Wcześniejsza emerytura i świadczenia przedemerytalne

Zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, możliwe jest przejście na emeryturę w obniżonym wieku, w przypadku, gdy przyszły emeryt ma orzeczoną niezdolność do pracy. Zasada ta ma zastosowanie dla osób urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r.

W myśl art. 29 tej ustawy ubezpieczeni nabywają prawo do emerytury po osiągnięciu wieku: kobieta – 55 lat, a mężczyzna – 60 lat, jeżeli posiadają co najmniej 20- lub 25-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz zostali uznani za całkowicie niezdolnych do pracy. Z możliwości przyznania emerytury na zasadach określonych w tym przepisie mogą skorzystać osoby, dla których ostatnim ubezpieczeniem było ubezpieczenie z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, a także, gdy bezpośrednio przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę osoby te nie wykonywały zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, pobierały zasiłek dla bezrobotnych (zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne), lub pobierały rentę z tytułu niezdolności do pracy albo rentę rodzinną.

Ubezpieczeni urodzeni po dniu 31 grudnia 1948r., a przed dniem 1 stycznia 1969 r., będący pracownikami, mogą przejść na emeryturę w obniżonym wieku, jeżeli spełnią łącznie następujące warunki:

1. nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego (jeżeli ubezpieczony nie zawarł umowy o przystąpieniu do otwartego funduszu emerytalnego w terminie do 31 grudnia 1999 r., uważa się, że ubezpieczony nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego),
2. warunki do uzyskania emerytury spełnią do dnia 31 grudnia 2006r.,
3. w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem – nastąpi rozwiązanie stosunku pracy, a ponadto do dnia 31 grudnia 2006r.:
   • kobiety osiągną wiek 55 lat i udowodnią co najmniej 20-letni okres składkowy i nieskładkowy i zostaną uznane za całkowicie niezdolne do pracy,
   • mężczyźni osiągną wiek 60 lat i udowodnią co najmniej 25-letni okres składkowy i nieskładkowy.

Na podstawie art. 88 ustawy z dnia z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela, nauczyciele mający trzydziestoletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze, zaś nauczyciele klas, szkół, placówek i zakładów specjalnych - dwudziestopięcioletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze w szkolnictwie specjalnym, mogą - po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy - przejść na emeryturę.
Nauczyciele urodzeni po dniu 31 grudnia 1948 r., a przed dniem 1 stycznia 1969 r., zachowują prawo do emerytury, o której mowa w ust. 1, bez względu na wiek, w ciągu ośmiu lat od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118), jeżeli nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego - czyli do końca 2007 roku.

Kwestie świadczeń przedemerytalnych reguluje ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z dnia 28 maja 2004 r.). Zgodnie z art. 2 ust. 1 wymienionej ustawy prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która:

1. do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 56 lat - kobieta oraz 61 lat - mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub
2. do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001), zwanej dalej ustawą o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 55 lat - kobieta oraz 60 lat - mężczyzna oraz posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn, lub
3. do dnia ogłoszenia upadłości prowadziła nieprzerwanie i przez okres nie krótszy niż 24 miesiące pozarolniczą działalność, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887, z późn. zm.1)), zwanej dalej ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych, i za ten okres opłaciła składki na ubezpieczenia społeczne oraz do dnia ogłoszenia upadłości ukończyła co najmniej 56 lat - kobieta i 61 lat - mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub
4. zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, pobieranej nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat, i do dnia, w którym ustało prawo do renty, ukończyła co najmniej 55 lat - kobieta oraz 60 lat - mężczyzna i osiągnęła okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub
5. do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn, lub
6. do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego, z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiadała okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 34 lata dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn.

Świadczenie przedemerytalne przysługuje ww. osobom, po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:

1. nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;
2. w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;
3. złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Kwota świadczenia przedemerytalnego wynosi 670 zł miesięcznie (wyższe świadczenie przysługuje osobom, które pracowały przy azbeście).

Porady prawne / Pomoc prawna
Internetowa Kancelaria Prawna
www.SerwisPrawa.pl