Zmiany, o których mowa, mające na celu bardziej efektywne wykorzystanie posiadanych zasobów ludzkich do realizacji zadań służbowych przez funkcjonariuszy o odpowiednim doświadczeniu i przygotowaniu zawodowym, którzy z racji braku możliwości spełnienia wymogów formalnych w zakresie wykształcenia ogólnego, a w konsekwencji np. przeszkolenia oficerskiego, pozbawieni byli dotychczas możliwości obejmowania stanowisk specjalistycznych, wymagają określenia nowych warunków w zakresie wykształcenia, kwalifikacji zawodowych oraz stażu służby, jakim powinien odpowiadać funkcjonariusz Straży Granicznej na określonym stanowisku służbowym. Zaprojektowany akt prawny stanowi konsekwencję przyjętego kierunku rozwiązań organizacyjno – etatowych, uwzględniającego postulaty środowiska funkcjonariuszy SG, dotyczące ograniczenia powierzania obowiązków służbowych na stanowiskach zaszeregowanych do wyższych grup uposażenia zasadniczego i stopni etatowych, poprzez zmianę wymogów kwalifikacyjnych związaną z obniżeniem stopni etatowych, bądź wprowadzeniem możliwości mianowania na dane stanowisko alternatywnie oficera lub chorążego, bądź chorążego lub podoficera.
Wprowadzone zostały nowe tabele określające warunki w zakresie wykształcenia, kwalifikacji zawodowych oraz stażu służby, jakim powinien odpowiadać funkcjonariusz na określonym stanowisku służbowym, wskazując także przypadki, w których warunki w zakresie kwalifikacji zawodowych nie dotyczą, jak również dodatkowe warunki, których spełnienie jest niezbędne do mianowania funkcjonariusza na określone stanowisko służbowe. Pozostawiono dotychczasowe rozwiązania, rozszerzając je o przypadki powołania funkcjonariusza na stanowisko kierownicze przed uzyskaniem przez niego wymaganych kwalifikacji. Zaprojektowane w ten sposób przepisy mają na celu zapewnienie obsady osobowej na wiodących stanowiskach służbowych z punktu widzenia realizacji zadań, z jednoczesnym brakiem uzależnienia tej obsady od spełnienia warunków formalnych, których uzupełnienie następować będzie niezwłocznie po powołaniu funkcjonariusza na określone stanowisko służbowe.
Przepisy projektu przewidują utrzymanie dotychczasowych rozwiązań w zakresie wykształcenia funkcjonariuszy posiadających ukończone studia wyższe drugiego stopnia, którzy uzyskali tytuł oficera dyplomowanego. Niezależnie od powyższego, w związku z wdrożeniem nowego modelu szkolenia w Straży Granicznej, obejmującego zmieniony program m.in. przeszkolenia specjalistycznego do mianowania na pierwszy stopień oficerski Straży Granicznej, uwzględniający w swym zakresie także szkolenie specjalistyczne dla kadry kierowniczej i dowódczej Straży Granicznej, proponuje się, aby warunek posiadania kwalifikacji kadry kierowniczej uważać się za spełniony przez funkcjonariusza, który w Straży Granicznej uzyskał kwalifikacje oficerskie w ramach przeszkolenia specjalistycznego, obejmującego program szkolenia specjalistycznego dla kadry kierowniczej i dowódczej.
Przewidziano ponadto utrzymanie dotychczasowych warunków w odniesieniu do stażu służby
wymaganego do mianowania lub powołania na określone stanowisko służbowe. Wyjątek w tym
zakresie stanowi okres pracy w Inspekcji Celnej, który na podstawie projektowanego przepisu
byłby zaliczany do stażu służby, o którym mowa. Projektowane rozwiązania mają na celu pełne
uwzględnienie doświadczenia zawodowego zdobytego w okresie pracy lub służby w innych
służbach mundurowych, które będzie przydatne na stanowiskach służbowych w Straży
Granicznej.
Sformułowano także przepisy przejściowe, na mocy których możliwym będzie zachowanie
uprawnienia do zajmowania stanowisk służbowych przez funkcjonariuszy, którzy na podstawie
obowiązujących dotychczas przepisów nabyli takie uprawnienie – mimo nie spełnienia
warunków określonych w rozporządzeniu. Projektowane rozwiązanie umożliwia dalsze pełnienie
służby na zajmowanych stanowiskach służbowych, których – z racji zmiany stanu prawnego –
nie powinny dotknąć negatywne skutki w postaci utraty prawa nabytego w dotychczasowym
stanie prawnym. Wejście w życie projektowanego aktu prawnego zaplanowano na dzień ogłoszenia, z mocą od 1 stycznia 2009 rok, co wynika z konieczności dostosowania warunków w zakresie wykształcenia, kwalifikacji zawodowych oraz stażu służby, jakim powinien odpowiadać
funkcjonariusz Straży Granicznej na określonym stanowisku służbowym do wymogów
wynikających ze znowelizowanego rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i
Administracji z dnia 8 lutego 2008 r. w sprawie uposażenia zasadniczego oraz dodatków do
uposażenia funkcjonariuszy Straży Granicznej (Dz. U. Nr 24, poz. 148), którego przepisy także
będą miały zastosowanie od 1 stycznia 2009 r..
