Mam wyrok przyznający prawo przejęcia majątku spółki z obowiązkiem rozliczenia się z występującym wspólnikiem. Jakie formularze winien jestem wysłać do KRS, kogo jeszcze zawiadomić? Czy konieczna jest likwidacja spółki a jeśli nie, to jak dochodzi do przekształcenia? Czy Sąd Gospodarczy zawiadamia KRS i następuje wykreślenie wspólnika? Czy konieczna jest rejestracja nowego podmiotu o nowej nazwie i rozwiązanie spółki jawnej gdzie było dotychczas dwóch wspólników? Chciałbym poznać krok po kroku swoje działania, które umożliwia kontynuowanie działalności jednoosobowo bez utraty ciągłości prowadzonej działalności.
Spółka jawna w przypadku prawomocnego orzeczenia sądu, ulega rozwiązaniu (art. 58 ust. 6 k.s.h.). Spółka nie może działać jako jednoosobowa, gdyż dla istnienia spółki jawnej konieczne jest zawiązanie jej co najmniej przez dwóch wspólników. Obecnie w przypadku likwidacji spółki na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu, musi Pan wykonać to orzeczenie. Jedyna sytuacja, gdy spółka jawna trwa nadal pomimo prawomocnego orzeczenia sądu stwierdzającego wystąpienie wspólnika ze spółki, określa art. 64 § 1 k.s.h. zgodnie, z którym pomimo śmierci lub ogłoszenia upadłości wspólnika oraz pomimo wypowiedzenia umowy spółki przez wspólnika lub jego wierzyciela, spółka trwa nadal pomiędzy pozostałymi wspólnikami, jeżeli umowa spółki tak stanowi lub pozostali wspólnicy tak postanowią.
W przypadku wystąpienia ze spółki jednego ze wspólników następuje rozliczenie z pozostałymi wspólnikami, przewidziane w art. 65 KSH. Podstawę rozliczenia stanowi wartość udziału kapitałowego tego wspólnika, którego wielkość ustala się na podstawie osobnego bilansu, uwzględniającego wartość zbywczą majątku spółki. Jako dzień bilansowy przyjąć należy w przypadku wyłączenia wspólnika na mocy prawomocnego orzeczenia sądu - dzień wniesienia pozwu. Udział kapitałowy powinien być wypłacony w pieniądzu. Rzeczy wniesione do spółki przez wspólnika tylko do używania zwraca się w naturze.
W opisanym przez Pana przypadku, w spółce dwuosobowej, doszło do rozwiązania spółki (po stronie tylko jednego zaistniał powód rozwiązania spółki), na mocy art. 66 k.s.h. sąd w orzeczeniu przyznał Panu prawo od przejęcia majątku spółki z obowiązkiem rozliczenia się z występującym wspólnikiem wedle wyżej opisanych zasad z art. 65 k.s.h.
Po wystąpieniu wspólnika ze spółki jawnej nie może Pan dalej prowadzić działalności jako spółka jawna, gdyż poza Panem nie ma żadnego wspólnika. Musi Pan albo przejąć majątek spółki jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą albo do innej spółki kapitałowej lub osobowej albo go spieniężyć w całości i spłacić wspólnika występującego (pozostała część przypadnie na Pana rzecz).
W przypadku rozwiązania spółki powinna nastąpić jej likwidacja mająca na celu zakończenie interesów spółki i upłynnienie jej majątku oraz jego podział po zaspokojeniu zobowiązań. Wyjątkowo po ogłoszeniu upadłości spółki likwidację przeprowadza się wedle przepisów o postępowaniu upadłościowym. Przyczyny powodujące rozwiązanie spółki nie wywołują automatycznie zakończenia bytu prawnego spółki, która z tą chwilą przekształca się jedynie ze spółki jawnej w spółkę jawną w likwidacji i zmienia się cel jej dalszego działania.
