Jak powszechnie wiadomo, dokument paszportowy uprawnia do przekraczania granicy i pobytu za granicą oraz poświadcza obywatelstwo polskie, a także tożsamość osoby w nim wskazanej w zakresie danych, jakie ten dokument zawiera. Prawo do otrzymania paszportu ma każdy Polak. Pozbawienie lub ograniczenie tego prawa może nastąpić wyłącznie w przypadkach przewidzianych w ustawie. Zgodnie z art. 4 ustawy, dokument paszportowy uprawnia do przekraczania granicy i pobytu za granicą oraz poświadcza obywatelstwo polskie, a także tożsamość osoby w nim wskazanej w zakresie danych, jakie ten dokument zawiera.
Paszport jest jednak dokumentem terminowym, dlatego też po upływie określonego okresu czasu traci on swoją ważność. Paszport jest ważny przez okres 10 lat od daty jego wydania, przy czym paszport wydany małoletniemu, który nie ukończył 13 lat, jest ważny 5 lat od daty jego wydania. Paszport tymczasowy jest ważny przez okres w nim wskazany, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy od daty jego wydania. Po upływie powyższych okresów czasu posługiwanie się nieważnym paszportem jest oczywiście niedozwolone. Oczywiście nie ma w takiej sytuacji obowiązku wyrabiania nowego paszportu, jednakże będziemy musieli tego dokonać chcąc przykładowo wyjechać na wycieczkę do USA, Chin czy Egiptu. Nowa regulacja prawna ma nam w tym pomóc.
Nowelizacja umożliwia składanie wniosków paszportowych niezależnie od miejsca zameldowania. Jest to duży plus, biorąc pod uwagę fakt, że w obecnych czasach ludzie coraz częściej podróżują i mają różne miejsca zamieszkania. Uzasadnieniem powyższego rozwiązania jest także to, że Polska docelowo ma zrezygnować z przestarzałego i niepotrzebnego obowiązku meldunkowego. Wraz z początkiem 2013 r. paszport będzie można odebrać w dowolnym wydziale paszportowym urzędu wojewódzkiego na terenie całego kraju (oczywiście tam też należy złożyć wniosek o wydanie paszportu).
Ustawodawca rozszerzył także katalog podmiotów, które mogą starać się o uzyskanie paszportu tymczasowego. Zgodnie z dotychczasowymi przepisami, paszport tymczasowy wydaje się:
- osobom przebywającym za granicą, na czas oczekiwania przez nie na doręczenie paszportu sporządzonego w Rzeczypospolitej Polskiej;
- osobom przebywającym czasowo w Rzeczypospolitej Polskiej i za granicą, na powrót do miejsca stałego pobytu;
- osobom przebywającym w Rzeczypospolitej Polskiej i za granicą, w udokumentowanych nagłych przypadkach związanych z chorobą lub pogrzebem członka rodziny.
- z urzędu osobom przebywającym za granicą, które nie posiadają dokumentu paszportowego, jeżeli przemawiają za tym ważne okoliczności.
W szczególnie uzasadnionych przypadkach dopuszcza się wydawanie przez konsula paszportu tymczasowego bez zamieszczania w tym paszporcie numeru PESEL:
- małoletniemu urodzonemu za granicą;
- obywatelowi polskiemu zamieszkałemu poza okręgiem konsularnym;
- obywatelowi polskiemu stale zamieszkałemu w okręgu konsularnym, któremu do chwili złożenia wniosku o paszport nie został nadany numer PESEL.
Od nowego roku paszport tymczasowy będą mogły uzyskać także osoby, które z uwagi na wykonywaną działalność zawodową muszą pilnie wyjechać za granicę.
