Otrzymałem jako darowiznę od mojej matki dom. Mam dwóch braci. Czy przy obliczaniu zachowku będą brane pod uwagę przelewy dokonywane przez mnie na konto matki?
Zgodnie z art. 991 k.c. (kodeksu cywilnego), zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni - dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach - połowa wartości tego udziału (zachowek). Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.
Przy obliczaniu zachowku nie uwzględnia się zapisów i poleceń, natomiast dolicza się do spadku, darowizny uczynione przez spadkodawcę. Nie dolicza się do spadku drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych, ani dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, darowizn na rzecz osób nie będących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku. Wszelkie inne darowizny uczynione przez spadkodawcę doliczane są do spadku.
Reasumując, w opisanym stanie faktycznym doliczona do spadku zostanie darowizna dokonana na Pana rzecz, bez względu na okres w jakim została ona dokonana, z uwagi na fakt, iż należy Pan do kręgu spadkobierców uprawnionych do zachowku. Przepisy nie dopuszczają możliwości pomniejszenia masy spadkowej o dokonane darowizny przez obdarowanego na rzecz spadkodawcy. W takim przypadku darowizny powiększyć mogą masę spadkową, ale nie ograniczają ewentualnych roszczeń osób uprawnionych do zachowku.
Gdyby zawarta została umowa dożywocia a nie umowa darowizny, wówczas własność nieruchomości jaka została przeniesiona na Pana, nie byłaby doliczana do masy spadkowej, a dokonane wpłaty na rzecz spadkodawcy byłby zaliczone na tytuł dożywocia. Zgodnie z art. 908§ 1 k.c. (kodeksu cywilnego), jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.
Porady prawne
