Przysposobieniem nierozwiązywalnym jest tzw. przysposobienie całkowite. Wyróżnia się ono nie tylko trwałym charakterem, ale także zasadą pełnej tajemnicy. Adopcja całkowita nie może być zatem w żadnym przypadku rozwiązana, warto przy tym wiedzieć, że do jej powstania jest potrzebna tzw. zgoda blankietowa – zgoda biologicznych rodziców dziecka, co do możliwości jego przysposobienia. Zgodnie bowiem z treścią art. 119[1] §1 KRiO, rodzice mogą przed sądem opiekuńczym wyrazić zgodę na przysposobienie swego dziecka w przyszłości bez wskazania osoby przysposabiającego. Rodzicom, którzy wyrazili taką zgodę, władza rodzicielska i prawo do kontaktów z dzieckiem nie przysługują. Zgodę tę mogą odwołać przez oświadczenie złożone przed sądem opiekuńczym, nie później jednak niż przed wszczęciem sprawy o przysposobienie.
Polski system prawny przewiduje jednak inne formy przysposobienia, które mogą zostać rozwiązane. Chodzi oczywiście o adopcję pełną oraz niepełną. Pierwszy rodzaj polega na powstaniu pokrewieństwa pomiędzy dzieckiem a osobami przysposabiającymi a także między dzieckiem a rodziną przysposabiających. Następuje zerwanie więzi z rodziną naturalną i nawiązanie więzi z nową rodziną. Druga forma opiera się na nawiązaniu stosunku prawnorodzinnego między przysposabiającym a przysposobionym na kształt stosunków pomiędzy rodzicami a dzieckiem, nie powoduje jednak powstania stosunku pokrewieństwa adoptowanego z członkami rodziny przysposabiającego (tak jak ma to miejsce w przypadku przysposobienia pełnego czy całkowitego). Dziecko nie zostaje zatem włączone do nowej rodziny.
Zgodnie z regulacją art. 125 i n. KRiO, z ważnych powodów zarówno przysposobiony, jak i przysposabiający mogą żądać rozwiązania stosunku przysposobienia przez sąd. Rozwiązanie stosunku przysposobienia nie jest dopuszczalne, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro małoletniego dziecka. Orzekając rozwiązanie stosunku przysposobienia sąd może, stosownie do okoliczności, utrzymać w mocy wynikające z niego obowiązki alimentacyjne. Po śmierci przysposobionego lub przysposabiającego rozwiązanie stosunku przysposobienia nie jest dopuszczalne, chyba że przysposabiający zmarł po wszczęciu sprawy o rozwiązanie stosunku przysposobienia. W wypadku takim na miejsce przysposabiającego w procesie wstępuje kurator ustanowiony przez sąd. Ustawodawca uzależnia zatem możliwość zakończenia stosunku przysposobienia od pojawienia się ważnych powodów – nie definiuje jednak tego pojęcia. Jak zaznaczył Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 marca 2001 r. (sygn. akt V CKN 369/00), o ważnych przyczynach rozwiązania przysposobienia można mówić wówczas, gdy wspomniane przyczyny spowodowały trwały i zupełny rozkład stosunku przysposobienia, a więc stosując w drodze analogii pojęcia zaczerpnięte z przepisów rozwodowych, jednakże taki rozkład więzi udowodnić trzeba w stosunku do dziecka a nie jego matki. Te same motywy, które przemawiają za rozwiązaniem małżeństwa, niekiedy świadczą o rozkładzie stosunku przysposobienia, jednak wsparte muszą być przykładami konkretnych relacji między dzieckiem a ojcem. Dla przykładu, sam fakt rozwiązania małżeństwa z matką dziecka czy wystąpienie między nimi rozkładu pożycia małżeńskiego nie dowodzi rozkładu więzi rodzinnych między ojcem a dzieckiem przysposobionym. Za ważny powód usprawiedliwiający rozwiązanie przysposobienia należy uznać rozkład więzi rodzinnej, a więc obopólny lub nawet występujący u jednej tylko strony stosunku przysposobienia brak takiego nastawienia psychicznego, jakie normalnie cechuje stosunki między rodzicami a dziećmi.
O rozwiązaniu przysposobienia pełnego bądź niepełnego można orzec tylko po przeprowadzeniu właściwego postępowania. W tym celu należy złożyć pozew o rozwiązanie stosunku przysposobienia (jak była już o tym mowa wcześniej, może to zrobić zarówno przysposobiony, jak i przysposabiający). Koszt takiego pisma to 200 zł – pamiętajmy jednak, że jeśli powód nie jest w stanie ponieść tych kosztów, może on wystąpić do sądu z wnioskiem o zwolnienie go od kosztów, załączając oświadczenie o swoim stanie majątkowym.. Pozew składamy do sądu rejonowego (wydziału rodzinnego i spraw nieletnich), właściwego ze względu na miejsce zamieszkania pozwanego, a w braku podstaw do wytoczenia powództwa według tej właściwości – sądu miejsca zamieszkania powoda. Powodem będzie ten kto żąda rozwiązania przysposobienia, pozwanym natomiast ten przeciwko komu to żądanie jest kierowane (będzie to zatem druga strona adopcji).
Na zakończenie jeszcze jedna ważna informacja – z chwilą rozwiązania stosunku przysposobienia ustają jego skutki. Jeżeli rozwiązanie nastąpiło po śmierci przysposabiającego, uważa się, że skutki przysposobienia ustały z chwilą jego śmierci. Przysposobiony zachowuje nazwisko nabyte przez przysposobienie oraz otrzymane w związku z przysposobieniem imię lub imiona. Jednakże z ważnych powodów sąd na wniosek przysposobionego lub przysposabiającego może w orzeczeniu o rozwiązaniu stosunku przysposobienia postanowić, że przysposobiony powraca do swego pierwotnego nazwiska, które nosił przed orzeczeniem przysposobienia. Na wniosek przysposobionego sąd orzeka o jego powrocie do poprzednio noszonego imienia lub imion.
