Spis treści
Podstawowy czas pracy
Zgodnie z podstawową regulacją czasu pracy, czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy, z zastrzeżeniem innych przepisów kodeksowych. W rolnictwie i hodowli, a także przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób może być wprowadzony okres rozliczeniowy nieprzekraczający 6 miesięcy, a jeżeli jest to dodatkowo uzasadnione nietypowymi warunkami organizacyjnymi lub technicznymi mającymi wpływ na przebieg procesu pracy – okres rozliczeniowy nieprzekraczający 12 miesięcy.
Zadaniowy czas pracy
Zadaniowy czas pracy został określony w art. 140 KP, zgodnie z którym w przypadkach uzasadnionych rodzajem pracy lub jej organizacją albo miejscem wykonywania pracy może być stosowany system zadaniowego czasu pracy. Pracodawca, po porozumieniu z pracownikiem, ustala czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań, uwzględniając wymiar czasu pracy wynikający z norm przedstawionych na początku niniejszego artykułu. Zadaniowy czas pracy wynika tak naprawdę z zakresu zadań, które powinny zostać wykonane w ciągu dnia roboczego – nie jest to jednak jednoznaczne z tym, że czas pracy takiego pracownika jest nieograniczony.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 3 września 2009 r. (sygn. akt I PK 39/10), art. 140 KP regulujący zadaniowy czas pracy, nie przewiduje konstrukcji "mieszanego czasu pracy", w ramach którego pracownik jest zobowiązany do świadczenia pracy bez wynagrodzenia ponad powszechnie obowiązujące wszystkich pracowników podstawowe normy czasu pracy, który nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Pracodawca, który nie prowadzi prawdziwej ewidencji czasu pracy pracowników zatrudnionych na kierowniczych lub samodzielnych stanowiskach pracy, bezprawnie zakazuje lub uniemożliwia im dokumentowanie rzetelnej ewidencji czasu albo wymusza potwierdzanie fikcyjnej ewidencji czasu pracy pod bezprawnym rygorem rozwiązania stosunków pracy, nie może racjonalnie podważać obarczającego go przeciwdowodu, że pracownicy nie świadczyli stale pracy w ilości godzin nadliczbowych ustalonej na podstawie przeprowadzonych dowodów, które Sąd uznał za wiarygodne. Wprawdzie przyjmuje się, że nie ma zakazu stawiania zarzutu przedawnienia roszczeń majątkowych także w postępowaniu apelacyjnym, ale równocześnie istotne jest to, że w sprawach o roszczenia ze stosunku pracy sąd pracy nie uwzględnia z urzędu upływu terminu przedawnienia. Z braku zarzutu przedawnienia Sąd pierwszej instancji nie jest władny z urzędu rozważać kwestii potencjalnej dawności rozszerzonych w toku postępowania roszczeń. W razie zastosowania systemu zadaniowego czasu pracy pracodawca powinien wykazać, że powierzył pracownikowi zadania możliwe do wykonania w czasie pracy wynikającym z ogólnie przyjętych norm czasu pracy. Co do zasady, czas dojazdu pracownika do miejsca rozpoczęcia pracy (do miejsca wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy) nie jest czasem pracy, nawet wówczas, gdy pracownik świadczy pracę w ramach zadaniowego czasu pracy.
Brak dowolności
Pamiętajmy, że zadaniowy czas pracy nie jest uzasadnieniem wyznaczania pracownikowi dowolnej ilości zadań do wykonania – pracodawca nie ma do tego prawa. Zadania powinny być wyznaczane tak, aby można je było wykonać w przeciętnym wymiarze czasu pracy. Oczywiście pracownik pracujący w zadaniowym wymiarze czasu pracy ma prawo do wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych – tylko wtedy, jeżeli będzie w stanie wykazać, że powierzone zadania nie dały się wykonać w normalnym wymiarze czasu pracy.
Podstawa prawna:
[art. 140 k.p. (Dz.U. z 1998 r. Nr 21 poz. 94 j.t.)]
