Zgodnie z nowymi przepisami jeden beneficjent w całym okresie realizacji PROW 2007 – 2013 może posadzić las na powierzchni do 100 ha. Inną istotną zmianą jest możliwość zalesiania gruntu o powierzchni poniżej 0,5 ha jeśli dany grunt graniczy z lasem, przy czym minimalna powierzchnia gruntu do zalesienia to 0,1 ha. Pozostałe zmiany wprowadzone znowelizowanym rozporządzeniem MRiRW określającym zasady przyznawania pomocy z działania "Zalesianie gruntów rolnych i zalesianie gruntów innych niż rolne" dotyczą sposobu pomiarów nachylenia gruntów przeznaczonych do zalesienia, doprecyzowują przepisy związane z ubieganiem się o pomoc w sytuacji następstwa prawnego.
Wsparcie na zalesienie
Pomoc finansowa na zalesianie gruntów rolnych udzielana jest w trzech transzach. Pierwsza z nich to wsparcie na zalesienie, czyli jednorazowy ryczałt za poniesione koszty zalesienia i ewentualnie ogrodzenia uprawy leśnej, wypłacany w pierwszym roku po wykonaniu zalesienia. Kwota pomocy przyznawanej w ramach wsparcia na zalesianie wynosi od 4160 do 6260 zł/ha. Ponadto, można również uzyskać płatność za wykonanie zaleconego przez nadleśniczego, ogrodzenia młodej uprawy leśnej 2-metrową siatką metalową, w kwocie 2590 zł/ha lub 6,50 zł za metr bieżący wykonanego ogrodzenia.
Premia pielęgnacyjna dla rolnika
Rolnikowi przysługuje również premia pielęgnacyjna, czyli zryczałtowana płatność do hektara zalesionych gruntów, z tym, że jest ona wypłacana, co roku przez 5 lat. Wysokość wypłacanej premii obejmuje koszty prac pielęgnacyjnych określonych w planie zalesienia, w tym przede wszystkim: odchwaszczenie, czyszczenie wczesne oraz ochronę sadzonek przed zwierzyną. Kwota pomocy przyznawanej rocznie w ramach premii pielęgnacyjnej wynosi 970 lub 1360 zł/ha. Dodatkowo można również w ciągu roku uzyskać płatność za zastosowanie zaleconych przez nadleśniczego, indywidualnych środków ochrony uprawy leśnej przed zwierzyną, w wysokości od 190 do 700 zł/ha.
Premia zalesieniowa
Równolegle z premią pielęgnacyjną rolnik może otrzymywać premię zalesieniową. Jest to zryczałtowana płatność do hektara zalesionych gruntów, wynikającą z utraconych dochodów z tytułu przekształcenia gruntów rolnych na grunty leśne. Premia zalesieniowa jest wypłacana dłużej niż premia pielęgnacyjna, ponieważ można ją otrzymywać przez 15 lat od założenia uprawy leśnej. Otrzymają ją tylko ci, którzy udokumentowali że co najmniej 25% dochodów czerpią z rolnictwa. Kwota pomocy przyznawanej rocznie w ramach premii zalesieniowej wynosi 1580 zł/ha.
Z kolei pomoc na zalesianie gruntów innych niż rolne składa się z 2 transz: wsparcie na zalesienie i premii pielęgnacyjnej. Nie ma w tym mechanizmie premii zalesieniowej, bowiem grunt, na którym rolnik posadzi las nie jest gruntem wykorzystywanym do produkcji rolnej, a więc nie trzeba rekompensować strat w dochodzie związanych z zaniechaniem na danym gruncie działalności rolniczej, tak jak to ma miejsce w przypadku zalesianie gruntów rolnych.
Pierwsza transza to wsparcie na zalesienie, czyli jednorazowy ryczałt za poniesione koszty zalesienia i ewentualnie ogrodzenia uprawy leśnej, wypłacany w pierwszym roku po wykonaniu zalesienia. Kwota pomocy przyznawanej w ramach wsparcia na zalesianie wynosi od 1700 do 6260 zł/ha. Dodatkowo można również uzyskać płatność za wykonanie zaleconego przez nadleśniczego, ogrodzenia młodej uprawy leśnej 2-metrową siatką metalową, w kwocie 2590 zł/ha lub 6,50 zł za metr bieżący wykonanego ogrodzenia.
Druga transza to premia pielęgnacyjna, czyli zryczałtowana płatność do hektara zalesionych gruntów, wypłacaną co roku przez 5 lat. Wysokość premii obejmuje koszty prac pielęgnacyjnych określonych w planie zalesienia, w tym przede wszystkim: odchwaszczenie, czyszczenie wczesne oraz ochronę sadzonek przed zwierzyną. Kwota pomocy przyznawanej w ramach premii pielęgnacyjnej wynosi rocznie od 970 do 2050 zł/ha. Dodatkowo można również uzyskać w ciągu roku płatność za zastosowanie zaleconych przez nadleśniczego, indywidualnych środków ochrony uprawy leśnej przed zwierzyną, wysokości od 190 do 700 zł/ha.
