Udzielenie absolutorium dotyczy wszystkich osób, które pełniły funkcję członków zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej spółki w ostatnim roku obrotowym. Członkowie organów spółki, których mandaty wygasły przed dniem zgromadzenia wspólników, mają prawo uczestniczyć w zgromadzeniu, przeglądać sprawozdanie zarządu i sprawozdanie finansowe wraz z odpisem sprawozdania rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej oraz biegłego rewidenta i przedkładać do nich opinie na piśmie. Żądanie dotyczące skorzystania z tych uprawnień powinno być złożone zarządowi na piśmie najpóźniej na tydzień przed zgromadzeniem wspólników.
Ważność zwołanego zgromadzenia
Zgodnie z treścią art. 241 k.s.h. jeżeli przepisy k.s.h. lub umowa spółki nie stanowią inaczej, zgromadzenie wspólników jest ważne bez względu na liczbę reprezentowanych na nim udziałów. Co do zasady dla ważności uchwał podjętych przez zgromadzenie wspólników nie jest ważne ilu wspólników bierze udział w zgromadzeniu, pod warunkiem, że wspólnicy zostali prawidłowo powiadomieni o zgromadzeniu wspólników. W przypadku określonym w art. 239 i 240 k.s.h. czyli nieformalnym zwołaniu zgromadzenia wspólników lub w sprawach nieobjętych porządkiem obrad niezbędna jest obecność wszystkich wspólników (lub ich pełnomocników). Co najmniej reprezentacja połowy udziałów w kapitale zakładowym jest wymagana dla podjęcia uchwały o połączeniu spółki (art. 506 § 1 i art. 522 § 2 k.s.h.), o jej podziale (art. 541 § 1 k.s.h.) i o przekształceniu spółki z o.o. w spółkę akcyjną (art. 577 § 1 pkt 1 k.s.h.). W przypadku przekształcenia spółki z o.o. w spółkę osobową, za przekształceniem muszą się wypowiedzieć wspólnicy posiadający co najmniej 2/3 kapitału zakładowego (art. 575 k.s.h.). Ponadto, wymagana jest zarówno reprezentacja wszystkich wspólników, jak i ich jednomyślność, w odniesieniu do podjęcia uchwały lub pisemnego głosowania w sytuacji określonej w art. 227 § 2 oraz art. 273 k.s.h.
Jeżeli zatem nie zachodzą powyższe obligatoryjne wymogi co do reprezentacji, a umowa spółki także nie wprowadza w tym zakresie szczególnych ograniczeń, to zgromadzenie wspólników jest władne do podejmowania wiążących uchwał bez względu na liczbę reprezentowanych na nim udziałów.
Ważność podjętych uchwał
Jeżeli przepis szczególny lub umowa spółki nie stanowi inaczej, to uchwały zapadają bezwzględną większością głosów. Przepisy kodeksu spółek handlowych wprowadzają w tym zakresie także ograniczenia w np. przy zmianie umowy spółki, połączeniu spółek z o.o., bądź podziale spółki z o.o. lub jej przekształceniu w spółkę akcyjną – wymagana jest większości 3/4 głosów (art. 506 § 1, art. 522 § 2, art. 541 § 1 i art. 577 § 1 pkt 1 k.s.h.). Natomiast uchwała o odstąpieniu od rozwiązania spółki (art. 273 k.s.h.) wymaga jednomyślności wszystkich wspólników. Sama umowa spółki także może wymagać określonej większości głosów przy podejmowaniu przez zgromadzenie wspólników uchwał w określonych sprawach. Jeżeli zatem uchwały zgodnie z przepisami k.s.h. lub umową spółki nie przewidują innej większości, dla podjęcia uchwały wystarczająca jest bezwzględna większość, tj. więcej niż połowy głosów oddanych (art. 4 § 1 pkt 10 k.s.h.).
