Unieważnienia małżeństwa można żądać tylko z przyczyn wymienionych w przepisach Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Przyczyny te są wymienione i mogą do nich być zaliczone tzw. przeszkody małżeńskie:
-
wiek (mniej niż 18 lat)
-
ubezwłasnowolnienie całkowite
-
choroba psychiczna
-
bigamia
-
pokrewieństwo (w linii prostej oraz rodzeństwo)
-
powinowactwo (w linii prostej)
-
przysposobienie
Ponadto małżeństwo może być unieważnione z powodu wad oświadczenia woli:
-
brak świadomości i swobody wyrażenia woli,
-
błąd co do tożsamości drugiej strony związku małżeńskiego,
-
wpływ bezprawnej groźby wywołanej przez drugą stronę lub osobę trzecią na swobodę wyrażenia woli (jeżeli z okoliczności wynika, że składający oświadczenie mógł się obawiać, że jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste – tzw. wymuszone małżeństwo).
Jeżeli nie zachodzą przesłanki do unieważnienia małżeństwa, małżeństwo może być rozwiązane przez rozwód, ew. śmierć jednego z małżonków (lub uznanie za zmarłego). Należy zaznaczyć, że porzucenie rodziny czy też długotrwała faktyczna separacja może stanowić podstawę do orzeczenia przez sąd rozwodu (jeżeli zachodzi przesłanka trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego). Sam fakt nieobecności lub nieznajomości adresu zamieszkania współmałżonka nie stanowi o braku możliwości przeprowadzenia rozwodu (choć znacznie to utrudnia).
Niestety do czasu gdy małżeństwo formalnie nie zostanie zakończone, z punktu widzenia prawa osoba pozostaje w związku małżeńskim, a to niesie za sobą określone wymogi prawne (np. uzyskiwanie zgody współmałżonka do dokonania określonych czynności). Także na gruncie prawa spadkowego, z mocy ustawy taki małżonek dziedziczy po zmarłym współmałżonku, choćby nie zamieszkiwał i nie utrzymywał kontaktu ze współmałżonkiem od wielu lat. Z tego też względu należałoby sprawy te uregulować.
W pierwszej kolejności należałoby ustalić aktualny adres miejsca stałego zamieszkania współmałżonka (lub informację o jego zgonie). W tym celu należy zwrócić się z zapytaniem do MSWiA Wydziału Udostępniania Informacji Departamentu Spraw Obywatelskich. W celu uzyskania informacji z ewidencji PESEL należy złożyć odpowiedni wniosek wraz z uzasadnieniem. We wniosku należy podąć jak największą ilość informacji jakimi dysponujemy o tej osobie. Należy wykazać także interes prawny udzielenia informacji, czyli wskazać dla jakich celów przedmiotowa informacja jest niezbędna. Opłata za udostępnienie danych wynosi 31 zł. Ewidencja oprócz miejsca stałego lub czasowego zameldowania zawiera również datę zgonu oraz numer aktu zgonu i oznaczenie urzędu stanu cywilnego, który akt sporządził.
Porady prawne / Pomoc prawna
