Zawarcie umowy na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa zwykle wiąże się z tym, że konsument nie ma możliwości zapoznania się z zamawianym towarem czy usługą. Sprzedaż internetowa mieści się w zakresie pojęcia tego rodzaju umów. Ponieważ konsument musi mieć możliwość bezpośredniego zapoznania się z produktem, zobaczenia go, a jeśli towar mu się nie spodoba, musi mieć zagwarantowaną możliwość zwrócenia tego towaru sprzedającemu, niedopuszczalne jest ograniczanie prawa do odstąpienia od umowy przez wykluczenie możliwości bezpośredniego obejrzenia zamawianego produktu czy też sprawdzenia działania jego funkcji. I tak, zgodnie z art. 27 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (u.p.k.), Dz.U. z 2014 r. poz. 827, konsument, który zawarł umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, może w terminie 14 dni odstąpić od niej bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów, z wyjątkiem kosztów określonych w art. 33, art. 34 ust. 2 i art. 35 ustawy o prawach konsumenta. Bieg terminu do odstąpienia od umowy rozpoczyna się od objęcia rzeczy w posiadanie przez konsumenta lub wskazaną przez niego osobę trzecią inną niż przewoźnik (art. 28 pkt 1 u.p.k.).
Na uwagę zasługuje wyrok Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z 22 listopada 2011 r. (XVII AmC 1894/11, klauzula Nr 3040, http://uokik.gov.pl/rejestr/), w którym Sąd uznał za niedopuszczalne uzależnienie skuteczności odstąpienia od umowy od zwrotu produktów w oryginalnych, nienaruszonych opakowaniach. Podobnie za klauzulę niedozwoloną uznano postanowienie umowne o treści: "towar musi być nowy, kompletny, nieotwierany, nieużywany oraz oryginalnie zapakowany" (wyrok Sądu Ochrony Konsumentów i Konkurencji z 14 marca 2013 r., XVII AmC 3546/12, klauzula Nr 4612, http://uokik.gov.pl/rejestr/).
Najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa przedsiębiorca ma obowiązek poinformować konsumenta w sposób jasny i zrozumiały m.in. o sposobie i terminie wykonania prawa odstąpienia od umowy, a także o wzorze formularza odstąpienia od umowy (art. 12 ust. 1 pkt 9 u.p.k.). W przypadku umów zawieranych na odległość przedsiębiorca ma obowiązek udzielić takich informacji w sposób czytelny i odpowiadający rodzajowi użytego środka porozumiewania się na odległość.
Jeżeli konsument nie został poinformowany przez przedsiębiorcę o prawie odstąpienia od umowy, wówczas – jak wynika z art. 29 ust. 1 u.p.k. – prawo to wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia upływu terminu przewidzianego do odstąpienia od umowy zawartej na odległość. Jeżeli natomiast konsument został poinformowany przez przedsiębiorcę o prawie odstąpienia od umowy przed upływem tego terminu, uprawnienie do odstąpienia od umowy upływa po 14 dniach od udzielenia konsumentowi informacji o tym prawie. Konsument może odstąpić od umowy, składając przedsiębiorcy oświadczenie o odstąpieniu od umowy, przy czym do zachowania terminu wystarcza wysłanie oświadczenia przed jego upływem. Jeżeli przedsiębiorca zapewnia możliwość złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy drogą elektroniczną, konsument może także odstąpić od umowy przy wykorzystaniu wzoru formularza odstąpienia od umowy bądź przez złożenie oświadczenia na stronie internetowej przedsiębiorcy, który ma obowiązek niezwłocznie przesłać konsumentowi na trwałym nośniku potwierdzenie otrzymania oświadczenia o odstąpieniu od umowy.
