Utrata rękojmi
Postępowanie reklamacyjne toczy się według ściśle określonych reguł. Tym samym oznacza to, że decydując się na zgłoszenie wady zakupionej rzeczy jesteśmy uzależnieni od terminów określonych przez przepisy prawne. Zgodnie z treścią art. 563 §1 Kodeksu cywilnego, kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca od jej wykrycia, a w wypadku gdy zbadanie rzeczy jest w danych stosunkach przyjęte, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca po upływie czasu, w którym przy zachowaniu należytej staranności mógł ją wykryć.
Z powyższego wynika zatem, że to na kupującym ciąży obowiązek zawiadomienia o wadzie nabytego przedmiotu w odpowiednim czasie. Zachowanie ustawowych terminów przez konsumenta przy zgłaszaniu rękojmi niekiedy nie jest wystarczające, sprzedawcy stosują bowiem nieuczciwe praktyki polegające na przedłużaniu postępowania reklamacyjnego – udzielają odpowiedzi już po upływie terminu na zgłoszenie rękojmi, chcąc tym samym zwolnić się od odpowiedzialności za wadliwy towar. Takie zachowanie jest jednak niezgodne z prawem.
Naprawa wad
W świetle art. 8 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego, jeżeli towar konsumpcyjny jest niezgodny z umową, kupujący może żądać doprowadzenia go do stanu zgodnego z umową przez nieodpłatną naprawę albo wymianę na nowy, chyba że naprawa albo wymiana są niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów. Przy ocenie nadmierności kosztów uwzględnia się wartość towaru zgodnego z umową oraz rodzaj i stopień stwierdzonej niezgodności, a także bierze się pod uwagę niedogodności, na jakie naraziłby kupującego inny sposób zaspokojenia. Nieodpłatność naprawy i wymiany oznacza, że sprzedawca ma również obowiązek zwrotu kosztów poniesionych przez kupującego, w szczególności kosztów demontażu, dostarczenia, robocizny, materiałów oraz ponownego zamontowania i uruchomienia. W tym miejscu dochodzimy do najważniejszej treści tego przepisu – jeżeli sprzedawca, który otrzymał od kupującego żądanie reklamacyjne i nie ustosunkował się do niego w terminie 14 dni, uważa się, że uznał je za uzasadnione.
Jeżeli kupujący nie może żądać naprawy ani wymiany albo jeżeli sprzedawca nie zdoła uczynić zadość takiemu żądaniu w odpowiednim czasie lub gdy naprawa albo wymiana narażałaby kupującego na znaczne niedogodności, ma on prawo domagać się stosownego obniżenia ceny albo odstąpić od umowy; od umowy nie może odstąpić, gdy niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową jest nieistotna. Przy określaniu odpowiedniego czasu naprawy lub wymiany uwzględnia się rodzaj towaru i cel jego nabycia.
Gdy potrzebny jest rzecznik praw konsumenta
Niezależnie od powyższego powinniśmy pamiętać o treści art. 568 KC – uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne wygasają po upływie roku, a gdy chodzi o wady budynku – po upływie lat trzech, licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana. Upływ powyższych terminów nie wyłącza wykonania uprawnień z tytułu rękojmi, jeżeli sprzedawca wadę podstępnie zataił. Zarzut z tytułu rękojmi może być podniesiony także po upływie powyższych terminów, jeżeli przed ich upływem kupujący zawiadomił sprzedawcę o wadzie. Tym samym oznacza to, że prawidłowe zachowanie kupującego wzmacnia jego pozycję prawną, nawet w sytuacji gdy przedsiębiorca próbuje przedłużać postępowanie reklamacyjne. W braku reakcji przedsiębiorcy i niechęci naprawienia lub wymiany wadliwej rzeczy, konsument powinien skierować sprawę na drogę postępowania sądowego lub do Miejskiego Rzecznika Praw Konsumentów. Warto przy tym pamiętać, że po utracie uprawnień z rękojmi istnieje prawna możliwość dochodzenia roszczeń odszkodowawczych na zasadach ogólnych (art. 471 KC), również w takim zakresie, w jakim pokrywają się one z roszczeniami z tytułu rękojmi.
Podstawa prawna:
[art. 471, art. 563, art. 568 k.c. (Dz.U. z 2014 r. Nr 121 j.t.)]
[art. 8 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. z 2002 r. Nr 141 poz.715)]
