Komu przysługuje świadczenie pielęgnacyjne?
O świadczenie to może ubiegać się matka, ojciec lub inna osoba, na której ciąży obowiązek alimentacyjny nad osobą niepełnosprawną. Ponadto może być ono przyznane opiekunowi faktycznemu dziecka. Osobie innej niż spokrewniona w pierwszym stopniu, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, przysługuje świadczenie pielęgnacyjne w przypadku, gdy nie ma osoby spokrewnionej w pierwszym stopniu albo gdy osoba ta nie jest w stanie sprawować opieki. Najważniejsze jest, aby taka osoba naprawdę sprawowała opiekę nad niepełnosprawnym. Osoby te powinny mieszkać razem, tak aby opiekun mógł stale doglądać swojego podopiecznego. Każdy, kto chce otrzymać takie świadczenie musi zrezygnować z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej i opiekować się na stałe chorą osobą. Nie można być również zarejestrowanym w urzędzie pracy. Osoba, nad którą jest sprawowana opieka musi legitymować się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. W takim orzeczeniu musi znaleźć się wskazanie o konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Kto nie otrzyma świadczenia pielęgnacyjnego?
Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje w przypadku, gdy:
– osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
– osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na inną osobę w rodzinie lub poza rodziną,
– osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje
się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności lub została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej z dzieckiem, na której ciąży obowiązek alimentacyjny albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu, z wyjątkiem zakładów opieki zdrowotnej,
– osoba w rodzinie ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury na to dziecko,
– osoba w rodzinie ma ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego albo do świadczenia pielęgnacyjnego na tę lub inną osobę w rodzinie lub poza rodziną,
– na osobę wymagającą opieki członek rodziny jest uprawniony za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Uzyskanie świadczenia
Aby otrzymać świadczenie pielęgnacyjne należy złożyć stosowny wniosek. Wniosek składa się w urzędzie gminy lub miasta (w praktyce w ośrodku pomocy społecznej), właściwym ze względu na miejsce zamieszkania wnioskującego. Do wniosku należy dołączyć:
– orzeczenie o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności podopiecznego,
– kopię dowodu osobistego osoby ubiegającej się o świadczenie pielęgnacyjne,
– inne oświadczenia i dowody niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia.
Przed wydaniem decyzji gmina może przeprowadzić wywiad środowiskowy. W ten sposób ma prawo sprawdzić, czy osoba ubiegająca się o świadczenie faktycznie sprawuje opiekę nad osobą niepełnosprawną.
Wysokość świadczenia
W chwili obecnej wysokość świadczenia nie jest uzależniona od dochodów uzyskiwanych przez członków rodziny i wynosi 520,-zł. Gmina odprowadza również za opiekuna składki na ubezpieczenie społeczne i składkę zdrowotną. Prawo do świadczenia jest ustalane na czas nieokreślony, chyba, że orzeczenie o niepełnosprawności ma charakter czasowy.
Proponowane zmiany
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt nowelizacji Ustawy o świadczeniach rodzinnych. Proponowane zmiany mają ukrócić proceder wyłudzania świadczenia pielęgnacyjnego. Zgodnie z projektem świadczenie pielęgnacyjne będzie przysługiwało wyłącznie rodzicom, osobom, które wystąpiły o przysposobienie dziecka oraz rodzinom zastępczym spokrewnionym. Kwota świadczenia ma wynosić 620-,zł i być niezależna od kryterium dochodowego. Świadczenie będzie przyznawane tylko w sytuacji, gdy opieka jest sprawowana nad dzieckiem (bez względu na jego wiek) legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielniej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, albo dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Projekt wprowadza także specjalny zasiłek opiekuńczy, który przysługiwać będzie innym osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, jeżeli rezygnują z pracy, aby zająć się niepełnosprawnym członkiem rodziny i w przypadku, gdy nie ma osoby spokrewnionej w pierwszym stopniu albo gdy ta osoba nie jest w stanie sprawować opieki. Specjalny zasiłek opiekuńczy, w kwocie 520,-zł, będzie można otrzymać jedynie w przypadku, gdy łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekroczy obowiązującego kryterium dochodowego.
