Chodzi oczywiście o nowelizację wywołaną orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 kwietnia 2012 r. (sygn. akt K 12/11). Dla przypomnienia TK stwierdził wówczas, że art. 42 ust. 6 powyższego aktu prawnego, w zakresie, w jakim upoważnia ministra właściwego do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych do określenia, w drodze rozporządzenia, maksymalnej wysokości opłat związanych z pobytem w izbie wytrzeźwień, innej placówce utworzonej lub wskazanej przez jednostkę samorządu terytorialnego lub w jednostce Policji – jest niezgodny z art. 92 ust. 1 Konstytucji RP. Wyrok ten ma daleko idące skutki prawne, także jeśli chodzi o kwestie finansowe. Zmieniają się bowiem stawki opłat naliczanych za pobyt w izbach wytrzeźwień.
Zgodnie z treścią nowego art. 39 ust.1 i 2, organy samorządu terytorialnego w miastach liczących ponad 50 000 mieszkańców i organy powiatu mogą organizować i prowadzić izby wytrzeźwień. Do zadań izby wytrzeźwień należy:
- sprawowanie opieki nad osobami w stanie nietrzeźwości;
- wykonywanie wobec osób w stanie nietrzeźwości zabiegów higieniczno-sanitarnych;
- udzielanie osobom w stanie nietrzeźwości pierwszej pomocy;
- prowadzenie detoksykacji, jeżeli izba wytrzeźwień posiada odpowiednie pomieszczenie, urządzenia, wyposażenie i wykwalifikowany personel;
- informowanie osób przyjętych do izby wytrzeźwień o szkodliwości spożywania alkoholu oraz motywowanie ich do podjęcia leczenia odwykowego;
- współpraca z właściwymi gminnymi komisjami rozwiązywania problemów alkoholowych, podmiotami określonymi w art. 21 ust. 1 (podmioty lecznicze wykonujące działalność leczniczą w rodzaju świadczenia stacjonarne i całodobowe oraz ambulatoryjne) oraz innymi instytucjami i organizacjami, których działalność ma na celu przeciwdziałanie problemom alkoholowym i ich skutkom.
Bardziej interesującą kwestią jest jednak wysokość opłaty za pobyt w omawianych placówkach. Wynosi ona maksymalnie 300 zł i dotyczy nie tylko pobytu w izbie wytrzeźwień ale także w placówce lub jednostce Policji. Oczywiście opłata jest naliczana względem osoby przyjętej – nietrzeźwego. Warto w tym miejscu wskazać, że opłata za pobyt:
- w izbie wytrzeźwień lub placówce – stanowi dochód jednostki samorządu terytorialnego;
- w jednostce policji – stanowi dochód budżetu państwa.
Opłata za pobyt w izbie wytrzeźwień lub placówce obejmuje także udzielone świadczenia zdrowotne, podane produkty lecznicze oraz detoksykację. Wysokość opłaty jest określana przez:
- organy stanowiące jednostki samorządu terytorialnego w drodze uchwały – w odniesieniu do opłaty za pobyt w izbie wytrzeźwień lub placówce;
- wojewodę w drodze zarządzenia – w odniesieniu do opłaty za pobyt w jednostce Policji.
W praktyce nic nie stoi na przeszkodzie, aby opłaty za pobyt w izbach wytrzeźwień były niższe, niż wskazana w omawianej ustawie. W praktyce takie rozwiązanie raczej nie będzie stosowane. Określając wysokość opłaty organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego albo wojewoda uwzględnia przeciętny koszt pobytu osoby przyjętej albo zatrzymanej w jednostce Policji. Dodatkowo kwota maksymalnej wysokości opłaty za pobyt w izbie wytrzeźwień, placówce lub jednostce Policji podlega corocznej waloryzacji o średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, w poprzednim roku kalendarzowym – tym samym stawka 300 zł może już w przyszłym roku zostać podniesiona.
