Spis treści
Urlop macierzyński a dodatkowa praca
Prawo do urlopu macierzyńskiego nabywa pracownica w razie urodzenia dziecka w czasie pozostawania w stosunku pracy. Przysługuje on niezależnie od rodzaju zatrudnienia, wymiaru czasu pracy oraz posiadanego stażu pracy. Przepisy prawa pracy nie zakazują jednoznacznie możliwości podjęcia zatrudnienia przez pracownicę przebywającą na urlopie macierzyńskim. Należy jednak pamiętać, że urlop macierzyński jest specjalnym rodzajem urlopu a jego celem jest zapewnienie pracownicy możliwości odpoczynku i przygotowania się do porodu w ostatnim okresie ciąży, regeneracji sił i powrotu do zdrowia po porodzie oraz umożliwienie zaopiekowania się dzieckiem w pierwszym okresie jego życia. Co istotne, urlop ten jest uprawnieniem, z którego pracownica może skorzystać wyłącznie w naturze. Na pewno niedopuszczalne jest więc zawarcie przez pracodawcę z własną pracownicą, na czas korzystania z urlopu macierzyńskiego, umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej w celu powierzenia jej wykonywania dotychczasowej pracy. Takie działanie pracodawcy naruszy bowiem przepisy dotyczące uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem i może narazić go na odpowiedzialność z tytułu popełnienia wykroczenia przeciwko prawom pracownika. Wątpliwości może również wzbudzać fakt zatrudnienia pracownicy, korzystającej z urlopu macierzyńskiego, u innego pracodawcy w ramach stosunku pracy. Nie ma jednak przeszkód do tego, aby taka osoba wykonywała pracę dorywczą w oparciu o umowę cywilnoprawną, tj. umową zlecenia, umowę o dzieło, czy umowę agencyjną, pod warunkiem, że będzie to praca wykonywana w niewielkim wymiarze i nie uniemożliwi korzystanie z tego urlopu zgodnie z jego celem.
Umowa cywilnoprawna a zasiłek macierzyński
Dodatkowe zatrudnienie na urlopie macierzyńskim przewidują natomiast przepisy dotyczące ubezpieczeń społecznych. I tak zgodnie z art. 9 ust. 1c Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoby wykonujące pracę między innymi na podstawie umowy zlecenia oraz prowadzące pozarolniczą działalność, spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Mogą one jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych, tytułów. Z kolei art. 9 ust. 1d przedmiotowej ustawy stanowi, że między innymi pracownicy, spełniający jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z obu tytułów. Oznacza to, że osoba pobierająca zasiłek macierzyński może jednocześnie podlegać ubezpieczeniom społecznym z tytułu dodatkowego zatrudnienia w ramach stosunku pracy lub z tytułu prowadzenia własnej działalności gospodarczej, czy pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej. W pierwszym przypadku podlega obowiązkowo ubezpieczeniu z obu tytułów tj. pobierania zasiłku macierzyńskiego i stosunku pracy a w drugim – obowiązkowym tytułem ubezpieczenia jest zasiłek macierzyński. Dodatkowo przepisy Ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa nie przewidują utraty prawa do zasiłku macierzyńskiego w przypadku podjęcia dodatkowego zatrudnienia w okresie pobierania tego zasiłku. Zgodnie bowiem z art. 31 przedmiotowej ustawy zasiłek macierzyński nie przysługuje za okresy, w których pracownica na podstawie odrębnych przepisów zachowuje prawo do wynagrodzenia, przebywa na urlopie bezpłatnym, jest tymczasowo aresztowana lub odbywa karę pozbawienia wolności, z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie jednego z tych okresów. W stosunku do zasiłku macierzyńskiego nie ma natomiast zastosowania przepis pozbawiający prawa do danego świadczenia osobę, która w tym czasie wykonuje pacę zarobkową. Uzyskiwanie, w okresie urlopu macierzyńskiego, dochodów na podstawie umowy cywilnoprawnej nie będzie zatem skutkowało utratą prawa do zasiłku macierzyńskiego.
