Zakłady ubezpieczeń podejmują próbę walki, wprowadzając poszkodowanych w błąd, podnosząc, iż zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej przysługuje jedynie na podstawie art. 446 § 4 kodeksu cywilnego, który to wszedł w życie 3 sierpnia 2008 roku, a tym samym odmawiają go osobom, które straciły członka rodziny przed tą datą, opierając swoje stanowisko na zasadzie lex retro non agit, czyli, że prawo nie działa wstecz.
Argumentacja zakładów ubezpieczeń stoi w sprzeczności z już ugruntowanym stanowiskiem sądów polskich, które w tej kwestii wypowiadają się w sposób niebudzący żadnych wątpliwości, iż korzystanie z art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. dla dochodzenia zadośćuczynienia w przypadku śmierci osoby bliskiej, wskutek zdarzenia ubezpieczeniowego sprzed wejścia w życie art. 446 § 4 k.c., było złamaniem zasady lex retro non agit, bowiem przepis ten ma inny zakres działania, zawężając w stosunku do art. 448 k.c., krąg uprawnionych do zadośćuczynienia do najbliższych tylko członków rodziny, jednocześnie ułatwiając im dochodzenie zadośćuczynienia poprzez ograniczenie obowiązków procesowych do przesłanek wymienionych w tym przepisie.
Pamiętaj: Osobie bliskiej należy się zadośćuczynienie za śmierć członka rodziny, gdy śmierć nastąpiła przed dniem 3 sierpnia 2008 roku!
Orzecznictwo: Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 10 stycznia 2013 roku (I ACa 999/12); wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2011 roku, (I CSK 621/10); wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 2010 roku (CSK 248/10); uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2010 roku (III CZP 76/10).
Z podobną sytuacją spotkała się pani X, która straciła siostrę w wypadku komunikacyjnym mającym miejsce w 2006 roku. Nie dochodziła zadośćuczynienia za śmierć siostry ponieważ myślała, że jej się nie należy. Dzięki informacji od znajomych pani X zgłosiła się do TER Enterprises z prośbą o pomoc, celem zbadania sprawy, czy w jej sytuacji istnieje jeszcze szansa na dochodzenie tego świadczenia. Prawnicy TER Enterprises niezwłocznie skupili się na ustaleniu stanu prawnego i faktycznego sprawy, m.in. czy nie doszło do przedawnienia sprawy, czy śmierć siostry nastąpiła wskutek deliktu, czy Poszkodowana otrzymała wcześniej jakieś odszkodowanie, jeśli tak, to na jakiej podstawy prawnej. Po bezpłatnej analizie sprawy, od razu było wiadomo, że Poszkodowana otrzymała jedynie stosowne odszkodowanie oraz zwrot kosztów pogrzebu, jednak nie otrzymała zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej, które bez wątpienia się pani X należało. Zapoznawszy się z ofertą TER Enterprises pani X zdecydowała się powierzyć nam swoją sprawę. Niezwłocznie złożono wniosek do zakładu ubezpieczeń o wypłatę zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c.
W przypadku sprawy pani X ubezpieczyciel wykazał się rozsądkiem i wypłacił Poszkodowanej zadośćuczynienie na etapie przedsądowym. Prawnicy TER Enterprises nie mieli żadnych wątpliwości, że ich Mocodawcy należy się zadośćuczynienie za śmierć siostry. Wiedzieli, że jeśli zakład ubezpieczeń nie wypłaci go na etapie przedsądowym, to i tak nastąpi to w wyniku procesu sądowego. Z przykładu pani X widać, iż zakłady ubezpieczeń odchodzą już od kompromitującej ich argumentacji, opierającej się na założeniu, że zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej należy się tylko na podstawie art. 446 § 4 k.c.
Należy jeszcze raz podkreślić, iż stanowisko sądów polskich w tej kwestii jest niezmienne. Obecnie dochodzenie roszczenia o zadośćuczynienie dla najbliższych członków rodziny zmarłego może mieć miejsce w oparciu o oba przepisy, a art. 446 § 4 k.c. w relacji do art. 448 k.c. poszerzył jedynie możliwość uzyskania zadośćuczynienia.
Pamiętaj: Możliwość dochodzenia roszczenia o zadośćuczynienie dla najbliższych członków rodziny zmarłego, może mieć miejsce w oparciu o obie podstawy prawne: z art. 448 w zw. z art. 24 § 1 k.c. oraz art. 446 § 4 k.c.
Orzecznictwo: Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 13 grudnia 2012 roku (I ACa 1018/12)
