- Reklama -
środa, 27 marca 2024
- Reklama -
Więcej
    Strona głównaPrawoNabyłeś rzecz od nieuprawnionego do jej zbycia? Sprawdź, czy przysługuje Ci prawo...

    Nabyłeś rzecz od nieuprawnionego do jej zbycia? Sprawdź, czy przysługuje Ci prawo własności

    Brzmienie regulacji ustawowej

    Zgodnie z przepisem art. 169 k.c. jeżeli osoba nieuprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.

    Rozważania nad możliwością nabycia własności rzeczy pochodzącej od nieuprawnionego

    W myśl art. 169 § 1 k.c. jeżeli osoba nieuprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze. Z treści tego przepisu wynika, że nabycie własności rzeczy ruchomej od osoby nieuprawnionej do rozporządzenia tą rzeczą (a więc niebędącą jej właścicielem) uzależnione jest od kumulatywnego spełnienia dwóch przesłanek. Po pierwsze, zbywca musi władać rzeczą i wydać ją nabywcy, po drugie – nabywca winien pozostawać w dobrej wierze. Pierwsza ze wskazanych przesłanek zakłada wydanie rzeczy nabywcy, gdyż nabywca staje się właścicielem rzeczy z chwilą objęcia jej w posiadanie. Do nabycia własności w trybie omawianego przepisu nie wystarcza więc sama umowa, lecz konieczne jest także przeniesienie posiadania rzeczy na nabywcę. Umowa taka jest bowiem umową realną a nie konsensualną. Przepisy Kodeksu cywilnego przewidują cztery sposoby przeniesienia posiadania określone w treści art. 348, 349, 350 i 351 k.c. Zgodnie z utrwalonym poglądem orzecznictwa art. 169 § 1 k.c. nie ma zastosowania, gdy nieuprawniony przeniósł na nabywcę posiadanie w sposób określony w art. 349 lub 350 k.c. Wymaganiu wydania rzeczy nabywcy i objęcia przez niego posiadania tej rzeczy czyni zadość jedynie przeniesienie posiadania w sposób określony w art. 348 i 351 k.c. Wchodzi tu więc w grę fizyczne wydanie rzeczy (zob. art. 348 zd. pierwsze k.c.) wydanie dokumentów umożliwiających rozporządzanie rzeczą lub środków dających faktyczną władzę nad rzeczą (art. 348 zd. drugie k.c.), a także przeniesienie posiadania samoistnego na posiadacza zależnego lub dzierżyciela w drodze samej umowy, o czym mowa w art. 351 k.c. (por. uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 9 maja 2013 r., sygn. akt: V ACa 178/13).

    Powyżej odniesiono się do uregulowań Kodeksu cywilnego, które dotyczą przeniesienia posiadania. Wypadnie więc – w celu przybliżenia Czytelnikowi treści powołanych przepisów – odnieść się do tej kwestii poprzez prezentację uregulowań. Zgodnie z art. 348 k.c. przeniesienie posiadania następuje przez wydanie rzeczy. Wydanie dokumentów, które umożliwiają rozporządzanie rzeczą, jak również wydanie środków, które dają faktyczną władzę nad rzeczą, jest jednoznaczne z wydaniem samej rzeczy.

    Przeniesienie posiadania samoistnego może nastąpić także w ten sposób, że dotychczasowy posiadacz samoistny zachowa rzecz w swoim władaniu jako posiadacz zależny albo jako dzierżyciel na podstawie stosunku prawnego, który strony jednocześnie ustalą (art. 349 k.c.).
    Zgodnie z ustawą posiadaczem samoistnym rzeczy jest ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel. Posiadaczem zależnym natomiast jest ten, kto rzeczą faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (por. art. 336 k.c.).

    Jeżeli rzecz znajduje się w posiadaniu zależnym albo w dzierżeniu osoby trzeciej, przeniesienie posiadania samoistnego następuje przez umowę między stronami i przez zawiadomienie posiadacza zależnego albo dzierżyciela (art. 350 k.c.).

    Przeniesienie posiadania samoistnego na posiadacza zależnego albo na dzierżyciela następuje na mocy samej umowy między stronami (art. 351 k.c.).

    Jak podkreślono w ramach powyższych rozważań, wymaganiu wydania rzeczy nabywcy i objęcia przez niego posiadania tej rzeczy czyni zadość jedynie przeniesienie posiadania w sposób określony w art. 348 i 351 k.c.

    Podstawa prawna

    Art. 169, art. 336, art. 349, art. 349, art. 350, art. 351 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jednolity: Dz. U. z 2014 r., poz. 121).

    Orzecznictwo

    Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 9 maja 2013 r., sygn. akt: V ACa 178/13.

     

    POWIĄZANE ARTYKUŁY
    - Reklama -

    NAJPOPULARNIEJSZE