Szpital psychiatryczny to szczególne miejsce, w którym leczeniu poddawane są osoby z zaburzeniami psychicznymi, czyli - w pierwszym rzędzie - osoby chore psychicznie. Mowa także o osobach upośledzonych umysłowo. Do osób z zaburzeniami psychicznymi zalicza się też osoby wykazujące inne zakłócenia czynności psychicznych, jeżeli - zgodnie ze stanem wiedzy medycznej – zakłócenia te zaliczyć należy do zaburzeń psychicznych, a dana osoba wymaga świadczeń zdrowotnych lub innych form pomocy i opieki niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym lub społecznym. Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego osoby z zaburzeniami psychicznymi standardowo następuje na podstawie jej zgody. Ustawodawca wyróżnia jednak katalog sytuacji, w których uzyskanie takiej zgody nie jest konieczne ze względu na dobro osoby chorej lub dobro innych osób.