Obecne przepisy prawne wskazują na dwa rodzaje nabycia spadku – pierwotne oraz definitywne. W tym pierwszym przypadku, spadkobierca dostaje prawo do majątku zmarłego jeszcze przed złożeniem oświadczenia woli w przedmiocie przyjęcia lub odrzucenia spadku. W tym drugim zaś majątek spadkodawcy łączy się z majątkiem spadkobiercy i staje się jego częścią – następuje to po złożeniu oświadczenia woli przez spadkobiercę w przedmiocie przyjęcia spadku (lub niezłożenia takiego oświadczenia – automatyczne przyjęcie spadku).
Niezależnie od tego, co wchodzi w skład majątku spadkowego, każdy spadkobierca, który spadek przyjął, może spadek ten zbyć w całości lub w części. To samo dotyczy zbycia udziału spadkowego. Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 6 stycznia 2000 r. (sygn. akt I CKN 274/00 przytoczony przepis ani nie zabrania, aby nabywcą udziału była także osoba spoza kręgu spadkobierców, ani też nie ogranicza możliwości zbycia udziału w spadku żadnym terminem. Przepis art. 1051 Kodeksu cywilnego nie wymaga również dokonywania oceny skuteczności zbycia udziału spadkowego w kontekście uprawnień przysługujących pozostałym spadkobiercom.
Zbycie spadku może dotyczyć majątku nabytego zarówno w przypadku dziedziczenia ustawowego jak i testamentowego, w tym zakresie nie ma żadnych ograniczeń. Z drugiej strony musimy pamiętać, że umowa zbycia spadku może zostać zawarta wyłącznie po przyjęciu spadku przez spadkobiercę – prostym (bez ograniczenia odpowiedzialności za długi) lub z dobrodziejstwem inwentarza (z ograniczeniem odpowiedzialności za długi). Warto w tym miejscu przypomnieć, że termin na złożenie oświadczenia woli w przedmiocie nabycia lub odrzucenia spadku wynosi 6 miesięcy i rozpoczyna swój bieg od momentu, gdy spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania (jest to z reguły informacja o śmierci spadkodawcy).
Zdaniem I. Kosika „Zbycie spadku lub udziału w nim jest możliwe dopóty, dopóki spadek istnieje jako odrębna masa majątkowa, ustawa nie zakreśla granic czasowych zawarcia umowy. Wydaje się, że wykluczone jest zbycie udziału w spadku po podziale spadku, a więc po formalnym zniesieniu wspólności majątku spadkowego”. Stronami umowy zbycia spadku są spadkobierca ustawowy lub testamentowy oraz nabywca spadku. Jeżeli dana osoba legitymuje się jednocześnie ustawowym i testamentowym tytułem powołania do spadku, nie ma formalnych przeszkód, by przedmiotem zbycia był udział w spadku przypadający spadkobiercy z jednego tylko tytułu lub obu tytułów. Współspadkobierca, który zbywa swój udział lub jego część, nie musi uzyskiwać zgody pozostałych współspadkobierców, a nawet informować ich o zawarciu umowy. Nabywcą spadku może być współspadkobierca lub osoba trzecia, przy czym może to być osoba fizyczna, jak też osoba prawna.
Z powyższego wynika zatem, że spadek może być przedmiotem umowy sprzedaży – niezależnie od tego co jest jego przedmiotem. Teoretycznie możliwa jest zatem sytuacja, w której długi pozostawione przez spadkodawcę, nawet gdy stanowią zdecydowaną większość masy spadkowej, zostaną zbyte przez spadkobiercę. W praktyce jednak mało który spadkobierca zdecyduje się na przyjęcie takiego majątku, a jeśli nawet, chętnych do jego zakupu może być niewielu.
