Kwestie związane z dziedziczeniem stanowią jedną z największych różnic prawnych pomiędzy małżeństwem, a życiem w konkubinacie. Osoby, które żyją w nieformalnym związku nie są swoimi spadkobiercami ustawowymi. Natomiast w przypadku śmierci jednego z małżonków, drugi otrzymuje po nim majątek lub jego część na podstawie przepisów o dziedziczeniu ustawowym.
Osoby, które żyją w nieformalnych związkach – bez względu na długość stażu takiego związku – nie mogą dziedziczyć po sobie z mocy ustawy. W świetle aktualnie obowiązującego prawa, są oni dla siebie osobami obcymi. Nie oznacza to jednak, że osoby żyjące w związkach partnerskich nie mogą dysponować swoim majątkiem na wypadek śmierci. W takiej sytuacji, w celu przekazania swojego majątku po śmierci partnerowi – należy sporządzić testament. Tym sposobem można zapisać swój majątek osobie bliskiej, z którą w świetle prawa nie jest się spokrewnionym. Osobę taką można ustanowić jedynym spadkobiercą.
Przepisy kodeksu cywilnego przewidują następujące formy sporządzenia testamentu:
• pisemny – sporządzony w całości pismem ręcznym, podpisany i opatrzony datą. Warto zaznaczyć, że brak daty nie pociąga za sobą nieważności testamentu własnoręcznego, jeżeli nie wywołuje wątpliwości co do zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu, co do treści testamentu lub co do wzajemnego stosunku kilku testamentów.
• ustny – spadkodawca może sporządzić testament w ten sposób, że w obecności dwóch świadków oświadczy swoją ostatnią wolę ustnie wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego. Osoby głuche lub nieme nie mogą sporządzić testamentu w powyżej opisany sposób.
• notarialny – sporządzony przez notariusza w formie aktu notarialnego.
Należy podkreślić, iż testament sporządzony własnoręcznie jest tak samo ważny jak testament sporządzony u notariusza. Jednakże sporządzenie testamentu w formie aktu notarialnego daje testatorowi większą pewność, iż sporządzony przez niego testament jest ważny, zgodny z jego rzeczywistą wolą i przepisami ustawy. Dlatego też, dla pewności poprawności spisania testamentu dokumentu zaleca się formę aktu notarialnego.
