Renta z tytułu niezdolności do pracy to świadczenie wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Renta inwalidzka przysługuje osobie, którą uznano za całkowicie lub częściowo niezdolną do wykonywania pracy zarobkowej z powodu stanu zdrowia. Za osobę całkowicie niezdolną do pracy uznaje się osobę, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Z kolei za częściowo niezdolną do pracy uznaje się natomiast osobę, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do wykonywania pracy zgodnej z posiadanymi przez nią kwalifikacjami.
|
Rodzaje rent z tytułu niezdolności do pracy · renta stała – jeżeli niezdolność do pracy jest trwała; · renta okresowa – jeżeli niezdolność do pracy jest okresowa; |
Warunki uzyskania prawa do renty
Prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:
- jest niezdolny do pracy,
- ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,
- niezdolność do pracy powstała w określonych ustawą okresach składkowych (okres zatrudnienia, okres ubezpieczenia) i nieskładkowych (np. w okresie pobierania zasiłku chorobowego lub opiekuńczego) albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.
Spełnienie warunku okresu składkowego i nieskładkowego nie jest wymagane w przypadku ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy jest spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy.
Okres składkowy i nieskładkowy wymagany do przyznania renty uzależniony jest od wieku osoby, w jakim powstała niezdolność do pracy. Okres ten wynosi:
· 1 rok – jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat,
· 2 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat,
· 3 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat,
· 4 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat,
· 5 lat – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.
Wysokość renty
Wysokości renty ustala się w następujący sposób:
1) renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy:
- 24% kwoty bazowej (kwota bazowa wynosiobecnie wynosi 2822,66 zł, tj.100% przeciętnego wynagrodzenia pomniejszonego o potrącone składki na ubezpieczenia społeczne w poprzednim roku kalendarzowym) – obecnie najniższa renta wynosi 728,18 zł,
- po 1,3% podstawy wymiaru za każdy rok okresów składkowych, z uwzględnieniem pełnych miesięcy,
- po 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych, z uwzględnieniem pełnych miesięcy,
- po 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok okresu brakującego do pełnych 25 okresów składkowych i nieskładkowych, przypadających od dnia zgłoszenia wniosku o rentę do dnia ukończenia przez wnioskodawcę 60 lat, tzw. staż hipotetyczny,
2) renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy – wynosi 75% renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy – obecnie wynosi minimalnie 560,13 zł,
Jak ubiegać się o rentę?
Najpierw należy złożyć w oddziale ZUS wniosek o przyznanie renty (druk ZUS Rp-1). Wniosek powinien zawierać:
- imię i nazwisko osoby zainteresowanej,
- datę i miejsce urodzenia,
- miejsce zamieszkania – zameldowania na pobyt stały,
- adres pobytu i adres do korespondencji (jeżeli są inne niż adres zamieszkania),
- numer NIP i PESEL,
- wskazanie rodzaju świadczenia, o które ubiega się osoba zainteresowana,
- podpis wnioskodawcy lub jego pełnomocnika,
- jeżeli renta ma być przekazywana na rachunek bankowy, należy podać numer tego konta i adres banku
Do wniosku o przyznanie renty należy dołączyć:
- kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych (druk ZUS Rp-6),
- dokumenty na potwierdzenie przebytych okresów składkowych i nieskładkowych,
- zaświadczenie pracodawcy o wysokości osiąganego wynagrodzenia (na formularzu według wzoru określonego przez ZUS, druk ZUS Rp-7) lub legitymację ubezpieczeniową, zawierającą wpisy dotyczące zarobków,
- zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza prowadzącego leczenie,
- inną dokumentację medyczną będącą w posiadaniu osoby ubiegającej się o rentę, która może mieć znaczenie dla wydania orzeczenia przez lekarza orzecznika ZUS,
- ankietę wypełnioną przez pracodawcę (wywiad zawodowy).
Podstawa prawna:
1) Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118);
2) Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń z dnia 7 lutego 1983 r. (Dz. U. Nr 10, poz. 49);