Bezwzględną większość głosów ustala się biorąc pod uwagę głosy ważnie oddane, czyli głosy "za", "przeciw" lub "wstrzymujące się" oddane podczas głosowania w sposób zgodny z ustawą, umową albo statutem spółki. Zatem w sytuacji liczenia głosów celem obliczenia większości co do zasady liczeniu podlegają wszystkie oddane głosy, czyli zarówno głosy „za”, głosy „przeciw” jak i głosy „wstrzymujące się”. Aby uchwała otrzymała podjęta została bezwzględną większością głosów, głosów „za” musi być więcej niż głosów „przeciw” i „wstrzymujących się” razem wziętych. Nie jest natomiast głosem oddanym, głos złożony wadliwie, z punktu widzenia formalnego, albo złożony przez osobę nieuprawnioną, czy też głos w ogóle niezłożony. Może być zatem sytuacja, że wspólnik pomimo uczestniczenia w zgromadzeniu wspólników nie odda żadnego głosu (powstrzyma się zupełnie od głosowania), albo w trakcie głosowania opuści salę na której odbywa się zgromadzenie wspólników, wówczas jego głosy nie będą brane pod uwagę przy obliczaniu bezwzględnej większości. Takie działanie wspólnika powoduje zupełną zmianę w liczeniu głosów w stosunku do sytuacji, gdyby oddał on głos „wstrzymujący się”. Wzięcie udziału w głosowaniu i oddanie ważnego głosu „wstrzymującego się” powoduje przy liczeniu wszystkich oddanych głosów, liczenie także tych głosów. Brak oddania jakiegokolwiek głosu przez wspólnika lub oddanie głosu nieważnego powoduje, że głosy przez niego reprezentowane nie są liczone do liczby głosów jakie brały udział w głosowaniu.
W doktrynie uznaje się, że głosy wspólników wyłączonych od głosowania wskutek zakazu ustawy, tj. niemogących wykonywać prawa głosu (tak np. A. Szajkowski, [w:] Sołtysiński, Szajkowski, Szwaja, Komentarz KH, t. I, s. 1234; I. Weiss, [w:] Kruczalak, Komentarz (1999), s. 308) nie podlegają liczeniu jako glosy oddane. Oddanie przez wspólnika w tym przypadku jakiegokolwiek głosu (nawet wstrzymującego się) powoduje, że głos ten nie jest ważnie oddany, a co za tym idzie nie jest liczony do liczby głosów oddanych.
Konsekwencje tak ustalonej metody obliczania bezwzględnej większości głosów są bardzo istotne. Jeżeli w zgromadzeniu wspólników według listy obecności uczestniczyło trzech wspólników, przy czym, jeden podlegał wyłączeniu od głosowania na podstawie art. 244 k.s.h., to jego glosy nie podlegają liczeniu, a bezwzględną większość liczy się na podstawie głosów pozostałych wspólników.
Reasumując, przy liczeniu bezwzględnej większości głosów należy kierować się powyższymi zasadami. Jeżeli zatem głosowało np. dwóch wspólników, bo członek zarządu jako wspólnik jest pozbawiony prawa glosowania w sprawie jego absolutorium, to o tym czy to absolutorium zostało uchwalone czy też nie, decyduje to czy, za absolutorium oddano więcej głosów „za” niż pozostałych ważnie oddanych głosów (nie wliczając głosów reprezentowanych przez Pana jako osobę wyłączoną od głosowania na podstawie art. 244 k.s.h.). W innych sprawach, w których podjęto uchwały należy ustalić, w oparciu o powyższe zapisy, czy „za” uchwałą oddano więcej głosów niż „przeciw” i „wstrzymujących się” (pomijając głosy nieważne i nie oddane).
Na koniec należy zaznaczyć, że jeżeli zgromadzenie było władne do podejmowania wiążących uchwał, to uchwały takie są ważne, z tym że jeżeli uchwała nie uzyskała bezwzględnej większości, to nie została ona podjęta. Dla sądu rejestrowego istotną kwestią są przekazane mu protokoły zgromadzenia wspólników oraz podjęte uchwały, które jeżeli będą błędnie sporządzone mogą spowodować wezwanie do usunięcia braków formalnych lub oddalenie wniosku o wpis w KRS.
Jarosław Olejarz
