Widać zatem, że złożenie oświadczenia woli w sprawie spadkowej może być bezwzględnie konieczne, aby nie odziedziczyć cudzych długów. Nie wszyscy jednak zdają sobie sprawę z tego, że brak oświadczenia w przedmiocie odrzucenia spadku może skończyć się w takiej sytuacji bardzo źle – spadek po prostu nabędziemy i w zasadzie nie będzie można z tym nic więcej już zrobić.
Zgodnie z treścią art. 1015 i n. Kodeksu cywilnego, oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania – w praktyce będzie to informacja o śmierci spadkodawcy lub o pozostawionym przez niego testamencie, w którym jesteśmy powoływani do spadku. Brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie jest jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku. Jednakże gdy spadkobiercą jest osoba niemająca pełnej zdolności do czynności prawnych albo osoba, co do której istnieje podstawa do jej całkowitego ubezwłasnowolnienia, albo osoba prawna, brak oświadczenia spadkobiercy w terminie jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Jeżeli jeden ze spadkobierców przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, uważa się, że także spadkobiercy, którzy nie złożyli w terminie żadnego oświadczenia, przyjęli spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Jeżeli przed upływem terminu do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku spadkobierca zmarł nie złożywszy takiego oświadczenia, oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone przez jego spadkobierców. Termin do złożenia tego oświadczenia nie może się skończyć wcześniej aniżeli termin do złożenia oświadczenia co do spadku po zmarłym spadkobiercy. Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku złożone pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu jest nieważne. Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku nie może być odwołane. Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku składa się przed sądem lub przed notariuszem. Można je złożyć ustnie lub na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym. Pełnomocnictwo do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku powinno być pisemne z podpisem urzędowo poświadczonym.
Z powyższego wynika zatem, że brak złożenia oświadczenia woli w przedmiocie przyjęcia lub odrzucenia spadku nie chroni nas w żaden sposób przed negatywnymi skutkami naszego zaniechania. O ile jednak jeśli w skład spadku nie wchodzą długi (lub stanowią niewielką ich część), o tyle ich duża ilość (lub wartość wszystkich zobowiązań) stanowi problem. Warto zatem pamiętać, aby dbać o wszelkie formalności związane ze sprawami spadkowymi i jak najszybciej złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku lub nabyciu go z dobrodziejstwem inwentarza. Jeśli chcemy przyjąć cały spadek, to w zasadzie nie musimy robić nic – po upływie 6 miesięcy nabędziemy go z mocy samego prawa.
