Zawieszenie postępowania administracyjnego nie jest w praktyce często spotykanym wydarzeniem. Ustawodawca przewidział bowiem możliwość zastosowania tej instytucji tylko w przypadku zaistnienia poważnych okoliczności, zarówno natury faktycznej jak i prawnej. Przesłanki decydujące o zawieszeniu toczącego się postępowania odnajdziemy w art. 97 KPA – organ administracji publicznej zawiesza postępowanie:
- w razie śmierci strony lub jednej ze stron, jeżeli wezwanie spadkobierców zmarłej strony do udziału w postępowaniu nie jest możliwe i nie zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 30 § 5, a postępowanie nie podlega umorzeniu jako bezprzedmiotowe (art. 105);
- w razie śmierci przedstawiciela ustawowego strony;
- w razie utraty przez stronę lub przez jej ustawowego przedstawiciela zdolności do czynności prawnych;
- gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd.
Gdy ustąpiły przyczyny uzasadniające zawieszenie postępowania, organ administracji publicznej podejmie postępowanie z urzędu lub na żądanie strony. Pamiętajmy przy tym, że wskazane powyżej przesłanki decydują o obowiązkowym zawieszeniu postępowania w danej sprawie – organ administracji nie ma zatem żadnej swobody decyzyjnej, która pozwalałaby mu na prowadzenie postępowania pomimo wystąpienia ustawowych okoliczności przesądzających o jego zawieszeniu.
Zawieszenie postępowania administracyjnego może być także fakultatywne – w tej kwestii wyłączną decyzję podejmuje właściwy w sprawie organ. Najczęściej podstawową przesłanka takiego zawieszenia jest wniosek zainteresowanej strony, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, przy czym nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz nie zagraża to interesowi społecznemu. Pamiętajmy jednak, że jeżeli w okresie trzech lat od daty zawieszenia postępowania żadna ze stron nie zwróci się o podjęcie postępowania, żądanie wszczęcia postępowania uważa się za wycofane.
Zawieszenie postępowania wiąże się oczywiście z brakiem podejmowania jakichkolwiek działań w oznaczonej sprawie. Z drugiej strony nie jest to jednak reguła, od której nie znajdziemy wyjątku. KPA wskazuje bowiem, że w czasie zawieszenia postępowania organ administracji publicznej może podejmować czynności niezbędne w celu zapobieżenia niebezpieczeństwu dla życia lub zdrowia ludzkiego albo poważnym szkodom dla interesu społecznego.
Na zakończenie jeszcze jedna ważna informacja – wniosek o zawieszenie postępowania administracyjnego, w tym również egzekucyjnego, nie wszczyna odrębnej sprawy administracyjnej w rozumieniu przepisów omawianej ustawy, lecz tworzy sytuację, w której organ administracji publicznej, przed którym toczy się już stosowne postępowanie musi rozpatrzyć tenże wniosek w granicach prowadzonego postępowania, a rozstrzygnięcie wydane w przedmiocie tego wniosku nie powoduje załatwienia sprawy. Ze względu na swój cel, w okresie zawieszenia postępowania dopuszczalne są czynności procesowe związane z dążeniem strony postępowania do wyeliminowania stanu zawieszenia postępowania. Chodzi tu m.in. o wniesienie zażalenia na postanowienie o zawieszeniu postępowania i będące tego rezultatem czynności procesowe organu, który takie postanowienie wydał oraz organu zażaleniowego, wniesienie zażalenia do organu wyższego stopnia na niezałatwienie sprawy w terminie i wydanie przez ten organ postanowienia w tej kwestii, wniesienie żądania podjęcia zawieszonego postępowania i ewentualne wydanie postanowienia o odmowie podjęcia postępowania, podjęcie czynności w kwestii wznowienia fragmentu postępowania administracyjnego zakończonego ostatecznym postanowieniem o zawieszeniu postępowania bądź odmowie podjęcia zawieszonego postępowania, podjęcie czynności procesowych w kwestii stwierdzenia nieważności takiego postanowienia.
