- Reklama -
czwartek, 18 kwietnia 2024
- Reklama -
Więcej
    Strona głównaPodatkiŚrodki społecznego przekazu o ochronę dóbr osobistych

    Środki społecznego przekazu o ochronę dóbr osobistych

    Według wnioskodawcy, w trosce o ochronę praw i wolności innych osób, ustawodawca w kwestionowanym przepisie jako zasadę ustanowił zakaz publikacji. Od tej zasady sąd odstąpić może wyjątkowo i to nie w imię ochrony innego podmiotowego prawa jednostki, jakim jest wolność wypowiedzi, lecz ważnego interesu publicznego, będącego wyznacznikiem granic praw i wolności jednostki. Orzeczenie o zakazie publikacji sąd wydaje na posiedzeniu niejawnym, pozwany nie ma zatem żadnej możliwości, aby bronić swoich racji, jakimi kierował się przy upowszechnieniu publikacji. Nie ma, więc możliwości wystąpienia w obronie swego konstytucyjnego prawa podmiotowego.
     
    Zakwestionowany przepis nakazuje sądowi ochronę interesu jednostki, jej dobrego imienia i czci, kosztem wolności słowa innej jednostki, nie rozróżniając, czy publikacja dotyczy osoby biorącej czynny udział w życiu społecznym, czy osoby zupełnie prywatnej. Wzgląd na rolę wolności słowa w demokratycznym państwie prawnym nakazuje jednak szczególnie surowo kontrolować przepisy ustaw wprowadzających ograniczenia w korzystaniu z tej wolności. Zdaniem wnioskodawcy konstrukcja zawarta w kwestionowanym przepisie stanowi nieproporcjonalne ograniczenie wolności słowa. Powoduje on, iż sfera wolności wypowiedzi, której istotą jest nie tylko obowiązek władz powstrzymania się od ingerencji, ale także zapewnienie warunków swobodnego korzystania z niej, przekształcona zostaje w praktyce w prawo reglamentowane.
     
    W opinii wnioskodawcy ustawodawca nie wziął pod uwagę, iż podstawową rolą środków społecznego przekazu jest działanie w szeroko rozumianym interesie publicznym i polega na informowaniu opinii publicznej o aktualnych sprawach, doniosłych z punktu widzenia obywatela.
     
    Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 755 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego jest niezgodny z art. 14 oraz art. 54 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji przez to, że nie określa ram czasowych na zabezpieczenie polegające na zakazie publikacji w sprawach przeciwko środkom społecznego przekazu o ochronę dóbr osobistych. Przepis ten traci moc obowiązującą z upływem piętnastu miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw.
     
    Artykuł 755 § 2 k.p.c. stanowi, że w sprawach przeciwko środkom społecznego przekazu o ochronę dóbr osobistych, sąd odmawia udzielenia zabezpieczenia polegającego na zakazie publikacji, jeżeli zabezpieczeniu sprzeciwia się ważny interes publiczny. Przesłanka udzielenia zabezpieczenia polegającego na zakazie publikacji w niniejszych sprawach jest więc spełniona w wypadkach, gdy brak jest okoliczności, które przemawiałyby za istnieniem ważnego interesu publicznego w opublikowaniu danej publikacji. W takich jedynie sprawach sąd będzie mógł udzielić zabezpieczenia. Według Trybunału Konstytucyjnego, faktyczne ograniczenie wolności prasy może więc wystąpić tylko w sytuacji wyjątkowej. Może być nałożone przez uprawniony do tego niezawisły sąd w konkretnej relacji prawno-procesowej. Zabezpieczenie stanowi decyzję procesową związaną ściśle z trwającym postępowaniem sądowym, którego celem i podstawą jest konieczność ochrony interesów prawnych strony procesowej. Z tych względów Trybunał przyjął, że badana instytucja nie budzi wątpliwości z punktu widzenia norm konstytucyjnych.
     
    Trybunał Konstytucyjny zauważył także, że kwestionowany przepis, w porównaniu z jego brzmieniem sprzed dnia wejścia w życie ustawy z 2 lipca 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw stanowi łagodniejsze z punktu widzenia ochrony wolności słowa i wolności wypowiedzi rozwiązanie prawne, gdyż wprowadza przesłanki ograniczające możliwość zastosowania tego zabezpieczenia. Na podstawie art. 755 k.p.c. w pierwotnym brzmieniu, odmowa zabezpieczenia mogła nastąpić wyłącznie w oparciu o ogólne przesłanki, a więc poprzez ważenie interesu stron. Tymczasem kwestionowany art. 755 § 2 k.p.c. zaostrza i uzupełnia kryteria dopuszczalności jego stosowania.
     
    Niemniej jednak Trybunał przyjął, że zasadne byłoby wprowadzenie czasowego ograniczania stosowania zakazu publikacji, poprzez wprowadzenie istotnych gwarancji prawnych szybkiego załatwiania spraw przeciwko środkom społecznego przekazu o ochronę dóbr osobistych, w których zastosowane zostało to zabezpieczenie. W szczególności, zadaniem ustawodawcy jest takie ukształtowanie przepisów k.p.c., aby wyeliminować przewlekłość niniejszego postępowania. Trybunał Konstytucyjny przyjął, że niedopuszczalny byłby stan, w którym czasowy zakaz publikacji przeobraziłby się w zakaz o charakterze trwałym. Taka praktyka byłaby bowiem niezgodna z konstytucją. W związku z tym ustawodawca powinien uzupełnić obowiązujące przepisy tak, aby zdyscyplinować sądy celem sprawnego załatwiania spraw. W szczególności można rozważyć wprowadzenie ustawowo określonego terminu rozpatrzenia sprawy, w której dokonano zabezpieczenia w postaci zakazu publikacji.
     
    POWIĄZANE ARTYKUŁY
    - Reklama -

    NAJPOPULARNIEJSZE