Strony umowy
Stronami zwolnienia z długu są osoby, które łączy stosunek prawny, nakładający na jedną z nich obowiązek wypełnienia określonego świadczenia. Są więc to wierzyciel, czyli osoba, której przysługuje dana wierzytelność oraz dłużnik, który musi spełnić określone świadczenie względem wierzyciela, np. zapłacić określoną sumy pieniędzy. Należy pamiętać, że umowa ta nie może być zawarta pomiędzy wierzycielem a osobą trzecią.
Przedmiot umowy
Przedmiotem opisywanej umowy jest zwolnienie dłużnika z długu dokonane przez wierzyciela oraz przyjęcie tego zwolnienia przez dłużnika. W ten sposób wierzyciel traci prawo do żądania spełnienia świadczenia przez dłużnika, a dłużnik nie ma obowiązku wypełnienia danego świadczenia względem wierzyciela. Umowa o zwolnienie z długu może dotyczyć zarówno długu niewymagalnego, jak i tego, w którym termin spełnienia świadczenia już nadszedł. Powinien to być jednak dług istniejący, a nie przyszły, co potwierdza orzecznictwo Sądu Najwyższego. Oznacza to, że nie odniesie skutku zwolnienie z długu przyszłego dłużnika. Jest to jednak możliwe w sytuacji, gdy omawiany sposób umorzenia zobowiązania następuje już po zawarciu umowy, choćby miało to miejsce przed terminem wymagalności świadczenia wynikającego z tej umowy. zwolnienie z długu przyszłego dłużnika. może dotyczyć całości lub części wierzytelności, może też obejmować świadczenia uboczne, jak kary umowne, czy odsetki.
Forma umowy
Do zwolnienia z długu konieczne jest zawarcie umowy pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem i złożenie zgodnych oświadczeń woli stron. Zwolnienie z długu musi być zaakceptowane przez dłużnika, bowiem samo oświadczenie woli wierzyciela, który zrzeka się przysługującej mu wierzytelności nie jest wystarczające. Nie jest natomiast konieczne dopełnienie innych formalności. Nie ma też żadnych wymogów, co do formy tej umowy dlatego też może być ona zawarta ustnie, pisemnie, albo też w formie szczególnej. Możliwe jest także zawarcie opisywanej umowy z sposób dorozumiany. Jeżeli jednak umowa, na podstawie której powstał obowiązek określonego świadczenia, została sporządza w formie pisemnej, zwolnienie z długu również powinno zostać stwierdzone pismem. Warto wiedzieć, że do zwolnienia z długu może dojść poprzez wydanie dłużnikowi pokwitowania przez wierzyciela, zwrot weksla, na którym dłużnik umieścił swój podpis, zniszczenie umowy, będącej dowodem zobowiązania, lub też sporządzenia przez wierzyciela oświadczenia, że dane zobowiązanie nie istnieje. Umowa o zwolnienie z długu może być zawarta pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu. Może to nastąpić również nieodpłatnie, co jest regułą, lub odpłatnie.
Skutki zwolnienia
Na skutek zwolnienia z długu zobowiązanie wygasa. Powoduje to również wygaśnięcie akcesoryjnych zabezpieczeń wierzytelności, takich jak zastaw, hipoteka czy poręczenie. Do zwolnienia z długu może dojść także w przypadku tzw. wielości dłużników oraz wielości wierzycieli. W przypadku, gdy wierzyciel zawrze umowę zwolnienia z długu z jednym z kilku dłużników, obowiązek dokonania danego świadczenia wygasa wyłącznie w stosunku do tego dłużnika. Wierzyciel może zaś nadal dochodzić wierzytelności od pozostałych dłużników. Z kolei w wypadku wielości wierzycieli, zwolnienie dokonane przez jednego z nich, nie wywołuje skutków względem pozostałych wierzycieli, a dłużnik musi spełnić świadczenie względem pozostałych wierzycieli, którzy nie zawarli z nim umowy zwolnienia z długu.
