Miejski Rzecznik Konsumentów wykonuje zadania samorządu powiatowego w zakresie ochrony konsumentów, a prawną podstawę jego działania stanowią przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2007 r. nr 50 poz. 331 ze zm.).Podstawowym zadaniem rzecznika jest zapewnienie konsumentom bezpłatnego poradnictwa i informacji prawnej w zakresie ich ochrony prawnej. Każdy konsument, czyli osoba dokonująca czynności prawnej, np. zakupu towaru lub usługi, która nie robi tego w związku z prowadzoną działalnością, może zgłosić swoje pytanie drogą telefoniczną, mailową, lub osobiście – do biura Rzecznika.
Rzecznik (oraz zatrudnieni w biurze prawnicy) pomagają w spawach konsumenckich, a więc takich, których stroną jest konsument. Do najważniejszych spraw konsumenckich zaliczymy:
1. umowy sprzedaży, w tym sprzedaż dokonywaną przez Internet. By jednak Rzecznik był kompetentny w danej sprawie, sprzedającym musi być przedsiębiorca. Jeśli kupujący nabył rzecz od innej osoby fizycznej, nie prowadzącej działalności gospodarczej, nie mamy w ogóle do czynienia ze sprzedażą konsumencką, a obrotem powszechnym;
2. umowy o świadczenie usług, np. usług edukacyjnych, remontowych, napraw i konserwacji sprzętu,
3. umów o świadczenie usług np. turystycznych, bankowych, związanych z obrotem nieruchomościami
Rzecznik może także reprezentować grupę konsumentów w postępowaniu grupowym oraz występować z wnioskiem o ukaranie w sprawach o wykroczenia na szkodę konsumentów.
Przed zgłoszeniem się do Biura Rzecznika należy ustalić właściwość według miejsca zamieszkania osoby zgłaszającej pytanie. Wykaz Rzeczników Konsumentów znajdziemy na stronie http://www.uokik.gov.pl/rzecznicy_konsumentow.php .
Nie z każdą sprawą do rzecznika
W naszym kraju działają różne instytucje powołane do udzielania pomocy osobom, które znajdują się w specyficznej sytuacji. Rzecznik konsumentów nie będzie zatem właściwy w razie zgłoszenia zastrzeżenia dot. ochrony danych osobowych (właściwy jest GIODO) czy ochrony dóbr osobistych (w części spraw właściwe będzie poradnictwo oferowane przez Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich). W sprawach o naruszenie praw pacjenta można zgłaszać się do Rzecznika Praw Pacjenta Narodowego Funduszu Zdrowia. Z wątpliwościami dotyczącymi praw ubezpieczonych zgłosić się należy do Biura Rzecznika Ubezpieczonych.
Praca Rzecznika w liczbach
Do Biur Rzecznika w całej Polsce codziennie zgłaszają się konsumenci. Przykładowo, w 2011 r. do Miejskiego Rzecznika Konsumentów w Warszawie zwróciło się ponad 23.000 konsumentów. Najwięcej pytań dotyczyło świadczenia usług – w tym zakresie udzielono 14 tysięcy porad, interwencję podjęto w 947 przypadkach. Niewiele mniej pytań dotyczyło umów sprzedaży – w tym temacie udzielono 9300 porad i podjęto 550 interwencji.
