Czy można uchronić dziecko przed płaceniem w przyszłości alimentów na rzecz ojca? Nigdy nie byliśmy małżeństwem z jego ojcem, nie mieszkaliśmy razem. Ojciec nie płacił nigdy alimentów, ani okazjonalnych sum. Ojciec dziecka utrzymuje z dzieckiem kontakt. Od lat wyrabia w dziecku poczucie, że to on jest skrzywdzony przez los i potrzebuje opieki. Sytuacja zmierza paradoksalnie do tego, że wychowuje sobie przyszłego opiekuna. Czy mogę jakoś temu zapobiec?
Zgodnie z art. 87 k.r.o. (kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) stanowi, że rodzice i dzieci obowiązani są wspierać się wzajemnie. Jest to ustawowy obowiązek wspierania rodziców przez dzieci i dzieci przez rodziców. Dzięki swojej ogólnej treści, dopełnia on pozostałe normy k.r.o. dotyczące obowiązków wobec rodziców. Art. 87 k.r.o. znajduje konkretyzację w przepisach o obowiązku alimentacyjnym, w związku z tym może być powoływany obok tych przepisów, jako podstawa zasądzania alimentów. Podstawą tą jest art. 128 k.r.o. , który stanowi, że obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Przez obowiązek alimentacyjny dostarczanie środków utrzymania przewidziany w art. 128 i 133 § 2 k.r. i o., rozumieć należy obowiązek zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej potrzebującej alimentacji; obowiązek ten może polegać również na dostarczeniu osobie znajdującej się w niedostatku mieszkania, opieki lekarskiej i domowej.
Przepisy prawne dotycz as wprost nie regulowały kwestii ustania obowiązku alimentacyjnego dziecka względem rodzica, nawet w sytuacji gdy rodzić sam nie czynił zadość swojemu obowiązkowi, gdy dziecko nie było w stanie samo się utrzymać. Dotychczas takie prawo można było wywodzić z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 4 maja 1972 roku, sygn. akt III CRN 48/72, w którym Sąd stwierdził, że roszczenia alimentacyjne należy - stosownie do okoliczności - oceniać według zasad współżycia społecznego wytyczających granice uprawnień. Ostatnia nowela kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wprowadziła art. 144 (1), który stwierdza, że zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nie dotyczy to obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka.
Reasumując, w opisanym stanie faktycznym, dziecko w przyszłości będzie mogło się uchylić od obowiązku alimentacyjnego na rzecz swojego ojca, poprzez wskazanie, że takie żądanie byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Zasady te nie są określone przez żadne przepisy prawne. Oznaczają minimalne powszechnie przyjmowane zasady poprawności i uczciwości w relacjach z innymi osobami. Jest to zwrot niedookreślony, stosując go ustawodawca tworzy klauzulę generalną, odsyłającą do norm pozaprawnych. To, czy określone zachowanie jest zgodne z zasadami współżycia społecznego, ocenia się w odniesieniu do konkretnego stanu faktycznego i towarzyszących mu okoliczności. Weryfikacja zachowania i zgodności z tymi zasadami dokonywana jest przez sąd.
Porady prawne
