Ustawodawca przyznaje bowiem prokuratorom szczególne uprawnienie pod postacią sprawowanego nadzoru nad toczącym się postępowaniem przygotowawczym. Oczywiście z taką sytuacją będziemy mieli do czynienia wtedy, gdy organ ten nie prowadzi osobiście czynności na tym etapie sprawy.
Zgodnie z treścią art. 326 Kodeksu postępowania karnego, prokurator sprawuje nadzór nad postępowaniem przygotowawczym w zakresie, w jakim go sam nie prowadzi. Prokurator jest obowiązany czuwać nad prawidłowym i sprawnym przebiegiem całego nadzorowanego przez siebie postępowania. Z tytułu sprawowanego nadzoru prokurator może w szczególności:
- zaznajamiać się z zamierzeniami prowadzącego postępowanie, wskazywać kierunki postępowania oraz wydawać co do tego zarządzenia,
- żądać przedstawienia sobie materiałów zbieranych w toku postępowania,
- uczestniczyć w czynnościach dokonywanych przez prowadzących postępowanie, osobiście je przeprowadzać albo przejąć sprawę do swego prowadzenia,
- wydawać postanowienia, zarządzenia lub polecenia oraz zmieniać i uchylać postanowienia i zarządzenia wydane przez prowadzącego postępowanie.
W razie niewykonania przez organ nie będący prokuratorem postanowienia, zarządzenia lub polecenia wydanego przez prokuratora sprawującego nadzór, na jego żądanie przełożony funkcjonariusza wszczyna postępowanie służbowe; o wyniku postępowania informuje się prokuratora.
Aby uzmysłowić sobie szerokość nadzoru prokuratorskiego musimy sięgnąć do regulaminu wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury. Zgodnie z jego zapisami, zapoznając się z aktami sprawy i oceniając przebieg postępowania, prokurator zwraca uwagę na realizację celów i zadań postępowania przygotowawczego, w szczególności na:
- szybkość i trafność podejmowania pierwszych czynności po otrzymaniu zawiadomienia o przestępstwie,
- przestrzeganie zakresu czynności i terminu postępowania sprawdzającego,
- zasadność wszczęcia dochodzenia,
- prawidłową realizację kierunku postępowania,
- prawidłowość prowadzenia i udokumentowania dowodów,
- szybkość postępowania, a zwłaszcza koncentrację czynności,
- prawidłowość przeprowadzenia czynności związanych z przedstawieniem, uzupełnieniem lub zmianą zarzutów,
- prawidłowość decyzji o zatrzymaniu osób podejrzanych oraz zawiadomienia prokuratora o tych decyzjach,
- procesową potrzebę stosowania środków zapobiegawczych i zabezpieczenia majątkowego,
- zakres przedmiotowy i podmiotowy postępowania,
- należyte wyjaśnienie okoliczności sprawy,
- realizację uprawnień procesowych uczestników postępowania,
- sprawdzenie wyjaśnień podejrzanych,
- ujawnienie okoliczności sprzyjających popełnieniu przestępstwa,
- dostosowanie do potrzeb konkretnej sprawy ilościowego zgromadzenia dowodów, przeprowadzenia ich w odpowiednim momencie i w odpowiedniej kolejności,
- prawidłowość czynności związanych z zamknięciem postępowania,
- techniczną stronę akt sprawy, a w szczególności przejrzystość ułożenia materiałów, numerację kart i szatę graficzną.
