Niektóre umowy muszą mieć określoną formę
Prawo cywilne wyraźnie określa, które umowy muszą być zawarte w formie pisemnej, czy w formie aktu notarialnego. Warto wiedzieć, jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, czynność dokonana bez zachowania zastrzeżonej formy jest nieważna tylko wtedy, gdy wyraźny przepis prawa przewiduje rygor nieważności. Uważa się wówczas, że czynność nie dochodzi do skutku bez zachowania zastrzeżonej formy. Tak jest np. w przypadku umowy poręczenia, czy leasingu. Jednakże w przypadku, gdy strony zastrzegły dokonanie czynności w formie pisemnej ale nie określiły jakie są skutki niezachowania tej formy należy uznać, że była ona zastrzeżona wyłącznie dla celów dowodowych Zwykła forma pisemna zastrzeżona przez ustawę lub umowę stron bez rygoru nieważności ma więc przede wszystkim znaczenie dowodowe. Należy pamiętać, że stwierdzona pismem powinna być np. umowa o roboty budowlane, umowa dostawy, lub też umowa pożyczki na kwotę wyższą niż 500,-zł.
Zawarcie ustnej umowy w takim wypadku nie powoduje nieważności tej umowy ale wyklucza możliwość powoływania się w sporze na dowód ze świadków bądź dowód z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności. Istnieje możliwość odstąpienia od tej zasady ale tylko w sytuacji, gdy obie strony wyrażą na to zgodę, żąda tego konsument w sporze z przedsiębiorcą, lub fakt dokonania czynności prawnej będzie uprawdopodobniony za pomocą pisma, czy też dokument obejmujący czynność został zagubiony, zniszczony lub zabrany przez osobę trzecią. Ponadto ograniczenia dowodowego nie stosuje się, kiedy zachowanie formy pisemnej jest zastrzeżone jedynie dla wywołania określonych skutków czynności prawnej. Tak będzie w przypadku umowy najmu nieruchomości lub pomieszczenia na czas dłuższy niż rok, która powinna być zawarta na piśmie. W razie niezachowania tej formy poczytuje się umowę za zawartą na czas nieoznaczony. W takich więc przypadkach sąd będzie musiał dopuścić wnioskowane przez strony dowody ze świadków lub z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności prawnej. Do uprawdopodobnienia faktu dokonania czynności prawnej posłużyć może jakikolwiek i sporządzony przez kogokolwiek pisemny dokument, który nie stwierdza co prawda treści samej czynności prawnej, ale którego treść uzasadnia mimo wszystko prawdopodobieństwo zaistnienia takiego faktu. Ograniczenie dowodowe nie dotyczy także stosunków między przedsiębiorcami. Dodatkowo, w sytuacji, gdy umowę zawartą pomiędzy przedsiębiorcami bez zachowania formy pisemnej jedna strona niezwłocznie potwierdzi w piśmie skierowanym do drugiej strony, a pismo to zawiera zmiany lub uzupełnienia umowy, niezmieniające istotnie jej treści, strony wiąże umowa o treści określonej w piśmie potwierdzającym, chyba że druga strona niezwłocznie się temu sprzeciwiła na piśmie. Zatem zawarcie umowy i jej treść może również potwierdzać, prowadzona przez przedsiębiorców, korespondencja dotycząca zawieranej umowy.
Umowę ustną można udowadniać na różne sposoby
Umowa ustna jest równie wiążąca dla stron, co każda inna umowa chyba, że jest to umowa, dla której ważności przepisy wymagają formy pisemnej lub innej formy szczególnej. W przypadku, gdy jedna ze stron nie chce jej wykonać, wówczas druga strona może wykorzystać różne środki dowodowe na udowodnienie faktu zawarcia takiej umowy oraz jej warunków. Może więc powołać swoich świadków, czy też przedstawić dokument, którego treść bezpośrednio lub pośrednio będzie wskazywać na fakt dokonania tej czynności. Może to być zarówno dokument prywatny jak i urzędowy, list, dowód wpłaty, wycinek prasowy, wydruk komputerowy, telefaksowy, telegram, itp. Można również przedstawić wiadomość sms czy e-mail. Należy pamiętać, że sam fakt zawarcia umowy jest zazwyczaj prostszy do udowodnienia. Znacznie gorzej jest już udowodnić szczegółowe warunki tej umowy, takie jak terminy, czy zakres umowy.
