzenie nabycia spadku, okaże się, że jednak odnalazł testament, to zainteresowany spadkobierca może złożyć w sądzie wniosek o zmianę postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.
Podstawa prawna:
art. 931-932 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 nr 16 poz. 93)
