Warunkiem dopuszczenia do udziału w aukcji on-line, zarówno w roli organizatora jak i reflektanta, jest zawarcie umowy z administratorem platformy aukcyjnej, które następuje w drodze rejestracji w jego systemie informatycznym. Ponieważ umowa ta ma charakter adhezyjny, do jej zawarcia dochodzi przez przystąpienie. Procedura rejestracyjna odbywa się za pomocą zamieszczonego na stronie internetowej formularza, obejmując w szczególności wprowadzenie danych osobowych i kontaktowych oraz zaakceptowanie regulaminu uczestnictwa albo ogólnych warunków umowy w rozumieniu art. 384 k.c. (kodeksu cywilnego).
Podanie w czasie aukcji samej ceny jest zarazem zaakceptowaniem zasad aukcji. Organizator i uczestnicy aukcji obowiązani są przestrzegać postanowień porozumienia aukcyjnego (przetargowego) pod rygorem odpowiedzialności odszkodowawczej, zawarta zaś w wyniku jego wykonania umowa finalna stanowi odrębne zdarzenie prawne. Zdarza się jednak, że zachowanie sprzeczne z regułami postępowania aukcyjnego wyjątkowo przesądza zarazem o wadliwości samej umowy na podstawie przepisów ogólnych (np. w razie wad oświadczenia woli).
Reasumując w myśl art. 702 § 2 k.c. doszło do zawarcia umowy w wyniku aukcji wraz z chwilą udzielenia przybicia. Tym samym winien Pan co do zasady wywiązać się z obowiązku zapłaty ceny i dopełnienia innych formalności określonych w warunkach lub regulaminie aukcji. Zasadniczo jedyna możliwość uchylenia się od skutków oświadczenia woli (złożenia oferty w toku aukcji), możliwa jest jedynie zgodnie z przepisami o wadach oświadczenia woli. W opisanym przypadku najbardziej zasadne jest powołanie się na błąd swojego oświadczenia woli. Zgodnie z art. 84 § 1 k.c. w razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej. Można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny).
W opisanym stanie faktycznym musiałby zatem Pan umieć wykazać, że opis aukcji był tak skonstruowany, że wprowadził on Pana w błąd co do przedmiotu aukcji (sprzedaż a nie przejęcie leasingu). Zgodnie wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2006 roku, sygn. akt II CK 386/05, występowanie mylnego wyobrażenia o otaczającej rzeczywistości jest faktem, którego istnienie w chwili składania oświadczenia woli może być wykazywane wszelkimi środkami. W wypadku, gdy chodzi o okoliczność z natury rzeczy subiektywną i pojawiającą się w świadomości osoby, uprawnione jest wnioskowanie o jej występowaniu lub też jej braku na podstawie całokształtu okoliczności sprawy przy wzięciu pod uwagę również osobowości samej osoby, poziomu jej wykształcenia i znajomości problematyki, której przedsiębrana czynność dotyczy.
Zgodnie z art. 88 § 1 k.c. uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli, które zostało złożone innej osobie pod wpływem błędu, następuje przez oświadczenie złożone tej osobie na piśmie. Musiałby zatem Pan na piśmie złożyć oświadczenie, że odstępuje Pan od umowy z powodu błędu (należy opisać na czym błąd polegał), a następnie to oświadczenie przesłać drugiej stronie umowy. Możliwość skorzystania z uprawnienia do uchylenia się od skutków prawnych wadliwego oświadczenia zależy wyłącznie od decyzji składającego to oświadczenie, druga strona nie może przeszkodzić powstaniu skutków uchylenia, ani też zapobiec unieważnieniu czynności prawnej. Jeżeli jednak druga strona trwa przy stanowisku, że uchylenie się jest bezpodstawne, wówczas możliwe jest rozstrzygnięcie przez sąd, czy było ono uzasadnione. Rozstrzygnięcie sądu ma charakter deklaratywny i może nastąpić zarówno w oddzielnym postępowaniu (w sprawie o stwierdzenie nieważności czynności prawnej w wyniku uchylenia się od skutków oświadczenia woli) jak i w każdym postępowaniu, w którym skuteczność oświadczenia woli ma znaczenie dla rozstrzygnięcia o zgłoszonym w nim żądaniu. Przedmiotem oceny sądu jest zasadność i podstawy uchylenia się od skutków oświadczenia woli. W razie sporu sąd bada, czy spełnione zostały przesłanki błędu prawnie doniosłego i czy uchylenie się od skutków oświadczenia woli nastąpiło w sposób prawem przewidziany (Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 października 2005 roku, sygn. akt III CK 48/05).
Porady prawne / Pomoc prawna