W przypadku odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość konsument ma obowiązek zwrócić rzecz przedsiębiorcy lub przekazać ją osobie upoważnionej przez przedsiębiorcę do odbioru niezwłocznie, jednak nie później niż 14 dni od dnia, w którym odstąpił od umowy, chyba że przedsiębiorca zaproponował, że sam odbierze rzecz. Do zachowania terminu wystarczy odesłanie rzeczy przed jego upływem. W takiej sytuacji konsument ponosi tylko bezpośrednie koszty zwrotu rzeczy, chyba że przedsiębiorca zgodził się je ponieść lub nie poinformował konsumenta o konieczności poniesienia tych kosztów. Jeżeli konsument wybrał sposób dostarczenia rzeczy inny niż najtańszy zwykły sposób dostarczenia oferowany przez przedsiębiorcę, przedsiębiorca nie jest zobowiązany do zwrotu konsumentowi poniesionych przez niego dodatkowych kosztów.
Przedsiębiorca ma obowiązek niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia konsumenta o odstąpieniu od umowy, zwrócić konsumentowi wszystkie dokonane przez niego płatności, w tym koszty dostarczenia rzeczy (art. 32 ust. 1 u.p.k.). Przedsiębiorca dokonuje zwrotu płatności przy użyciu takiego samego sposobu zapłaty, jakiego użył konsument, chyba że konsument wyraźnie zgodził się na inny sposób zwrotu, który nie wiąże się dla niego z żadnymi kosztami. Jeżeli przedsiębiorca nie zaproponował, że sam odbierze rzecz od konsumenta, może wstrzymać się ze zwrotem płatności otrzymanych od konsumenta do chwili otrzymania rzeczy z powrotem lub dostarczenia przez konsumenta dowodu jej odesłania, w zależności od tego, które zdarzenie nastąpi wcześniej (art. 32 ust. 2 i 3 u.p.k.). W przypadku odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa umowę uważa się za niezawartą.
Gwarancję natomiast traktuje się jako instytucję pomyślaną w interesie kupującego, która ma dodatkowo wzmocnić jego sytuację jako wynik zapewnienia gwaranta, którym może być producent lub sprzedawca, iż przedmiot sprzedaży posiada dobrą jakość (tak W. J. Katner, [w:] System Prawa Prywatnego, t. 7, s. 147). Zgodnie z art. 577 § 1 Kodeksu cywilnego (k.c.) udzielenie gwarancji następuje przez złożenie oświadczenia gwarancyjnego, które określa obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy rzecz sprzedana nie ma właściwości określonych w tym oświadczeniu. Oświadczenie gwarancyjne może zostać złożone w reklamie. W myśl § 2 tego artykułu obowiązki gwaranta mogą w szczególności polegać na zwrocie zapłaconej ceny, wymianie rzeczy bądź jej naprawie oraz zapewnieniu innych usług. Należy także pamiętać, że jeśli w gwarancji inaczej nie zastrzeżono, odpowiedzialność z tytułu gwarancji obejmuje tylko wady powstałe z przyczyn tkwiących w sprzedanej rzeczy (art. 578 k.c.). W przypadku, w którym została udzielona gwarancja co do jakości rzeczy sprzedanej, poczytuje się w razie wątpliwości, że gwarant jest obowiązany do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad, o ile wady te ujawnią się w ciągu terminu określonego w oświadczeniu gwarancyjnym. Termin gwarancji wynosi dwa lata licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana, chyba że zastrzeżono inny termin.
Uwaga!
Jeśli chcesz szybko i poprawnie przygotować Reklamację przejdź do formularza »
Reasumując, w przypadku sprzedaży internetowej jako dokonywanej na odległość sprzedawcę będącego przedsiębiorcą obowiązują przepisy ustawy o prawach konsumenta. Jednym z podstawowych uprawnień konsumenta zawierającego umowę poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość jest prawo do odstąpienia od niej, które w przypadku poinformowania o nim konsumenta przez przedsiębiorcę upływa po 14 dniach od objęcia rzeczy w posiadanie przez konsumenta lub wskazaną przez niego osobę. Zatem przedsiębiorca (sprzedawca) nie może odmawiać możliwości zwrotu towaru (odstąpienia od umowy) z uwagi na brak jego wad. Uprawnienia z gwarancji przysługują konsumentowi obok prawa odstąpienia od umowy zawartej na odległość.
Podstawa prawna:
[art. 12 ust. 1, art. 14 ust. 2, art. 27-34 ustawy o prawach konsumenta]
[art. 577, art. 578 k.c.]
