Elektroniczne oświadczenie
Postępująca technika i pojawiające coraz to nowsze środki komunikacji elektronicznej spowodowały, że systemy prawne na całym świecie nie mogły pozostać temu obojętne – dotyczy to także form składanych oświadczeń woli. Również w polskim prawie elektroniczne oświadczenie woli zagościło na dobre od kilku lat, nie jest może jeszcze tak popularne jak tradycyjne formy, aczkolwiek wydaje się, że jego znaczenie wzrasta z każdym rokiem.
Zgodnie z treścią art. 60 Kodeksu cywilnego, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli). Elektroniczne oświadczenie woli jest spotykane najczęściej podczas robienia zakupów w sklepach internetowych czy uczestnictwa w aukcjach elektronicznych. Wszak decydując się na licytację czy zakup interesującego nas towaru, dokonujemy czynności prawnej, której oświadczeniem woli będzie zgoda na warunki oferowane przez sprzedawcę i zapłatę wyznaczonej ceny. Oczywiście nie zawsze będziemy mogli dokonać zakupu wszystkich rodzajów rzeczy, tak będzie np. z wcześniej wymienionymi nieruchomościami, których zakup musi być przeprowadzony (a w zasadzie udokumentowany) przed notariuszem.
Skuteczność oświadczenia i możliwość jego cofnięcia
Jak stanowi art. 61 KC, oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej. Oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią. Jak podkreśla Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 10 grudnia 2003 r. (sygn. akt V CZ 127/03), oświadczenie woli w postaci elektronicznej dokonywane on line zostaje złożone z chwilą jego przejścia do systemu informatycznego prowadzonego i kontrolowanego przez odbiorcę, to jest w momencie przyjęcia oświadczenia przez serwer odbiorcy i zarejestrowania na nim odpowiednich danych. Złożenie oświadczenia woli wyrażonego w postaci elektronicznej polega zatem na tym, że oświadczenie jest prawidłowo wprowadzone do urządzenia elektronicznego (komputera) nadawcy, i przekazane przez Internet – za pomocą narzędzi programowych umożliwiających indywidualne wysyłanie i odbieranie danych na odległość – trafia ono do operatora usług telekomunikacyjnych (serwera dostawcy usług internetowych) i od razu jest dostępne dla adresata oświadczenia – posiadacza tzw. elektronicznej skrzynki pocztowej. W związku z powyższym złożenie oświadczenia woli za pomocą telefaksu nie może być zakwalifikowane, jako świadczenie złożone w postaci elektronicznej.
Na zakończenie pamiętajmy, że niezależnie od formy składanego oświadczenia woli, oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, nie traci mocy wskutek tego, że zanim do tej osoby doszło, składający je zmarł lub utracił zdolność do czynności prawnych, chyba że co innego wynika z treści oświadczenia, z ustawy lub z okoliczności. Ocena prawidłowości umocowania danej osoby (organu) do składania oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy o pracę dokonana powinna być według stanu istniejącego w chwili wyrażenia woli, a nie według stanu rzeczy z daty doręczenia wypowiedzenia pracownikowi (złożenia oświadczenia).
Podstawa prawna:
[art. 60, 61 k.c. (Dz.U. z 2014 r. Nr 121 j.t.)]
