W nowym projekcie znalazło się wiele rozwiązań zawartych w ustawie z 19 kwietnia 1991 r. Dotyczy to w szczególności zadań samorządu, jego struktury, nazewnictwa i kompetencji organów. Przepisy projektu ustawy określają, że samorząd zawodowy pielęgniarek i położnych reprezentować będą osoby, które wykonują zawody pielęgniarki i położnej oraz sprawuje pieczę nad należytym wykonaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. W świetle zaprojektowanych przepisów przynależność do samorządu będzie obowiązkowa.
W projekcie doprecyzowano kompetencje samorządu, tj. Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych oraz okręgowych izb pielęgniarek i położnych. Określono, że kadencja organów izb trwa 4 lata. Uszczegółowione zostały uprawnienia nadzorcze ministra zdrowia nad samorządem. Minister zdrowia będzie mógł zaskarżyć do Sądu Najwyższego – pod zarzutem niezgodności z prawem – uchwałę organu izby w ciągu 3 miesięcy od dnia jej otrzymania. Skarga będzie rozpatrywana na podstawie Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu nieprocesowym.
Postanowiono również, że w sprawach wynikających z przepisów prawa, organy kolegialne izb okręgowych, po podjęciu uchwały, będą musiały niezwłocznie nadać jej formę pisemną. Większość okręgowych izb wywiązuje się z obowiązku spisania treści uchwały, ale niektóre tego nie robią, pozbawiając w ten sposób ministra zdrowia możliwości skorzystania z uprawnień nadzorczych, tj. zaskarżenia uchwały do Sądu Najwyższego.
W projekcie ustawy uregulowano także kwestię członkostwa w samorządzie zawodowym pielęgniarek i położnych. Mianowicie, zaproponowano, aby nowym członkiem takiego samorządu była pielęgniarka lub położna, która ma m.in. prawo wykonywania zawodu. Osoba taka staje się członkiem samorządu od dnia podjęcia uchwały o stwierdzeniu lub przyznaniu prawa do wykonywania zawodu. Chodzi o podkreślenie, że samorząd jest instytucją publicznoprawną.
W ustawie uregulowano kwestie odpowiedzialności zawodowej pielęgniarek i położnych. Obecnie wiele ważnych regulacji z tej dziedziny zawartych jest w rozporządzeniu, co może być kwestionowane z punktu widzenia standardów konstytucyjnych. W projekcie określono również prawa i obowiązki członków samorządu, w tym zasady wykonywania przez nich funkcji w organach samorządu oraz czas ich sprawowania. Doprecyzowano podstawę prawną do finansowania samorządu w zakresie zadań wykonywanych przed 1991 r. przez organy władzy publicznej.
