- Reklama -
środa, 24 kwietnia 2024
- Reklama -
Więcej

    Czy ciąża chroni przed zwolnieniem?

    Rozpatrując apelację od tego wyroku Sąd Okręgowy powziął wątpliwości, które przedstawił Sądowi Najwyższemu w postaci pytania prawnego:
    "1. czy dopuszczalne jest rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownicy (art. 52 § 1 Kodeksu pracy) w okresie ciąży pracownicy (art. 177 § 1 Kodeksu pracy) w sytuacji gdy u pracodawcy brak jest zakładowej organizacji związkowej bądź taka organizacja funkcjonuje ale pracownica nie jest jej członkiem?" 2. Czy w przypadku niedopuszczalności rozwiązania umowy o pracę, opisanym w punkcie pierwszym pytania, w stosunku do kobiety w ciąży, z którą rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z jej winy w okresie biegnącego już wypowiedzenia tej umowy, podstawę do zasądzenia odszkodowania będzie stanowił art. 60 Kodeksu pracy?".
     
    W odpowiedzi Sąd Najwyższy podjął uchwałę:
    W sytuacji, gdy u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa, bądź taka organizacja funkcjonuje, ale nie reprezentuje interesów pracownicy, dopuszczalne jest rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia w okresie ciąży pracownicy ( art. 177 § 1 Kodeksu pracy).
    Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2008 r., sygn. akt II PZP 2/08
     
    W pozostałym zakresie Sąd Najwyższy odmówił podjęcia uchwały. W swoim uzasadnieniu zwrócił uwagę, iż ogólna zasada wolności pracy, z której wynika m.in., że pracodawca nie może być zmuszony do zatrudniania pracownika podlega pewnym ograniczeniom. Jedno z nich zawarte jest w art. 177 § 1 Kodeksu Pracy – zgodnie, z którym pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy. Sąd Okręgowy uznał, że ustawodawca wprowadza generalny zakaz rozwiązywania umowy o pracę z kobietą w ciąży, a dopuszczalność rozwiązania bez wypowiedzenia ma stanowić wyjątek od tego zakazu i jako taki powinien być ściśle wykładany. Sąd Najwyższy doszedł tymczasem do wniosku, że konstrukcja ustawowa jest następująca – zakaz i zgoda ograniczają pracodawcę w kwestii rozwiązywania umów o pracę z pracownicą w ciąży w zakresie wskazanym przez ustawodawcę, tj. odbierając całkowicie to prawo pracodawcy w odniesieniu do rozwiązania za wypowiedzeniem i rozwiązania bez wypowiedzenia bez winy pracownicy oraz ograniczając to prawo koniecznością uzyskania zgody organizacji związkowej przy stosowaniu rozwiązania bez wypowiedzenia z winy pracownicy. Stąd też pytanie Sądu Okręgowego sprowadza się do zagadnienia: czy rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia w trybie art. 52 Kodeksu Pracy jest możliwe, jeżeli u danego pracodawcy nie działa organizacja związkowa reprezentująca kobietę w ciąży.
     
    Sąd Najwyższy przypomniał, że w pierwotnej wersji przepisu art. 177 § 1 Kodeksu Pracy – tekst z dnia 26 czerwca 1974 r., Dz.U. 74, 24, 141 – chronione były wszystkie pracownice bez względu na przynależność związkową, a brak zgody uniemożliwiał rozwiązanie umowy, chyba że został uchylony przez wyższą instancję związkową. Po nowelizacji z dnia 1 maja 1989 r. pracodawca nie mógł już, bowiem odwołać się od braku tej zgody do wyższej instancji. Wreszcie nowelizacja z dnia 2 czerwca 1996 r. zmniejszyła natomiast rolę zgody stanowiąc, że zgody ma udzielać organizacja związkowa reprezentująca pracownicę w ciąży. Zdaniem Sądu Najwyższego zmiana art. 177 § 1 Kodeksu Pracy podkreśliła, iż legitymację do ochrony praw pracownicy w ciąży ma tylko taka organizacja związkowa, którą pracownica do tego wybrała. Zmiana ta jest podkreśleniem wolności związkowej zarówno w pozytywnym, jak i jej negatywnym aspekcie. Dlatego też należy przyjąć, że pracodawca w takiej sytuacji samodzielnie rozwiązuje umowę o pracę bez wypowiedzenia i ochrona kobiety w ciąży dokonuje się na zasadach ogólnych, tj. poprzez sądowe badanie zgodności z prawem przyczyn rozwiązania umowy bez wypowiedzenia.
     
    POWIĄZANE ARTYKUŁY
    - Reklama -

    NAJPOPULARNIEJSZE