Zagadnienia związane z tym tematem regulują przepisy art. 128-1441 Ustawy dnia 25 lutego 1964r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964r, Nr 9, poz. 59 ze zm.). Dostarczanie środków utrzymania polega przede wszystkim na zaspokajaniu potrzeb życiowych osoby uprawnionej do otrzymywania alimentów.
Dotyczy to głównie wyżywienia, odzieży, mieszkania, środków higieny osobistej czy leków. Do dostarczania środków na utrzymanie mają prawo wszyscy uprawnieni do alimentów, niezależnie od wieku. Natomiast dzieciom należą się także środki wychowania. Chodzi tu o szczególne potrzeby w zakresie kształcenia, rozwijania zdolności dziecka, jego rozwoju fizycznego i umysłowego, zapewnienia mu odpowiednich rozrywek oraz ochrona jego praw majątkowych i jego samego. Obowiązek alimentacyjny spoczywa przede wszystkim na krewnych w linii prostej i na rodzeństwie.
Kolejność tego obowiązku wyznaczają przepisy prawa rodzinnego. Według linii pokrewieństwa obowiązek alimentacyjny obciąża najpierw krewnych w linii prostej bez ograniczeń. W pierwszej kolejności alimenty obciążają zstępnych przez wstępnymi, tzn. dzieci, wnuki względem rodziców i dziadków a dopiero potem rodziców, dziadków względem ich dzieci lub wnuków. W przypadku braku wstępnych i zstępnych w linii prostej obowiązek alimentacyjny przechodzi na krewnych w linii bocznej, czyli rodzeństwo. Obowiązek ten obciąża także bliższych krewnych przed dalszymi. Oznacza to, że najpierw można domagać się alimentów od rodziców a dopiero potem od dziadków, czy rodzeństwa. Obowiązek alimentacyjny między rodzeństwem dotyczy zarówno rodzeństwa rodzonego, jak i przyrodniego. Na takich samych prawach jak rodzice i dzieci domagać się mogą alimentów dzieci adoptowane oraz rodzice, którzy ich adoptowali. Obowiązek alimentacyjny dotyczy nie tylko krewnych ale także niektórych powinowatych. Wśród powinowatych obowiązek alimentacyjny obciąża jedynie ojczyma i macochę względem pasierba i odwrotnie. W przypadku dzieci pochodzących ze związków pozamałżeńskich, matka dziecka może zawsze domagać się od ojca dziecka nie będącego jej mężem szczególnych alimentów. Szczególnego rodzaju alimenty mają pokryć w całości wydatki związane z ciążą i porodem oraz koszty trzymiesięcznego utrzymania w okresie porodu. Z ważnych powodów, na przykład choroby dziecka, matka może żądać od ojca dziecka dostarczania utrzymania przez czas dłuższy niż trzy miesiące.
Warto pamiętać, że przede wszystkim można żądać alimentów od tych osób, które są do tego zobowiązane w pierwszej kolejności a dopiero wówczas, gdy nie ma takiej możliwości można zwrócić się dalszych zobowiązanych.
Do szczególnego rodzaju obowiązku alimentacyjnego należy zaliczyć obowiązek pomiędzy małżonkami w trakcie trwania małżeństwa. Małżonkowie mają obowiązek zaspokajania potrzeb rodziny. W związku z tym małżonek, który nie jest zdolny do pracy albo zajmuje się wychowaniem dzieci, może żądać od swojego małżonka dostarczania środków na jego indywidualne potrzeby. Obowiązek ten istnieje także po rozwodzie, orzeczeniu separacji czy unieważnieniu małżeństwa. Wysokość alimentów zależy od uzasadnionych potrzeb osoby uprawnionej oraz od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do uiszczania alimentów.
Uprawniony do alimentów może ich żądać jedynie wtedy, gdy znajduje się w niedostatku, czyli nie ma dostatecznych środków na utrzymanie. Nie dotyczy to rodziców zobowiązanych do świadczeń alimentacyjnych wobec dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Rodzice są zobowiązani do dostarczania dziecku środków utrzymania i wychowania od chwili jego urodzenia. Mają oni obowiązek płacenia alimentów na dziecko, jeśli nie ma ono własnych dochodów, które wystarczałyby na pokrycie jego kosztów utrzymania i wychowania. Dlatego też prawo do alimentów ma pełnoletnie dziecko, które studiuje i zdobywa wykształcenie potrzebne do przyszłej pracy zawodowej. Obowiązek alimentacyjny rodziców przestaje istnieć dopiero wtedy, gdy dochody dziecka zapewniają mu prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny. Sytuacja życiowa i materialna obu stron obowiązku alimentacyjnego może z biegiem czasu ulec zmianie. Dlatego każda ze stron może wystąpić z żądaniem podwyższenia alimentów, ich zmniejszenia oraz wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego.
Obowiązek alimentacyjny wygasa z kilku powodów.
Wygasa on w momencie, gdy osoba znajdująca się w stanie niedostatku jest w stanie sama zaspokajać swoje potrzeby życiowe, np. ma jakieś dodatkowe źródło dochodu. Obowiązek alimentacyjny wygasa także w sytuacji, gdy osoba, na której ciąży ten obowiązek nie jest w stanie już dostarczać środków utrzymania, np. utraci prawo do wykonywania zawodu lub w wyniku wypadku stanie się osobą niezdolną do wykonywania pracy. Obowiązek alimentacyjny wygasa ostatecznie w przypadku śmierci jednej ze stron. Oznacza to, że zarówno śmierć osoby otrzymującej alimenty oraz osoby uiszczającej alimenty powoduje jego wygaśnięcie. Obowiązek alimentacyjny nie podlega dziedziczeniu.
