- Reklama -
środa, 17 kwietnia 2024
- Reklama -
Więcej
    Strona głównaBiznesNabywca nieruchomości, a zwrot bonifikaty

    Nabywca nieruchomości, a zwrot bonifikaty

    Zgodnie z przedmiotowym przepisem, jeśli nabywca nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny zbył nieruchomość lub wykorzystał ją na inne cele niż cele uzasadniające udzielenie bonifikaty, przed upływem 5 lat, licząc od dnia jej nabycia, jest zobowiązany do zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji. Jednak stosowanie do art. 68 ust 2a pkt 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami przepisu ust. 2 o zwrocie bonifikaty nie stosuje się w przypadku zbycia lokalu na rzecz osoby bliskiej. Regulacja ta budziła wątpliwości co do tego, kogo uważać należy za „zbywcę nieruchomości” – czy chodzi o nabywcę pierwotnego, czy także jego osobę bliską, która nabyty od niego lokal zbyła następnie osobie trzeciej. W aktualnie obowiązującym stanie prawnym ustęp 2 b tego artykułu niewątpliwie obciąża obowiązkiem zwrotu bonifikaty również osobę bliską pierwotnego nabywcy, stan sprzed nowelizacji jest jednak niepewny.

    SN zauważył, że pojęcie "nabywcy nieruchomości" może być rozumiane na trzy sposoby. Pod pojęciem „nabywcy nieruchomości” może kryć się kontrahent sprzedawcy nieruchomości skarbowej lub samorządowej, czyli bezpośrednio kupującego, a zatem tzw. nabywca pierwotny. W sensie szerszym pojęcie to może obejmować również jego spadkobierców kupującego. Natomiast w sensie najszerszym do pojęcia „nabywcy nieruchomości” SN zaliczył również osoby bliskie pierwotnego nabywcy, które przed upływem karencji zbyły nieruchomość na rzecz osoby trzeciej.

    Sąd Najwyższy uznał, że w potocznym znaczeniu bonifikata oznacza upust cenowy, na jaki godzą się strony w umowie. W tak pojętym znaczeniu zobowiązanie do zwrotu odnosiłaby się tylko do bezpośredniego, czyli pierwotnego nabywcy, bądź ewentualnie do jego spadkobierców, chyba że ustawa – jak to ma miejsce w obecnym stanie prawnym – wyraźnie stanowiłaby inaczej. Natomiast istnieją argumenty natury celowościowej za tym, aby to pojęcie "nabywca nieruchomości\’ rozumieć szerzej. Sąd Najwyższy dostrzegł, że wąskie rozumienie tego pojęcia prowadzi do nierównego traktowania nabywcy pierwotnego oraz jego osób bliskich. Osoby bliskie pierwotnego nabywcy są w o wiele lepszej sytuacji, ponieważ mogą oni swobodnie rozporządzać nieruchomością bez obaw o konieczność zwrotu bonifikaty. Sprzeciw budzi też to, że mogą z dużym zyskiem odsprzedać lokal – kosztem środków publicznych.

    Niemniej jednak Sąd Najwyższy szerokiej wykładni nie przyjął. Według Sądu Najwyższego nie pozwala na to "słowniczek" zawarty w ustawie o gospodarce nieruchomości, który nie utożsamia "nabywcy" z "osobą bliską". Obowiązek zwrotu bonifikaty to poważna sankcja, a nie została wyraźnie zastrzeżona w ustawie. SN uznał, że przyjęcie szerokiej wykładni rodziłoby kolejne problemy – choćby z określeniem, kto ma bonifikatę zwrócić: nabywca pierwotny, czy osoba bliska czy też z liczeniem terminu. Ponadto – w opinii SN – za wąskim rozumieniem przepisu przemawia także wykładnia systemowa, tj. znaczenie zwrotu "nabywca nieruchomości" stosowane w innych przepisach ustawy, a także i wykładnia historyczna, bowiem jako motyw zmiany podawano, że dotychczas obowiązujące przepisy dotyczyły jedynie pierwotnych nabywców, co oznaczało, że w razie dalszego zbycia nieruchomości przez osobę bliską, organ nie miał możliwości wyegzekwowania należnych kwot z tytułu udzielonej bonifikaty. SN powołując się na wyrok z dnia 16 stycznia 2007 r., IV CSK 290/07, nie publ., oraz postanowienie z dnia 25 maja 2001 r., WA 15/01, OSNKW 2001, nr 9 – 10, poz. 81, uznał „że chociaż intencje czy wola ustawodawcy nie mogą przesądzać o treści wyinterpretowanej z uchwalonego przepisu normy prawnej, to nie powinno się od tych motywów abstrahować.” Warto również dodać, że ostatnio Sąd Najwyższy w składzie zwykłym zajął stanowisko, że obowiązek zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie ciąży na osobie, która nabyła nieruchomość od gminy lub od Skarbu Państwa, nie obciąża zaś jej osoby bliskiej (wyrok z dnia 7 lutego 2008 r., V CK 461/07, niepubl.). Z podanych wyżej przyczyn Sąd Najwyższy w składzie powiększonym opowiedział się za ścisłym rozumieniem pojęcia „nabywca nieruchomości”, użytym w art. 68 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomości orzekając jak w uchwale.

    www.SerwisPrawa.pl

    POWIĄZANE ARTYKUŁY
    - Reklama -

    NAJPOPULARNIEJSZE