W jakiej sytuacji można zmienić postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku?
Zmiana postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku możliwa jest w sytuacji, gdy nie wszystkie osoby zostały w tym postanowieniu wymienione albo okazało się, że osoba uznana za spadkobiercę nim nie jest. Te dwie przyczyny mogą zaistnieć w wyniku różnych sytuacji. Łatwo wyobrazić sobie sytuację, w której wnioskodawca w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku świadomie nie uwzględnił wszystkich potencjalnych spadkobierców. W przypadku pozostawionego testamentu na podstawie, którego sąd stwierdził o nabyciu spadku – może się okazać, że był on nieważny bądź np. po uprawomocnieniu się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku odnalazł się później sporządzony testament, o którym nie było informacji w trakcie trwania postępowania spadkowego.
Postępowanie o zmianę stwierdzenia nabycia spadku
Wzruszenie prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku może nastąpić przez jego uchylenie lub przez zmianę. W niniejszym artykule zostanie omówione postępowanie o zmianę stwierdzenia nabycia spadku. Dowód na to, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku, nie jest spadkobiercą lub że jej udział w spadku jest inny niż stwierdzony, może być przeprowadzony tylko w postępowaniu o zmianę stwierdzenia nabycia spadku. Wniosek o wszczęcie postępowania o zmianę stwierdzenia nabycia spadku może zgłosić każdy zainteresowany. Jednakże należy zwrócić uwagę na to, że uczestnik postępowania o stwierdzenie nabycia spadku może tylko wówczas żądać zmiany postanowienia stwierdzającego nabycie spadku, gdy żądanie opiera na podstawie, której nie mógł powołać w tym postępowaniu, a wniosek o zmianę składa przed upływem roku od dnia, w którym uzyskał tę możność. W razie przeprowadzenia dowodu, że spadek w całości lub w części nabyła inna osoba niż wskazana w prawomocnym postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku, sąd spadku, zmieniając to postanowienie, stwierdzi nabycie spadku zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. Powyższe zasady stosowane są również odpowiednio do zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia oraz do stwierdzenia nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego.
Wniosek o zmianę stwierdzenia nabycia spadku
Zgodnie z art. 511 kodeksu postępowania cywilnego, wniosek o wszczęcie postępowania powinien czynić zadość przepisom o pozwie, z tą zmianą, że zamiast pozwanego należy wymienić zainteresowanych w sprawie, czyli: wnioskodawcę i uczestnika bądź uczestników tego postępowania. We wniosku należy dokładnie określić żądanie (np.: Wnoszę o zmianę postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po Janie Kowalskim i orzeczenie, że spadek po zmarłym w dniu 12 stycznia 2013 r. roku Janie Kowalskim, ostatnio zamieszkałym w Warszawie, przypada Katarzynie Kowalskiej jako spadkobiercy testamentowemu) oraz przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie. Należy pamiętać o tym, że w uzasadnieniu wniosku o zmianę stwierdzenia nabycia spadku – wnioskodawca może powoływać się tylko na nowe okoliczności, które wcześniej, tj. w trakcie postępowania o stwierdzenie nabycia spadku były niedostępne bądź nieznane. Jak zresztą słusznie wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 6 czerwca 2007 r. (sygn. akt III CSK 19/07): „postępowanie o zmianę postanowienia spadkowego nie służy i nie może być wykorzystywane jako środek do usunięcia skutków bezczynności, czy wręcz błędów uczestnika postępowania spadkowego. Nie wyklucza to, co do zasady, możliwości powoływania się przez wnioskodawcę w postępowaniu o zmianę postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku na nowe dowody, także w ramach poprzednio zgłoszonej podstawy nieważności testamentu, jeżeli nie mógł powołać ich w postępowaniu spadkowym.”
