Polskie prawo nie uznaje formalnie konkubinatu
Warto wiedzieć, że polskie prawo w żaden sposób nie reguluje instytucji konkubinatu. Co za tym idzie, w większości przypadków partnerzy, mimo faktycznie ich łączącej więzi, nie mają praw, które przysługują małżonkom lub osobom z rodziny. Nieformalni partnerzy nie mogą więc adoptować wspólnie dziecka, a w przypadku otrzymania darowizny lub spadku są zobowiązani do zapłaty podatku na zasadach obowiązujących osoby obce, czyli według najwyższej stawki. Jedynie w kodeksie cywilnym pojawiają się pojęcia mogące odnosić się do konkubentów, np. osoba najbliższa, osoba pozostająca we wspólnym pożyciu lub osoba utrzymywana. Konkubenci są też dla siebie osobami najbliższymi w świetle prawa karnego i w związku z tym mają prawo do odmowy składania zeznań, czy prawo do odmowy odpowiedzi na pytanie.
Między konkubentami nie powstaje małżeńska wspólność majątkowa
Należy pamiętać, że między partnerami nie powstaje ustawowa wspólność majątkowa, pomimo faktu, że mieszkają oni razem i dzielą wspólny majątek. Dlatego też dochody każdego z konkubentów to ich prywatne pieniądze, a przedmioty domowe, chociaż używane wspólnie, należą do tego, kto je kupił. Co do przedmiotów nabytych wspólnie obowiązuje zasada zwykłej współwłasności, zgodnie z którą mają oni określony udział we własności. Partnerzy mogą również w każdej chwili dokonać podziału majątku, będącego ich współwłasnością. Z uwagi na powyższe konkubenci powinni dokładnie planować zakup wspólnego mieszkania, czy zaciągnięcie kredytu i pamiętać o konsekwencjach prawnych z tym związanych.
Konkubinat, a dziedziczenie
Prawo spadkowe traktuje nieformalnych partnerów jak obce osoby i dlatego też nie są oni uprawnieni do dziedziczenia z ustawy, tak jak małżonek i inni członkowie rodziny. Oznacza to, że w przypadku dziedziczenia ustawowego w pierwszej kolejności zostaną powołani spadkobiercy ustawowi z pierwszej grupy, czyli małżonek oraz dzieci. Można oczywiście zabezpieczyć prawa konkubentów na wypadek śmierci jednego z nich i sporządzić testamenty. Najlepiej zrobić to u notariusza.
Dzieci ze związku partnerskiego mają takie same prawa jak dzieci z małżeństwa
Warto wiedzieć, że dzieci urodzone ze związku partnerskiego są traktowane tak samo jak dzieci ze związku małżeńskiego i to zarówno w kwestii dziedziczenia, jak i alimentów. Zgodnie z prawem wszystkie dzieci spadkodawcy uprawnione są bowiem do dziedziczenia bez względu na to, czy pochodzą z małżeństwa, czy ze związku nieformalnego i to na takich samych zasadach. Natomiast na rodzicach zawsze ciąży obowiązek alimentacyjny i to bez względu na to, czy są oni małżeństwem czy też nie.
Partnerzy nie mogą żądać od siebie alimentów
Konkubenci nie mogą żądać przyznania im alimentów od partnera. Nie mają oni również prawa domagać się przekazywania całości lub części wynagrodzenia partnera w przypadku nie przyczyniania się przez jedną z osób do zapewniania potrzeb rodziny. Partnerka może jednak wystąpić o zasądzenie alimentów na rzecz wspólnego dziecka.
Umowa kohabitacyjna
Aby uregulować wszelkie kwestie majątkowe, prawa do poszczególnych składników majątków osobistych, zasady rozliczeń we współwłasności w częściach ułamkowych, a także sprawy alimentów i opieki nad wspólnymi dziećmi, partnerzy mogą zawrzeć między sobą stosowną umowę, tzw. umowę kohabitacyjną. Taka umowa jest swego rodzaju odpowiednikiem majątkowej umowy małżeńskiej i pozwala uniknąć nieporozumień i kłótni na przyszłość.
Podstawa prawna:
art. 3531 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2014r., poz. 121 ze zm.).
