Warunki ogólne
Przed uzyskaniem prawa do tego świadczenia osoba ubiegająca musi być zarejestrowana jako bezrobotna w urzędzie pracy i przez okres co najmniej 6 miesięcy pobierać zasiłek dla bezrobotnych. W tym okresie nie może bez uzasadnionej przyczyny odmówić przyjęcia odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych. Ponadto musi ona złożyć wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Takie świadczenie może również uzyskać osoba, która w okresie pobierania zasiłku wykonywała inną pracę zarobkową lub zatrudnienie w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia albo była też zatrudniona w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych a wykonywanie jednej z tych form zatrudnienia ustało po upływie 6-cio miesięcznego okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych. W takim jednak przypadku powinna ona złożyć stosowny wniosek w ciągu 14 dni od ustania takiego zatrudnienia. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, na wniosek zainteresowanej osoby, ZUS może przywrócić powyższe terminy.
Warunki indywidualne – grupa pierwsza
Pierwszą grupę osób uprawnionych stanowią osoby, których stosunek pracy lub stosunek służbowy został rozwiązany z powodu likwidacji lub niewypłacalności pracodawcy. Warunkiem koniecznym do uzyskania tego świadczenia jest okres pracy u tego pracodawcy nie krótszy niż 6 miesięcy oraz stosowny wiek i okres uprawniający do emerytury. W przypadku kobiet jest to odpowiednio co najmniej 56 i 20 lat a w przypadku mężczyzn – co najmniej 61 i 25 lat.
Warunki indywidualne – grupa druga
Kolejna grupa osób jest uprawniona do świadczenia przedemerytalnego z powodu rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Także i w tym przypadku muszą być one zatrudnione przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy. Kobiety muszą mieć ukończone co najmniej 55 lat i staż pracy wynoszący co najmniej 30 lat a mężczyźni odpowiednio 60 i 35 lat.
Warunki indywidualne – grupa trzecia
Prawo do tego świadczenia ma również osoba, która do dnia ogłoszenia upadłości prowadziła nieprzerwanie i przez okres nie krótszy niż 24 miesiące pozarolniczą działalność i za ten okres opłaciła składki na ubezpieczenia społeczne. Do dnia ogłoszenia upadłości kobieta musi mieć ukończone co najmniej 56 lat i posiadać okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 20 lat. Z kolei mężczyzna musi ukończyć co najmniej 61 lat i mieć co najmniej 25-letni staż pracy.
Warunki indywidualne – grupa czwarta
Świadczenie przedemerytalne przysługuje także osobie, która zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy pobieranej nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat. Odpowiedni wiek, liczony do dnia, w którym ustało prawo do renty, musi wynosić w tym przypadku co najmniej 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn a okres uprawniający do emerytury – co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.
Warunki indywidualne – grupa piąta
Prawo do świadczenia ma też osoba, która do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn.
Warunki indywidualne – grupa szósta
Ostatnią uprawnioną grupę stanowią osoby, które do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji lub niewypłacalności pracodawcy, u których były zatrudnione lub pozostawały w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiadają staż pracy wynoszący co najmniej 34 lata dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn.
Wniosek o świadczenie przedemerytalne
Świadczenie przedemerytalne przyznawane jest na wniosek uprawnionej osoby. Wniosek należy złożyć w oddziale ZUS właściwym ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby, na specjalnym formularzu Rp-26. Do wniosku trzeba dołączyć dowody uzasadniające prawo do świadczenia przedemerytalnego, w tym decyzję o utracie prawa do zasiłku dla bezrobotnych, informację o upływie 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, dowody wymagane do ustalenia prawa do emerytury oraz jej wysokości. ZUS przyznaje, albo odmawia przyznania świadczenia przedemerytalnego w formie decyzji. Od decyzji w sprawie świadczenia przedemerytalnego osobie niezadowolonej z jej rozstrzygnięcia przysługuje odwołanie do sądu.
Wysokość świadczenia przedemerytalnego
Wysokość świadczenia przedemerytalnego podlega corocznej waloryzacji. Od 1 marca 2012 roku jest to kwota 938,25 zł. W przypadku, gdy świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie, która pobierała rentę z tytułu niezdolności do pracy, świadczenie to nie może być wyższe niż ostatnio otrzymywana renta.
Ustanie prawa do świadczenia
Prawo do świadczenia przedemerytalnego ustaje na wniosek osoby je pobierającej. Ponadto ustaje w dniu poprzedzającym dzień nabycia prawa do emerytury oraz z dniem osiągnięcia wieku 60 lat przez kobietę i 65 lat przez mężczyznę. Świadczenia to straci również osoba, która nabędzie prawo własności lub obejmie w posiadanie nieruchomość rolną o powierzchni użytków rolnych przekraczających 2 ha przeliczeniowe albo współwłasność nieruchomości rolnej, jeżeli jej udział przekracza 2 ha przeliczeniowe. Oczywiście prawo do świadczenia emerytalnego ustaje również wraz ze śmiercią osoby uprawnionej.
Zawieszenie lub zmniejszenie świadczenia przedemerytalnego
Świadczenie przedemerytalne ulega zawieszeniu w przypadku nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, renty inwalidzkiej lub podjęcia wypłaty renty strukturalnej albo świadczenia o charakterze rentowym z instytucji zagranicznej. W sytuacji, gdy osoba pobierająca to świadczenie uzyska prawo do renty rodzinnej lub uposażenia rodzinnego, wówczas wypłaca się jedno z tych świadczeń. Może to być świadczenie wyższe lub wybrane przez uprawnionego. Świadczenie przedemerytalne ulega zmniejszeniu lub zawieszeniu w przypadku osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.
