W 2008 roku Urząd prowadził ponad 40 postępowań w sprawie porozumień ograniczających konkurencję. Zmowy przedsiębiorców, które dotyczą np. cen towarów czy podziału rynku, należą do najbardziej szkodliwych naruszeń prawa konkurencji. Są one niezwykle trudne do wykrycia ze względu na ich niejawny charakter. Mają one negatywny wpływ na gospodarkę, dlatego kary dla uczestników są dotkliwe – mogą sięgać nawet do 10% ich rocznego przychodu. Instytucją pozwalającą na uniknięcie wysokich sankcji finansowych jest program łagodzenia kar – leniency, który daje możliwość zmniejszenia odpowiedzialności finansowej za udział w kartelu w zamian za dostarczenie dowodów na istnienie zmowy i wycofanie się z niej. Od 24 lutego przedsiębiorcy będą mogli skorzystać z nowych możliwości, bowiem tego dnia wchodzi w życie Rozporządzenie w sprawie programu leniency oraz wytyczne w sprawie łagodzenia kar – praktyczny przewodnik dla przedsiębiorców.
Najbardziej przyjazne uczestnikom karteli jest rozwiązanie, które umożliwia składanie wniosków skróconych. Przedsiębiorca, który chce się przyznać do udziału w nielegalnym porozumieniu będzie miał możliwość złożenia wniosku nawet w sytuacji braku wszystkich wymaganych informacji. Taka możliwość pozwoli mu zająć „miejsce w kolejce” chętnych ubiegających się o złagodzenie kary. Wniosek będzie przyjmowany warunkowo – przedsiębiorca będzie musiał uzupełnić go w wyznaczonym terminie. Jest to ważne rozwiązanie dla skruszonych, ponieważ wyłącznie przedsiębiorca, który przyzna się jako pierwszy i dostarczy dowód na istnienie kartelu może liczyć na całkowite odstąpienie od kary. Spóźnieni mogą spodziewać się jedynie obniżenia sankcji finansowych – drugi w kolejności wnioskodawca na nie więcej niż o 50%, trzeci – 30%, natomiast pozostali – 20%. kary, która byłaby nałożona, gdyby nie złożyli wniosku leniency. Uczestniczący w kartelu przez wiele lat przedsiębiorca będzie mógł oszacować ile zyskuje rezygnując z trwania w kartelu. Dodatkowo przepisy doprecyzowują zakres informacji, które powinny zostać przedstawione przez przedsiębiorców ubiegających się o objęcie programem leniency. We wniosku powinny znaleźć się m.in. informacje o uczestnikach porozumienia, czasie trwania, jego celu, terytorium.
Ponadto łatwiej będzie również uczestnikom porozumień zawieranych przez międzynarodowe korporacje. Jeśli należą do kartelu obejmującego nie tylko terytorium Polski, ale także co najmniej trzy państwa członkowskie Unii Europejskiej będą mogli złożyć do UOKiK wniosek uproszczony. Przedsiębiorca, który wcześniej rozpoczął współpracę z Komisją Europejską, będzie mógł liczyć na łagodne potraktowanie w przypadku, jeśli polski organ antymonopolowy zajmie się sprawą. Kontakt z Urzędem ma ułatwić infolinia – (22) 55 60 555. Pod specjalnym numerem telefonu każdy uczestnik nielegalnego porozumienia uzyska wszelkie informacje dotyczące programu. Anonimowi przedsiębiorcy dzwoniąc do Urzędu będą mogli m.in. dowiedzieć się czy spełniają warunki ubiegania się o program łagodzenia kar – leniency.
Wymiernym dowodem na opłacalność uczestnictwa w programie jest przykład spółki Castorama. Informacje przekazane przez przedsiębiorcę pozwoliły UOKiK na rozbicie w 2006 roku porozumienia producenta farb i lakierów Polifarbu Cieszyn-Wrocław z kilkoma marketami budowlanymi. Korzyścią dla Castoramy było zaoszczędzenie wielu milionów złotych. Podczas gdy pozostali uczestnicy kartelu otrzymali kary sięgające nawet 34 mln zł – łącznie prawie 110 mln zł, uczestnik programu leniency – 50 tys. zł.
Przedsiębiorca, który chciałby skorzystać z nowych rozwiązań może złożyć wniosek o złagodzenie kary:
• osobiście w siedzibie UOKiK w Warszawie (pl. Powstańców Warszawy 1, Departament Ochrony Konkurencji) lub drogą pocztową,
• e-mailem na adres: [email protected],
• ustnie pracownikowi UOKiK do protokołu.