"Zalesianie gruntów rolnych oraz innych niż rolne" krok po kroku
Rolnicy zainteresowani ubieganiem się o wsparcie finansowe z działania "Zalesianie gruntów rolnych i zalesianie gruntów innych niż rolne", jeszcze przed złożeniem wniosku o pomoc, powinni posiadać Plan zalesienia sporządzony przez nadleśniczego. Plan powinien zawierać wytyczne dotyczące założenia i prowadzenia uprawy leśnej. Następnie należy złożyć w nadleśnictwie wniosek o sporządzenie planu zalesienia. Wniosek trzeba sporządzić w dwóch egzemplarzach. Jeden pozostaje u rolnika i na nim należy uzyskać potwierdzenie terminu złożenia wniosku o sporządzenie planu zalesienia. Drugi pozostaje w nadleśnictwie. Wykonanie planu zalesienia jest bezpłatne. Można go sporządzić dla rolnika lub dla grupy rolników. Jeśli wniosek o pomoc na zalesianie składa grupa rolników, sporządza się jeden wspólny plan zalesienia. Plan zalesienia w przypadku, gdy wniosek składa grupa rolników, sporządza się w co najmniej czterech. Kolejno należy złożyć wniosek o przyznanie pomocy na zalesianie w Biurze Powiatowym ARiMR, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę wnioskodawcy.
We wniosku trzeba wpisać dane uzyskane z ewidencji gruntów i budynków i zgodne z planem zalesienia oraz dołączyć następujące dokumenty:
- kopię planu zalesienia z załącznikami, potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez nadleśniczego;
- wydane przez naczelnika urzędu skarbowego zaświadczenie o dochodach z tytułu prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej, w przypadku gdy rolnik uzyskał takie dochody i ubiega się o pomoc na zalesianie gruntów rolnych w zakresie premii zalesieniowej;
- wydane przez właściwy organ gminy zaświadczenie o wysokości dochodu z pracy w gospodarstwie rolnym albo liczbie hektarów przeliczeniowych, stanowiącej podstawę opodatkowania podatkiem rolnym, ustalonej na podstawie przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym – jeżeli rolnik ubiega się o pomoc na zalesianie gruntów rolnych w zakresie premii zalesieniowej;
- dokument potwierdzający wysokość dochodów innych niż z rolnictwa, uzyskanych w roku poprzedzającym rok, w którym został złożony wniosek o pomoc, albo zaświadczenie naczelnika urzędu skarbowego o braku tych dochodów – jeżeli rolnik ubiega się o pomoc na zalesianie gruntów rolnych w zakresie premii zalesieniowej;
- pisemną zgodę:
* pozostałych współwłaścicieli na zalesienie gruntów rolnych lub gruntów innych niż rolne, jeżeli grunty te stanowią przedmiot współwłasności,
* małżonka rolnika na zalesienie gruntów, jeżeli grunty te stanowią własność tego małżonka; - dokumenty potwierdzające własność lub współwłasność gruntów przeznaczonych do zalesienia;
- oświadczenia zawierające wykaz działek ewidencyjnych, na których:
* jest prowadzona uprawa pszenicy, żyta, jęczmienia i owsa,
* w obrębie działki znajdują się: drzewa będące pomnikami przyrody, rowy, których szerokość nie przekracza 2 m, oczka wodne o łącznej powierzchni mniejszej niż 100 m 2, chyba że rolnik w danym roku kalendarzowym ubiega się o przyznanie jednolitej płatności obszarowej, o której mowa w przepisach o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, a do wniosku o przyznanie tej płatności dołączył wymagany tymi przepisami materiał graficzny (materiał geograficzny); - decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach – jeżeli uzyskanie takiej decyzji dla planowanego zalesienia jest wymagane przepisami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, z późn. zm.).
Po weryfikacji wniosku, kierownik biura powiatowego ARiMR wydaje postanowienie o spełnieniu niezbędnych warunków we wniosku o przyznanie pomocy na zalesianie lub decyzję o odmowie przyznania pomocy. Otrzymanie przez rolnika postanowienia, umożliwia rozpoczęcie przez niego prac zalesieniowych. Sposób oraz termin wykonania zalesienia, jest opisany w sporządzonym przez Nadleśniczego planie zalesienia. Zalesienie należy wykonać w terminie określonym w planie zalesienia, jednak nie później niż w okresie sadzenia przypadającym na wiosnę roku następującego po tym, w którym został złożony wniosek o przyznanie pomocy na zalesianie.
W ciągu 7 dni od zakończenia zalesienia, rolnik powinien pisemnie powiadomić nadleśniczego o wykonaniu zalesienia. Wówczas nadleśniczy wyda zaświadczenie o zgodności zalesienia z planem zalesienia. Oświadczenie o wykonaniu zalesienia zgodnie z planem zalesienia, do którego obligatoryjnie dołączone jest zaświadczenie nadleśniczego, powinno zostać złożone do biura powiatowego ARiMR w terminie do 20 maja roku, w którym zalesienie wykonano wiosną albo roku następującego po roku, w którym zalesienie wykonano jesienią. Po otrzymaniu tych dokumentów kierownik biura powiatowego ARiMR wydaje decyzję o przyznaniu pomocy na zalesianie. W terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja ta stanie się ostateczna, ARiMR wypłaci: wsparcie na zalesienie, premię pielęgnacyjną i premię zalesieniową. Należność zostanie przekazana na rachunek bankowy wnioskodawcy.