Do przeprowadzenia likwidacji powołuje się likwidatorów, na których wspólnicy mogą powołać niektórych spośród siebie lub osoby trzecie, a uchwała w tym przedmiocie w razie braku odmiennych postanowień umowy spółki, winna zapaść jednomyślnie. W przypadku niepodjęcia takiej uchwały, likwidatorami są wszyscy wspólnicy, z tym, że na miejsce wspólnika upadłego wchodzi syndyk, a w razie upadłości spółki likwidatorem jest syndyk masy upadłości. Z ważnych powodów na wniosek wspólnika lub innej osoby mającej interes prawny (np. wierzyciela) likwidatora może ustanowić sąd rejestrowy spośród wspólników lub osób trzecich.
Likwidatorzy zgłaszają w Krajowym Rejestrze Sądowym otwarcie likwidacji, w tym celu składają formularza KRS-Z61. Do sądu rejestrowego należy zgłosić: otwarcie likwidacji, nazwiska i imiona likwidatorów oraz ich adresy, sposób reprezentowania spółki przez likwidatorów i wszelkie w tym zakresie zmiany, nawet gdyby nie nastąpiła żadna zmiana w dotychczasowej reprezentacji spółki. Każdy likwidator ma prawo i obowiązek dokonania zgłoszenia. Do zgłoszenia, o którym mowa powyżej, należy dołączyć złożone wobec sądu albo poświadczone notarialnie wzory podpisów likwidatorów. Do zgłoszenia tych danych stosuje się formularze KRS ZR (likwidator, zarządca), KRS ZY (zmiana NIP REGON – musi być zmiana firmy z dopiskiem w likwidacji – należy złożyć odpowiedni wniosek do urzędu skarbowego oraz urzędu statystycznego), KRS WK (zmiany w zakresie wspólników), KRS ZK (zmiany w zakresie reprezentacji wspólników).
Jak już wskazaliśmy powyżej, likwidację prowadzi się pod firmą spółki z dodaniem oznaczenia "w likwidacji". Zgodnie z treścią art. 77 i 82 k.s.h. likwidatorzy powinni zakończyć bieżące interesy spółki, ściągnąć wierzytelności, wypełnić zobowiązania i upłynnić majątek spółki. Nowe interesy mogą być podejmowane tylko w przypadku, gdy jest to niezbędne do ukończenia spraw w toku. Likwidatorzy sporządzają więc tzw. bilans otwarcia. Przepisy są w tej mierze dość niejasne, nie zawsze bowiem wiadomo, jak wyceniać majątek spółki. Nie ma problemu, gdy spółka prowadzi księgi rachunkowe. Ustawa o rachunkowości nakazuje bowiem wyceniać aktywa likwidowanej spółki po cenach sprzedaży netto możliwych do uzyskania – byle nie były one wyższe od cen nabycia tych aktywów albo kosztów ich wytworzenia, pomniejszonych o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także odpisy z tytułu trwałej utraty wartości (art. 29 ustawy o rachunkowości).
Głównym zadaniem likwidatorów jest zakończenie interesów, ściągnięcie wierzytelności, spłata zobowiązań i upłynnienie majątku spółki. Powinni także zabezpieczyć środki na pokrycie zobowiązań spornych lub jeszcze niewymagalnych.
Kolejna czynność to przygotowanie bilansu likwidacyjnego sporządzanego na dzień zakończenia likwidacji. Kodeks nie precyzuje tej daty, wydaje się, że chodzi tu o dzień, w którym doszło do podzielenia ostatków majątku spółki. Tyle że nie wiadomo, czemu taki bilans miałby służyć. Dlatego w literaturze formułowane są np. pomysły, by bilans sporządzać na dzień poprzedzający podział majątku. Sprawa jest cały czas mniej lub bardziej dyskusyjna. Likwidatorzy powinni zgłosić zakończenie likwidacji i złożyć wniosek o wykreślenie spółki z rejestru (składając formularz KRS X2). Rozwiązanie spółki następuje z chwilą wykreślenia jej z rejestru. Księgi i dokumenty rozwiązanej spółki należy oddać na przechowanie wspólnikowi lub osobie trzeciej na okres nie krótszy niż pięć lat. W przypadku braku zgody wspólnika lub osoby trzeciej, przechowawcę wyznacza sąd rejestrowy.
Porady prawne
