Postępowanie spadkowe w razie braku udziału spadkobiwercy w postępowaniu spadkowym

Każdy ze spadkobierców winien złożyć oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku , które może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku może być złożone również przez pełnomocnika, jednakże umocowanie do tej czynności powinno mieć formę pisemną z podpisem urzędowo poświadczonym. Czynność prawna jest dokonana w formie dokumentu pisemnego z podpisem poświadczonym, jeżeli urzędnik lub notariusz stwierdził na dokumencie jego własnoręczność. Forma ta wymaga złożenia podpisu na dokumencie w obecności takiego notariusza lub urzędnika. Pełnomocnictwo takie musi określać treść oświadczenia, jakie ma złożyć pełnomocnik w imieniu spadkobiercy co do przyjęcia (wprost lub z dobrodziejstwem inwentarza) lub odrzucenia spadku po oznaczonym spadkodawcy.

 

Każdy z uczestników postępowania o stwierdzenie nabycia spadku może w tym postępowaniu działać osobiście lub przez pełnomocnika. Zgodnie z art. 87 § 1 k.p.c. pełnomocnikiem w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku może być adwokat lub radca prawny, jak również rodzice, małżonek, rodzeństwo lub zstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia. Pełnomocnictwo winno zostać sporządzone na piśmie i wskazywać osobę udzielającą pełnomocnictwa (mocodawcę), oraz osobę pełnomocnika z podaniem danych umożliwiających jej identyfikację, a także zakres udzielonego pełnomocnictwa. Pełnomocnictwo w takiej sprawie udzielone członom rodziny winno być pełnomocnictwem szczególnym, czyli wskazywać, że pełnomocnik jest umocowany do podejmowania wszelkich czynności procesowych i faktycznych w sprawie o stwierdzenia nabycia spadku po spadkobiercy (należy wskazać dane osobowe spadkobiercy). Od udzielonego pełnomocnictwa należy uiścić opłatę skarbową w wysokości 17 zł. Pełnomocnik jest obowiązany przy pierwszej czynności procesowej (np. składając wniosek do sądu o stwierdzenie nabycia spadku) dołączyć do akt sprawy pełnomocnictwo z podpisem mocodawcy lub wierzytelny odpis pełnomocnictwa. Adwokat, radca prawny, mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa oraz odpisy innych dokumentów wykazujących ich umocowanie. Sąd może w razie wątpliwości zażądać urzędowego poświadczenia podpisu strony.

 

Sąd spadku wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po przeprowadzeniu rozprawy, na którą wzywa wnioskodawcę oraz osoby mogące wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi. Sąd odbiera od spadkobierców zapewnienie spadkowe. Jeżeli zapewnienie nie było złożone (np. z uwagi na nie stawienie się spadkobiercy lub brak możliwości jego wezwania z uwagi na brak adresu zamieszkania) albo jeżeli zapewnienie lub inne dowody nie będą uznane przez sąd za wystarczające, postanowienie w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku może zapaść dopiero po wezwaniu spadkobierców przez ogłoszenie. Ogłoszenie zawiera m. in. wezwanie, aby spadkobiercy w ciągu sześciu miesięcy od dnia wskazanego w ogłoszeniu zgłosili i udowodnili nabycie spadku, gdyż w przeciwnym razie mogą być pominięci w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku. Po upływie sześciu miesięcy od daty ogłoszenia sąd wyznaczy w celu rozpoznania zgłoszonych żądań rozprawę, na którą wezwie także osoby, które zgłosiły żądanie i podały miejsce zamieszkania.

 

 

Zgodnie z art. 1036 k.c. spadkobierca może za zgodą pozostałych spadkobierców rozporządzić udziałem w przedmiocie należącym do spadku. W braku zgody któregokolwiek z pozostałych spadkobierców rozporządzenie jest bezskuteczne o tyle, o ile naruszałoby uprawnienia przysługujące temu spadkobiercy na podstawie przepisów o dziale spadku.

Jeżeli zatem w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku sąd ustali, że spadek przypada kilku spadkobiercom, wówczas rozporządzenie (np. poprzez darowiznę) wymaga zgody wszystkich pozostałych spadkobierców. Jeżeli jako spadkobierca będzie wskazana jedna osoba, wówczas może ona swobodnie dysponować przedmiotami wchodzącymi w skład masy paskowej. Ponadto spadkobierca, który spadek przyjął, może spadek ten zbyć w całości lub w części. To samo dotyczy zbycia udziału spadkowego.

 

Reasumując, w postępowaniu spadkowym spadkobierca może udzielić pełnomocnictwa i działać w postępowaniu spadkowym poprzez pełnomocnika. Jeżeli spadkobierca nie będzie mógł złożyć zapewniania spadkowego, wówczas sąd będzie wzywał spadkobierców poprzez ogłoszenie. Po zakończeniu postępowania o stwierdzenie nabycia spadku, sąd wyda postanowienie, w którym stwierdzi, kto dziedziczy po zmarłej spadkodawczyni. Wówczas po uprawomocnieniu się tego postanowienia, spadkobierca będzie mógł rozporządzić spadkiem (za zgodą pozostałych spadkobierców, jeżeli powołanym do spadku będzie więcej niż jeden spadkobierca.