Kwestia wynagrodzenia radcy prawnego oraz wysokość minimalnych stawek za poprowadzenie poszczególnych spraw sądowych zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.
Zgodnie z § 4 i 5 powyższego aktu prawnego, wysokość stawki minimalnej zależy od wartości przedmiotu sprawy lub jej rodzaju, a w postępowaniu egzekucyjnym – od wartości egzekwowanego roszczenia. W razie zmiany w toku postępowania wartości stanowiącej podstawę obliczenia opłat, bierze się pod uwagę wartość zmienioną, poczynając od następnej instancji. Wysokość stawek minimalnych w sprawach nieokreślonych w rozporządzeniu ustala się, przyjmując za podstawę stawkę w sprawach o najbardziej zbliżonym rodzaju. Omawiane rozporządzenie bardzo szczegółowo reguluje wysokość stawek minimalnych, które mogą być pobierane przez radców prawnych za prowadzenie określonej sprawy. Dla przykładu tylko można podać, że stawki minimalne wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy:
- do 500 zł – 60 zł;
- powyżej 500 zł do 1.500 zł – 180 zł;
- powyżej 1.500 zł do 5.000 zł – 600 zł;
- powyżej 5.000 zł do 10.000 zł – 1.200 zł;
- powyżej 10.000 zł do 50.000 zł – 2.400 zł;
- powyżej 50.000 zł do 200.000 zł – 3.600 zł;
- powyżej 200.000 zł – 7.200 zł.
Jest to oczywiście podstawowy przepis, bowiem rozporządzenie zawiera szereg zapisów konkretyzujących wysokość stawki minimalnej przy konkretnej sprawie.
Ostatnimi czasy kwestia wynagrodzenia radcy prawnego została poruszona przez Izbę Pracy Sądu Najwyższego. W uchwale 3 sędziów SN z dnia 7 maja 2013 r. (sygn. akt I UPZ 1/13) wskazano, że w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych, dotyczącej odwołania od decyzji organu rentowego, stwierdzającej zobowiązanie do zapłaty składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i odsetek za zwłokę w określonych w tej decyzji kwotach, wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym powinno być ustalone na podstawie § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.
Cały problem dotyczył kwestii czy wynagrodzenie radcy prawnego w w/w sprawach mogłoby być ustalane na podstawie § 11 ust.2 omawianego rozporządzenia – stawki minimalne wynoszą 60 zł, w sprawach o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego. Jak zadecydował ostatecznie Sąd Najwyższy takie rozwiązanie byłoby sprzeczne z prawem. W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych prowadzonych przez radców prawnych zastosowanie znajdą ogólne reguły ustalania należnych im wynagrodzeń.
