Przykładowo można wskazać, że zastrzeżenie w umowie, iż jedna strona będzie zobowiązana do zapłacenia drugiej stronie odsetek umownych pod postacią kary umownej za zwłokę w zapłacie wartości faktury, jako sprzeczne z bezwzględnie wiążącym przepisem art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego, będzie nieważne. Zastrzeżenie odsetek umownych należałoby w tym przypadku uznać za niebyłe, a drugiej stronie, zgodnie z art. 481 § 2 Kodeksu cywilnego, należałyby się tylko odsetki ustawowe. Wspomniany przepis pozwala bowiem stronom zastrzec karę umowną tylko w przypadku gdy chodzi o niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania o charakterze niepieniężnym np. przy dostarczeniu złej jakości towarów, opóźnieniu/zwłoce w dostawie zamówionych towarów, braku oddania określonych robót w terminie, nieprawidłowym wykonaniu robót budowlanych. Kategorię "zobowiązania niepieniężnego" należy rozumieć zatem szeroko. Obejmuje ono z pewnością zobowiązania niepieniężne, przewidujące świadczenia o charakterze majątkowym, np. polegające na zawarciu umowy przyrzeczonej, oraz niemajątkowym, np. powstrzymanie się od podejmowania określonej działalności, w tym – konkurencyjnej. W praktyce kontraktowej można zaobserwować zastrzeganie kar umownych także na wypadek skorzystania przez jednego z kontrahentów z uprawnienia kształtującego, np. wypowiedzenia umowy lub odstąpienia od niej, przy czym jako jedną z przesłanek dochodzenia kary przewiduje się niekiedy wyrządzenie określonej szkody.
Czy kara umowna może dotyczyć zobowiązań pieniężnych i niepieniężnych?
