Rejestr klauzul niedozwolonych jest to zbiór postanowień uznanych wyrokiem sądu za niedozwolone. Można go znaleźć na stronie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumento. Wpis postanowienia do rejestru, oznacza jest ono nieważne i żadnemu przedsiębiorcy nie wolno go stosować. Złamanie tego zakazu grozi karą, którą może nałożyć Prezes Urzędu. Pozwy o uznanie postanowienia za niezgodne z prawem mogą kierować m.in. Prezes UOKiK, organizacje konsumenckie, rzecznicy konsumentów oraz sami konsumenci. Obecnie, aż 2112 postanowień znajduje się w Rejestrze klauzul niedozwolonych. Tylko od początku 2010 roku wpisano tam łącznie 155 klauzul. Najwięcej – prawie 700 – dotyczy turystyki, usług finansowych i bankowych – 183, nieruchomości – 247, edukacji – 198, ubezpieczeń – 72.
Co zrobić w sytuacji, gdy kasowniki w autobusie nie działają i nie można skasować biletu? Odpowiedź znajduje się w rejestrze klauzul niedozwolonych, bowiem sąd stwierdził, że pasażer, który nie może skasować biletu, ponieważ żaden kasownik nie działa, nie może za to ponosić odpowiedzialności. W takim przypadku, jeżeli pasażer ma bilet, ale nie może go skasować, kontroler nie ma prawa potraktować go jako jadącego bez biletu i nie może nałożyć kary. Sąd stwierdził, że to przewoźnik odpowiada za naprawę kasowników. W Rejestrze można znaleźć również klauzule, zgodnie z którymi student musi przenieść na uczelnię prawa autorskie do swojej pracy dyplomowej czy wszystkich powstałych podczas nauki. Prawa autorskie, zgodnie z prawem, należą do autora pracy, a można je przenieść tylko na podstawie odrębnej umowy.
Ponadto, sąd zakwestionował klauzulę mówiącą o tym, że konsument może składać reklamację tylko przy odbiorze rzeczy z pralni, w przypadku kupna wycieczki last minute nie mógł stawiać takich samych wymagań co przy imprezach za pełną cenę. A właściciel klubu nie ponosił odpowiedzialności za urazy powstałe podczas ćwiczeń na siłowni. Należy pamiętać o tym, że nieprawidłowo wykonane usługi możemy reklamować. Wiele postanowień wpisywanych do Rejestru ogranicza odpowiedzialność przedsiębiorców za nienależyte wykonanie umowy, czy uprawnia do zmiany jej istotnych warunków – chociażby ceny mieszkania – bez możliwości wypowiedzenia kontraktu.
Rejestr umożliwia wyszukiwanie według różnych kryteriów, np. instytucji, która pozew skierowała do sądu, czy branży. Dzięki temu konsumenci w łatwy sposób mogą sprawdzić, czy umowa, którą chcą podpisać z biurem podróży nie zawiera niekorzystnych postanowień. Natomiast profesjonalni uczestnicy rynku w jego oparciu powinni opracowywać wzorce umów.
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów systematycznie kontroluje wzorce umów pod kątem występowania w nich niedozwolonych postanowień. Gdy któreś może naruszać prawa konsumentów, UOKiK kieruje pozwy do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Klauzule uznane przez sąd za niedozwolone, wpisywane są właśnie do rejestru – ich liczba ciągle wzrasta. Na przykład – dzięki interwencji Urzędu w październiku 2010 roku do rejestru zostały wpisane postanowienia zabraniające operatorowi telekomunikacyjnemu rozwiązanie umowy ze skutkiem natychmiastowym bez wcześniejszego powiadomienia np. w przypadku zalegania z opłatami.
