Nadanie klauzuli wykonalności
Klauzulę wykonalności sąd nadaje z urzędu lub na wniosek wierzyciela. Z urzędu klauzula jest nadawana tytułowi wydanemu w postępowaniu, które zostało lub mogło być wszczęte z urzędu, nakazowi zapłaty wydanemu w elektronicznym postępowaniu upominawczym oraz między innymi wyrokowi zasądzającemu alimenty i wyrokowi zasądzającemu świadczenie na rzecz pracownika. Wniosek należy złożyć na piśmie i dołączyć do niego:
– tytuł egzekucyjny, jeżeli nie pochodzi on od sądu,
– zaświadczenie, że tytuł egzekucyjny podlega wykonaniu, jeżeli pochodzi on od organu administracji publicznej,
– dokument będący dowodem zdarzenia, od którego uzależnione zostało wykonanie tytułu egzekucyjnego,
– dokument będący dowodem przejścia uprawnienia lub obowiązku na inną osobę niewymienioną w tytule,
– inny dokument potrzebny do uzyskania klauzuli. Przedmiotowy wniosek musi zostać rozpatrzony niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 3 dni od dnia jego złożenia. Klauzulę nadaje sąd w składzie jednego sędziego, choć w ściśle określonych wypadkach może to uczynić także referendarz sądowy. W przypadku tytułu pochodzącego od sądu (wyrok, postanowienie) właściwy do nadania klauzuli jest sąd pierwszej instancji, przed którym sprawa się toczy albo sąd drugiej instancji, dopóki znajdują się tam akta sprawy. Jeżeli tytuł pochodzi od sądu administracyjnego lub innego orzeczenia, ugody lub aktu (które z mocy ustawy podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej) właściwym jest sąd rejonowy w okręgu, którego dłużnik ma miejsce zamieszkania lub siedzibę. Gdy tego nie można ustalić właściwym jest sąd rejonowy w okręgu, którego ma być wszczęta egzekucja. W przypadku orzeczenia sądu zagranicznego właściwym jest sąd okręgowy w okręgu, którego dłużnik ma miejsce zamieszkania lub siedzibę. Gdy tego nie można ustalić właściwym jest sąd okręgowy w okręgu, którego ma być wszczęta egzekucja. Nadając klauzulę wykonalności sąd bada, czy przedstawiony tytuł egzekucyjny nadaje się do wykonania w drodze egzekucji. W przypadku orzeczeń sądowych niepodlegających wykonaniu w drodze egzekucji, sąd stwierdza ich skuteczność, np. przy wyroku orzekającym rozwód. Na postanowienie co do nadania klauzuli wykonalności przysługuje zażalenie. Postanowienie o nadaniu lub odmowie nadania klauzuli doręcza się tylko wierzycielowi, który może je zaskarżyć w terminie w terminie 7 dni od daty jego otrzymania. Dla dłużnika termin ten biegnie od daty doręczenia mu zawiadomienia o wszczęciu egzekucji przez komornika. Wniosek o nadanie klauzuli tytułowi egzekucyjnemu nie przerywa biegu przedawnienia roszczenia nim objętego.
Treść klauzuli
Zwykle klauzula wykonalności przybiera formę czerwonej pieczęci na tytule egzekucyjnym. Zgodnie z wyżej wymienionym Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości ma ona następujące brzmienie:
„W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej dnia ……. 20…r. Sąd ……. w …… stwierdza, że niniejszy tytuł uprawnia do egzekucji w całości/w zakresie ………… oraz poleca wszystkim organom, urzędom oraz osobom, których to może dotyczyć, aby postanowienia tytułu niniejszego wykonały, a gdy o to prawnie będą wezwane, udzieliły pomocy.”
Jeżeli klauzulę wykonalności umieszcza się na wyroku, opuszcza się wyrazy „W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej”. W przypadku, gdy klauzula umieszczona jest na orzeczeniu, w jej treści należy zaznaczyć, czy orzeczenie podlega wykonaniu jako prawomocne, czy jako natychmiast wykonalne. Sąd, określając zakres klauzuli wykonalności, wskazuje, do jakiej kwoty uprawnia on do egzekucji lub z jakich składników majątku dłużnika można ją prowadzić. Klauzula wykonalności może także określać zakres podmiotowy, czyli wskazywać osoby określone w tytule wykonawczym, co do których można prowadzić postępowanie egzekucyjne w przypadku uprawomocnienia się tytułu egzekucyjnego w stosunku tylko do niektórych pozwanych.
Należy pamiętać, że tytuł egzekucyjny może zasądzać świadczenie także w walucie obcej. Wówczas sąd w klauzuli wykonalności zobowiązuje komornika do przeliczenia zasądzonej kwoty na walutę polską, a sam dokument powinien ponadto zawierać następującą treść:
„Sąd zobowiązuje komornika do przeliczenia świadczenia pieniężnego wyrażonego w walucie obcej na walutę polską według średniego kursu waluty obcej, ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na dzień sporządzenia planu podziału, a jeżeli planu nie sporządza się – na dzień wypłaty kwoty wierzycielowi.”
