W praktyce treść omawianej umowy będzie uzależniona od rodzaju wykonywanej działalności i porozumienia, co do współdziałania w zakresie prowadzonych przedsiębiorstw. Umowa o współpracy może dotyczyć rozmaitych kwestii, zawrzeć ją mogą różne podmioty, poczynając od jednoosobowych przedsiębiorców, skończywszy na jednostkach samorządu terytorialnego.
Podstawowym przepisem odnoszącym się do przedmiotowego zobowiązania jest art. 353[1] Kodeksu cywilnego – zawiera on w sobie szeroko rozumianą zasadę swobody umów. Zgodnie z jego brzmieniem, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Powyższa reguła ma tak naprawdę zastosowanie zarówno do umów nazwanych jak i nienazwanych. Każda umowa, a zatem także i ta, której przedmiotem jest jakakolwiek współpraca, musi zawierać oznaczenie stron zaciągających zobowiązanie wraz z dokładnym wskazaniem podmiotów uprawnionych do ich reprezentacji – reprezentanci są jednak potrzebni tylko, gdy umowa jest zawierana przez podmioty posiadające osobowość prawną lub organizacje pozarządowe. Kolejnym ważnym elementem jest określenie wzajemnych praw i obowiązków. Umowa o współpracy, jak wskazuje na to jej nazwa, dotyczy współdziałania w określonej dziedzinie, najczęściej celem uzyskania większych dochodów. To w jakim zakresie zostaną określone prawa i obowiązki stron takiej umowy, zależy oczywiście od ich wolnej woli, pamiętajmy jednak, aby jak najdokładniej określić tego typu postanowienia z podaniem precyzyjnych terminów, czy szczegółów podejmowanych działań.
Zgodnie z treścią art. 750 KC, do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Umowa o współpracę z reguły dotyczy świadczenia określonych usług, tym samym jej strony powinny wziąć pod uwagę regulację prawną umowy zlecenia. Art. 734 KC wskazuje, że przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. W braku odmiennej umowy zlecenie obejmuje umocowanie do wykonania czynności w imieniu dającego zlecenie. Przepis ten nie uchybia przepisom o formie pełnomocnictwa. Przedmiot zlecenia, a zatem i przedmiot współpracy, może być oznaczony bardzo szeroko – np. wypożyczanie sprzętu pomiędzy stronami umowy, zastępstwo inwestycyjne, świadczenie usług reklamowych w ramach sponsoringu.
Kolejną istotną rzeczą w ramach omawianego zobowiązania jest określenie wynagrodzenia oraz czasu obowiązywania umowy. Jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie, a w naszym przypadku firma współpracująca, zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie. Jeżeli nie ma obowiązującej taryfy, a nie umówiono się o wysokość wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające wykonanej pracy. Warto przy tym podkreślić, że odpłatność nie stanowi istotnego elementu treści umowy, która może zostać zawarta zarówno jako umowa odpłatna, jak i nieodpłatna. Zobowiązanie może być zaciągnięte na czas oznaczony jak i nieoznaczony – w tym miejscu znowu decydujące znaczenie będzie miała wola stron. Jeśli zamierzamy zatem współpracować w dłuższym okresie czasu, warto pokusić się o zawarcie omawianej umowy na czas nieoznaczony – z dokładnym jednak uregulowaniem prawa odstąpienia od kontraktu. Jeżeli jednak nasze współdziałanie ogranicza się do realizacji jednego projektu, umowa taka powinna zostać zawarta na czas oznaczony – wystarczy zawrzeć w niej sformułowanie typu „Niniejsza umowa zawierana jest na czas oznaczony, tj. do ukończenia przedmiotowego projektu”.
Na zakończenie kilka słów na temat formy zawieranego zobowiązania. Z racji tego, iż umowa o współpracy należy do kategorii nienazwanych umów cywilnoprawnych, forma jaką powinna ona przybrać jest dowolna. Nic nie stoi zatem na przeszkodzie, aby przedsiębiorcy współpracowali ze sobą w oparciu o ustne ustalenia. W praktyce jest to jednak niespotykane rozwiązanie. Forma pisemna jest bowiem zdecydowanie lepszym pomysłem – w razie ewentualnych niejasności i roszczeń, strony zobowiązania mają dowód nie tylko zawarcia umowy, ale także i spis dokładnie określonych warunków współpracy – to oczywiście wymaga precyzyjnego określenia jej wszystkich postanowień.
