Zgodnie z tym projektem zakłady opieki zdrowotnej zostaną zobligowane do monitorowania sytuacji epidemiologicznej oraz wykonywania badań mikrobiologicznych w przypadku podejrzenia o wystąpieniu zakażenia. Ponadto projektowana ustawa przewiduje, że kierownicy ośrodków zdrowia będą musieli na bieżąco składać raporty Państwowej Inspekcji Sanitarnej na temat pojawiających się zakażeniach, a także o wystąpieniu tzw. czynników alarmowych – chodzi o szczególnie groźne i odporne czynniki chorobotwórcze. W projekcie założono również, że minister zdrowia będzie mógł rozszerzyć listę zakażeń i chorób zakaźnych, które są objęte nadzorem epidemiologicznym. Ma to umożliwić jednostkom służby zdrowia skuteczne działanie w sytuacji nadzwyczajnej – np. wystąpienia nowej, nieznanej choroby. Lekarze, felczerzy i kierownicy laboratoriów będą nie tylko zgłaszać zachorowania i zgony z powodu zakażeń i chorób zakaźnych, będą mieli również obowiązek prowadzenia rejestrów zgłoszeń tych zachorowań. W przypadku niektórych chorób będzie możliwe zastosowanie obowiązkowego leczenia – nawet bez uzyskania zgody chorego oraz przy zastosowaniu środków przymusu bezpośredniego. Ponadto zaistnieje możliwość skorzystania z pomocy służb porządkowych w sytuacji konieczności doprowadzenia osoby zakażonej do szpitala, miejsca izolacji lub odbywania kwarantanny. Postępowanie takie będzie obejmować tylko zachorowania na choroby zakaźne łatwo rozprzestrzeniające się, o wysokiej śmiertelności, np. cholera, wirusowe gorączki krwiotoczne. W sytuacji zagrożenia życia chorego działania te mogą być wyjątkowo podjęte na polecenie lekarza, nawet bez wcześniejszej decyzji administracyjnej. Jednocześnie projekt ustawy zakłada, że pracownicy opieki zdrowotnej oraz inne osoby, które podejmują działania na podstawie przepisów o zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych, będą miały uprawnienia do ochrony prawnej należnej funkcjonariuszom publicznym.
Minister zdrowia będzie mógł wówczas dotować szpitale, oddziały zakaźne, poradnie konsultacyjne chorób zakaźnych oraz punkty szczepień. Należy również podkreślić, że projekt ustawy daje osobom zakażonym HIV i chorym na AIDS prawo do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych – w tym także zaopatrzenia w leki, w przypadku, gdy nie posiadają one ubezpieczenia zdrowotnego. Nowa ustawa ma zastąpić obecnie obowiązującą ustawę z 2001 r. o chorobach zakaźnych i zakażeniach. Zawarte w niej przepisy nie zapewniają już wystarczająco bezpieczeństwa i zdrowia publicznego, gdyż nie uwzględniają aktualnej sytuacji epidemiologicznej.
